کمیته مجازات،حاج باباخان ا وتروررشیدالملک


1562 بازدید

 کمیته مجازات در سال 1335 قمری بدوا به وسیله سه نفر بنامهای ابوالفتح زاده- منشی زاده- مشکوه الممالک تشکیل و بعدا میرزاعلی اکبر ارداقی و عماد الکتاب به سه نفر مذکور پیوستند و با کمک کریم دواتگر که با مشروطه خواهان همکاری داشت توانستند آن عده از کسانی را که در اجرای اصلاحات سد راه وطن خواهان بودند از میان بردارند.
میرزا اسمعیل خان رئیس انبار غله، متین السلطنه ثقفی مدیر روزنامه عصر جدید، آقا سید محسن مجتهد داماد مرحوم آیت الله بهبهانی آزادیخواه صدر مشروطیت، منتخب الدوله خزانه دار کل از جمله کسانی بودند که به وسیله عوامل کمیته مجازات به قتل رسیدند و کریم دواتگر پس از کشته شدن میرزا اسمعیل خان رئیس انبار غله بدست اعضای کمیته به جرم خیانت به همکاران خود بقتل رسید و پرونده او در شروع کار کمیته مجازات برای همیشه بسته شد.
 کریم دواتگر جوان 35 بر اثر گلوله ای که به شیخ فضل الله نوری وارد آورد بین آزادیخواهان آن زمان وجهه و محبوبیت خاصی به دست آورد تا جایی که موسسین کمیته مجازات را به خود جلب و با کمک دستیارانش(رشیدالسلطان، سید مرتضی خان، عبدالحسین ساعت ساز) میرزا اسمعیل خان رئیس انبار غله تهران را به قتل رسانیدند و از این طریق سنگ اول بنای کمیته مجازات گذارده شد.
بدین ترتیب کریم دواتگر در تاریخ 12 رجب 1335 هجری قمری ساعت 9 بعد از ظهر مقابل کلیسای ارامنه واقع در محله سنگلج به دست دوستان خود رشیدالسلطان- سید مرتضی و میرزاعبدالحسین ساعت ساز به قتل رسید.
بیان نامه ها به مهر کمیته مجازات ممهور می گردید به شکل عجیبی ساخته شده بود.
روی گلوله کلمه (مجازات) بر پوکه فشنگ کلمه(کمیته) قید و حک گردیده بود که گلوله(مجازات) بر قلب خائن فرو نشیند و پوکه فشنگ(کمیته) بر جای خود باقی بماند و بنابه مصحلت این دو کلمه را جداگانه به دو نفر سفارش داده و به جای کلمه(مجازات) کلمه(مخابرات) حکاکی شده بود که بعدا آن را که با برداشتن حرف(ب) و گذاشتن نقطه(خ) به پایین و تبدیل(ج) کلمه(مجازات) تبدیل می کردند.
قسمت اجرایی و عملیاتی کمیته مجازات اکثرا از مجاهدین صدر مشروطیت بوده و در جنگ های مشروطیت کوشش بسیار بخرج داده و در راه آزادی از هیچ تلاشی دریغ نکرده و دلیری ها و شجاهت ها از خود نشان داده بود انتخاب شده بودند، حاج بابا اردبیلی، حسین خان لله، احسان الله خان میرزاعلی زنجانی- حاج علی عسکر- رشیدالسلطان- مهدی خان تبریزی- عبدالحسین خان پسر شفاء الملک و کریم دواتگر از ماموران عملیاتی کمیته مجازات بود که هر کدام به سهم خود در اجرای نقشه های کمیته مذکور نقشی ایفا نمودند.
کمیته مجازات و اعضای آن معتقد بودند اگر جاسوسی که ریشه فساد است از این برانداخته شود مملکت روی اصلاح را خواهد دید در غیر این صورت مانند سرطان تار و پود زندگی مردم را در برخواهد گرفت و همه چیز را زیر نفوذ خود قرار خواهد داد.
کمیته مجازات طوری عمل می کرد که همه خیال می کردند مجاهدان کمیته همه جا هستند و از کلیه اعمال خائنین بوطن و خیانت های آنان مستحضر بوده و به همین جهت هرکس کمترین انحرافی در زندگی سیاسی و اداری خود مرتکب می شد برجان خود ایمن نبود و تصور می کرد اسم او در لیست سیاه کمیته مجازات قرار گرفته و بسرنوشت دیگر متهمین دچار خواهد شد. مردمی که از دور ناظر اعمال و جریانات کمیته مجازات بودند هر یک درباره کمیته مذکور قضاوت ها و تعبیراتی می کردند که این طرز فکر افکار عمومی را بیشتر متوحش و مرعوب می کرد به همین سبب کمیته مجازات در نظر مردم عامی طوری مهم و خطرناک جلوه کرده بود که اگر احیانا کسی قصد خیانت و یا اقدام علیه مصالح عمومی داشت برای اینکه اثر از خود بر جای نگذارد تا مدتی از انجام آن منصرف و بهر طریقی که ممکن بود حفظ صورت ظاهر را می کرد. در مورد چگونگی وارد شدن حاج باباخان اردبیلی به کمیته مجازات در کتاب اسرار تاریخی کمیته مجازات یک قسمت به این موضوع اختصاص داده شده است که عیناً آورده می شود و در ضمن به چگونگی قتل رشیدالملک هم اشاراتی دارد.


http://tarikheardabil.blogfa.com/post-167.aspx