کمیته مجازات
اشاره
«کمیته مجازات» نام انجمنی بود که در اواخر دوره قاجار اقدام به ترور افرادی می‌کردند که به ادعای اعضای این انجمن، ایادی بیگانه بودند، در دوره جنگ جهانی اول، روس‌ها و انگلیس‌ها در همه امور ایران دخالت می‌کردند و عده‌ای از جراید و رجال را عامل اجرایی خود کرده بودند. این وضع باعث شد که میرزا ابراهیم‌خان منشی‌زاده انجمنی سرّی تشکیل دهد. وی و دوست دیرینش اسدالله‌خان ابوالفتح‌زاده در اوایل شهریور ۱۲۹۵ طرح تشکیل کمیته مجازات را ریختند و کمی بعد محمد نظرخان مشکوةالممالک به این دو پیوست و «کمیته مرکزی مجازات» بدست این سه تن تشکیل شد. کمیته مجازات بزودی پیشرفت کرد و اعضای دیگری پذیرفت و نیز شروع به جمع‌آوری اسلحه و اقدام به ترور افراد نمود. در ماه تیر ۱۲۹۶ اعضای «کمیته مجازات» دستگیر و مجازات شدند.
«گذرستان» حاضر به معرفی «کمیته مجازات» و بررسی عملکرد آن پرداخته است.
روز دهم شهریور 1295 تشکیلاتی به نام «کمیته مجازات» به طور مخفی تشکیل شد تا اشخاص را ترور کند. این کمیته عنوان گروهی بود با مشی قهرآمیز که 10 سال پس از انقلاب مشروطیت شکل گرفت و می‌خواست از طریق اعمال خشونت به آرمان‌های خود دست یابد. به همین دلیل عده زیادی از آدمکشان حرفهای را نیز اجیر کرده بود. کمیته مجازات عمری بیش از دو سال نداشت و با اعدام سران آن در شهریور 1297 به عمر کوتاه مدت و پر جنایت آن...
در میان اوراقی که در لابلای کتابهای خطی آیت‌الله محدث قمی به دست آمد، یکی هم نوشته کوتاهی است که از طرف افراد «کمیته مجازات دموکرات مشهد» بعنوان تهدید وی از سخنانی که در انتقاد از امریکائی‌ها در منبر ایراد کرده بود، برایش ارسال داشته اند. در میان اوراقی که در لابلای کتابهای خطی آیت‌الله محدث قمی به دست آمد، یکی هم نوشته کوتاهی است که از طرف افراد «کمیته مجازات دموکرات مشهد» بعنوان تهدید وی از...
فاصله زمانی مابین انقلاب مشروطه تا انقراض قاجار و روی کارآمدن رضا خان دوران حساسی در تاریخ ایران به شمار می‌رود. این دوره آبستن رویدادها، وقایع و حوادث فراوانی است که پرداختن به هر یک از آنها از نظر تاریخی بسیار مهم و ارزشمند است. در این میان به بسیاری از رویدادهایی که در فاصله زمانی مورد اتفاق افتاده توجه قابل قبولی شده و از دیدگاه های مختلف به کنکاش و بررسی آنها پرداخته شده و موافقان و...
ترور این روزها کلمه ای آشنا و دردناک و وحشت آفرین است. ترور یک شیوه برخورد قهرآمیز برای حذف فیزیکی مخالفان است. این روش را افراد یا گروه هایی با مرام وافکار بسته سیاسی به کار می برند. این روش در بسیاری از کشورها مرسوم بوده و در برخی دیگر نیز هست. ایران هم از این قاعده مستثنی نیست و آن را می توان یکی از نتایج انحراف مشروطه دانست. البته پیش از آن ترور در ایران اتفاق افتاده بود ولیکن نه در قالب...
حیدرخان در سال ۱۲۵۹ در ارومیه به دنیا آمد اما در قفقاز بزرگ شد. «حیدرخان فرزند مشهدی میرزاعلی اکبر بوده که مردم او را عمو خطاب می‌کردند و به همین جهت حیدرخان را هم عمو اوغلی (پسر عمو) گفته‌اند. جد حیدرخان حاجی ملاعلی تاری ویردیوف بوده.»حیدر خان پس از تحصیل در رشته مهندسی برق در تفلیس، به خراسان می‌رود: «می‌گویند چون در دوره قاجار خواستند برای بارگاه حضرت رضا برق بکشند و لذا احتیاج به...
یکی از پدیده‌های جنگ جهانی اول در ایران، کمیته تروریستی جدیدی بود که مؤسسین کمیته، آن را «کمیته مجازات» می‌نامیدند. پس از آنکه این کمیته کشف و متلاشی شد، معلوم گردید که اعضای اصلی و مؤسس آن عبارت بوده‌اند از «ابراهیم منشی‌زاده»، «میرزا اسدالله خان ابوالفتح‌زاده» و «نظرخان مشکوةالممالک». این سه تن در سال 1295 خورشیدی کار خود را آغاز کرده بودند. «منشی...
وجه بهایی بودن اعضای کمیته مجازات و نقش مخفی و قابل توجهی که فرقه ضاله بهائیت در این ایام و در راستای تحقق سیاست های استعماری بریتانیا برعهده داشت، مسأله مهم و قابل تأملی است، عملیات تروریستی و قتل های پشت سرهم دوران مشروطه از مهم ترین عوامل در ایجاد یک بحران عظیم و عمیق است که تأثیرات روانی و تبلیغی و فرهنگی عظیمی برجای گذاشت و در فاصله چهارسال آنچنان بی تفاوتی درجامعه به وجود آورد و ساخت سیاسی...
در میان اوراقی که در لابلای کتابهای خطی آیت‌الله محدث قمی به دست آمد،یکی هم نوشته کوتاهی است که از طرف افراد «کمیته مجازات دموکرات مشهد» بعنوان تهدید وی از سخنانی که در انتقاد از امریکائی‌ها در منبر ایرادکرده بود، برایش ارسال داشته اند . عین آن نوشته این است: «آقای آقا شیخ عباس قمی! پدر سوخته! شنیدم که در منبر از امریکائی‌ها حرف بد می‌زنید، اگر شنیده شد که دومرتبه از این...
کمیته مجازات در سال 1335 قمری بدوا به وسیله سه نفر بنامهای ابوالفتح زاده- منشی زاده- مشکوه الممالک تشکیل و بعدا میرزاعلی اکبر ارداقی و عماد الکتاب به سه نفر مذکور پیوستند و با کمک کریم دواتگر که با مشروطه خواهان همکاری داشت توانستند آن عده از کسانی را که در اجرای اصلاحات سد راه وطن خواهان بودند از میان بردارند. میرزا اسمعیل خان رئیس انبار غله، متین السلطنه ثقفی مدیر روزنامه عصر جدید، آقا سید محسن...
کمیته مجازات، انجمنی با اهداف تروریستی بود که در اواخر قاجار اقدام به ترور افرادی که به نظرشان ایادی بیگانه بودند، می‌کردند. پس از خاتمه جنگ جهانی اول، روس‌ها و انگلیس‌ها در همه امور ایران دخالت می‌کردند و عده‌ای از جراید و رجال را عامل اجرایی خود کرده بودند. این وضع باعث شد که میرزاابراهیم‌خان منشی‌زاده انجمنی سرّی تشکیل دهد. او و دوست دیرینش اسدالله‌خان ابوالفتح‌زاده...
: پس از خاتمه جنگ جهانی اول، روس‌ها و انگلیس‌ها در همه امور ایران دخالت می‌کردند و عده‌ای از جراید و رجال را عامل اجرایی خود کرده بودند. این وضع باعث شد که میرزا ابراهیم‌خان منشی‌زاده انجمنی سرّی تشکیل دهد. او و دوست دیرینش اسدالله‌خان ابوالفتح‌زاده در اوایل شهریور ۱۲۹۵ طرح تشکیل کمیته مجازات را ریختند و کمی بعد محمد نظرخان مشکوه الممالک به این دو پیوست و «کمیته مرکزی...
نامه تهدید نویسنده مفاتیح‌الجنان به خاطر سخنرانی علیه آمریکا کمیته مجازات مشهد سایت مشرق نوشت: کمیته مجازات در سال 1334-1335، حدود ده سال پس از پیروزی انقلاب مشروطه و در روزهای پس از اشغال ایران در زمان جنگ جهانی اول و در تهران تشکیل شد. اعضای کمیته مجازات بر این باور بودند که تنها راه رهایی از شرایط موجود و مبارزه با فساد و ظلم باقی مانده، راه قهرآمیز و مسلحانه است. بر پایه این تصورات بود که میرزا...
یکی از پدیده های جنگ جهانی اول در ایران، کمیته تروریستی جدیدی بود که مؤسسین کمیته، آن را «کمیته مجازات» می نامیدند. پس از آنکه این کمیته کشف و متلاشی شد، معلوم گردید که اعضای اصلی و مؤسس آن عبارت بوده اند از «ابراهیم منشی زاده»، «میرزا اسدالله خان ابوالفتح زاده» و «نظرخان مشکوة الممالک». این سه تن در سال 1295 خورشیدی کار خود را آغاز کرده بودند. «منشی زاده» پسر...
در جریان نهضت مشروطه شخصیتهای درجه دومی حضور دارند که در به صحنه کشاندن شخصیتهای دینی و سیاسی درجه اول موثر بودند و در ارتباط گیری گسترده با نخبگان در راستای ایجاد همراهی و همفکری تلاش فراوانی به کار بستند. از جمله این گونه شخصیتهای درجه دوم اما موثر در روند شکل گیری مشروطه و حتی در وقایع پس از مشروطه ــ مانند قرارداد 1919 وثوق الدوله و طرح جمهوریت ــ یکی هم سیداسدالله خرقانی است. او از اعضای نه نفره...
ماهیت کمیته مجازات و اعضای آن و اعمال تروریستی آنها چه بود؟ با چه هدفی دست به ترور می زدند؟ به چه دلیل اشخاصی مانند میرزا اسماعیل خان و متین السلطنه و منتخب الدوله را ترور کردند؟ آیا همان طور که خودشان ادعا می کردند این اشخاص ترور شده وابسته به بیگانه بودند؟ آیا کمیته مجازات بیگانه ستیز بود یا در واقعیت وابسته به بیگانه و انگلیس و جریان بابیت و بهاییت بود؟ اگر واقعاً وابسته به بیگانه بودند دلیل...
کمیته مجازات از جمله تشکل های تروریستی بود که کمترین عمر را در جایگاه سیاسی کشور داشت. ابراهیم منشی زاده فرزند کریم بیک منشی اوف از مردم ایروان بود که در 11 سالگی همراه پدرش به ایران آمد و بعدها شغل پدر را در قزاقخانه پیشه کرد. بعد به خاطر اختلافی که با صاحب منصبان خود داشت در سال1335 قمری خدمت نظام را رها کرد و به مشروطه خواهان پیوست. سرتیپ اسدالله ابوالفتح زاده از افسران قزاقخانه نیز همراه او به...
دوره احمدشاه قاجار را می‌توان سرآغاز شکل‌گیری بحران‌های سیاسی و به تبع آن برخی از تشکیلات سیاسی دانست که در واکنش به فضای سیاسی آن دوره شکل گرفتند. در این بین، کمیته مجازات از جمله انجمن‌هایی بود که با شکلی افراطی و ماهیتی مسلحانه پدید آمد. در رابطه با علت و عوامل تأثیرگذار در شکل‌گیری کمیته دلایل زیادی مطرح شده است. برخی آن را واکنشی به قرارداد 1919 وثوق‌الدوله می‌دانند، برخی...
