«مأموریت فوق‌العاده» در لندن

محرمانه

از: ۳۰۰/الف

به: ۳۲۱

منشأ: مهندس انزلچی

شماره گزارش: ۳۰۰/۸۰۰/ الف

تاریخ گزارش: ۴۵/۸/۷

موضوع: سیف‌الله رشیدیان

سیف‌الله رشیدیان مدیرعامل بانک تعاونی توزیع، هفته گذشته به لبنان مسافرت می‌کند، لکن به قرار اظهار مهندس انزلچی [پیشکار اسدالله رشیدیان] و صحبت‌های خصوصی که در این مورد به عمل می‌آید، رشیدیان برای انجام یک مأموریت فوق‌العاده به لندن رفته است و این موضوع با کار نفت بی‌ارتباط نیست. در این‌باره همچنین گفته می‌شد که پای انگلیس‌ها مجدداً به ایران باز خواهد شد و به نفوذ چندساله امریکایی‌ها در ایران خاتمه خواهند داد.

****

خیلی محرمانه

از: ۳۲۱

به: ۲۰/ه

شماره: ۳۲۱/۴۷۲۷۰

تاریخ: ۴۵/۸/۹

برابر اطلاع واصله، سیف‌الله رشیدیان مدیرعامل بانک تعاونی توزیع، هفته گذشته به لبنان مسافرت می‌کند، لکن به قرار اظهار مهندس انزلچی و صحبت‌های خصوصی که در این مورد به عمل می‌آید، رشیدیان برای انجام یک مأموریت فوق‌العاده به لندن رفته است و این موضوع با کار نفت بی‌ارتباط نیست. همچنین گفته می‌شد که پای انگلیس‌ها مجدداً به ایران باز خواهد شد و به نفوذ چندساله آمریکایی‌ها در ایران خاتمه خواهند داد.

تحقیق در موارد زیر مورد نیاز می‌باشد:

۱- تعیین صحت و سقم موضوع فوق.

۲- در صورت تأیید، منظور از مسافرت رشیدیان به لندن چه بوده است.

۳- آیا این مسافرت به کار نفت ارتباط دارد یا خیر؟

[دست‌نویس:] محترماً در صورت تصویب اطلاعیه فوق به ساواک تهران ارسال شود.

****

خیلی محرمانه

از: اداره کل سوم

شماره: ۳۲۱/۴۷۵۲۰

تاریخ: ۴۵/۸/۲۹

به: مدیریت کل اداره هشتم

درباره: عزیمت سیف‌الله رشیدیان به انگلستان

اطلاع واصله حاکی بود که سیف‌الله رشیدیان مدیرعامل بانک تعاونی توزیع، هفته گذشته به لبنان مسافرت می‌نماید، لکن از صحبت‌هایی که در مورد مسافرت وی به عمل می‌آید گفته می‌شود رشیدیان برای انجام یک مأموریت فوق‌العاده به لندن رفته است و این موضوع با کار نفت بی‌ارتباط نیست. همچنین اظهار می‌شود که پای انگلیس‌ها مجدداً به ایران باز خواهد شد و به نفوذ چندساله آمریکایی‌ها در ایران خاتمه خواهند داد.

مراتب جهت تعیین صحت و سقم موضوع به ساواک تهران اعلام شد. اینک یک برگ فتوکپی پاسخ واصله جهت استحضار و هرگونه اقدام مقتضی به پیوست ایفاد می‌گردد.

مدیرکل اداره سوم-مقدم

****

خیلی محرمانه

از: ساواک تهران

شماره: ۱۸۷۳۵ / ۲۰ ه ۴

تاریخ: ۴۵/۸/۲۲

به: تیمسار ریاست ساواک-مدیریت کل اداره سوم

درباره: عزیمت سیف‌الله رشیدیان به انگلستان

با تحقیقاتی که به عمل آمده گفته شده است رشیدیان‌ها از ۲۵سال قبل به طرفداری از سیاست انگلستان گراییده و پیرامون ماجراهای سیاسی نیز بدون اینکه عملاً وارد عمل شوند، توسط ایادی خود تلا‌شهای لازم را معمول [داشته‌اند]. در مورد مسافرت آقای سیف‌الله رشیدیان نیز چنین اظهارنظر شده است که مشارالیه همه‌ساله چندین بار به انگلستان عزیمت، و اطلاع بررسی‌نشده حاکی است که آقای سیف‌الله رشیدیان دو روز قبل از عزیمت به انگلستان، در منزل آقای [حسن] علوی چشم‌پزشک که عضو بین‌المللی چشم‌پزشکان لندن و از طرفداران انگلیس‌ها می‌باشد، مهمان بوده و در آن جلسه چند نفر از دوستان انگلیسی آقای دکتر علوی نیز که تاکنون شناخته نشده‌اند حضور داشته‌اند. از طرفی آقای علوی در چند سال قبل، مهمان‌دار خانم لم‌تن(دوشیزه لم‌تن جاسوسه انگلیس*) بوده و در زمان حکومت مصدق [خانم لم‌تن] چندین‌ مرتبه به ایران وارد و در خلال مدت اقامت علاوه بر آقای علوی، آقایان رشیدیان‌ها نیز مهمان‌دار مشارالیها بوده‌اند. آقای رشیدیان از طریق لبنان پس از سه روز اقامت در بیروت، به لندن عزیمت و گفته شده ممکن است این مسافرت با موضوع نفت و مسأله کمبود مهلت کنسرسیوم بی‌ارتباط نمی‌باشد. مراتب جهت هرگونه اقدام مقتضی و بررسی‌های لازم اعلام گردیده.

رئیس ساواک تهران-نواب

****

خیلی محرمانه

از: ۳۲۱

تاریخ: ۴۵/۸/۲۶

درباره: عزیمت سیف‌الله رشیدیان به لندن

محترماً به استحضار می‌رساند اطلاعیه‌ای در تاریخ ۴۵/۸/۷ از بخش ۳۰۰/الف واصل گردیده بود مبنی بر اینکه نامبرده بالا مدیرعامل بانک تعاونی توزیع، هفته گذشته به لبنان مسافرت نموده و به قرار اظهار مهندس انزلچی و صحبت‌های خصوصی که در مورد مسافرت وی به عمل آمده، رشیدیان برای انجام یک مأموریت فوق‌العاده به لندن رفته و این موضوع با کار نفت بی‌ارتباط نمی‌باشد.

مراتب جهت تحقیق و تعیین صحت [و] سقم موضوع به ساواک تهران منعکس، اینک ساواک مذکور طی نامه شماره ۱۸۷۳۵ / ۲۰ / ه / ۴-۴۵/۸/۲۲ اعلام داشته:

با تحقیقاتی که به عمل آمده گفته شده است رشیدیان‌ها از ۲۵سال قبل به طرفداری از سیاست انگلستان گراییده و پیرامون ماجراهای سیاسی نیز بدون اینکه عملاً وارد عمل شوند، توسط ایادی خود تلا‌شهای لازم را معمول داشته اند. در مورد مسافرت رشیدیان نیز چنین اظهارنظر شده است که مشارالیه همه‌ساله چندین بار به انگلستان عزیمت، و اطلاع بررسی‌نشده حاکی است که سیف‌الله رشیدیان دو روز قبل از عزیمت به انگلستان در منزل [حسن] علوی چشم‌پزشک که عضو بین‌المللی چشم‌پزشکان لندن و از طرفداران انگلیس‌ها می‌باشد، مهمان بوده و در آن جلسه چند نفر از دوستان انگلیسی دکتر علوی نیز که تاکنون شناخته نشده‌اند حضور داشته‌اند. از طرفی علوی در چند سال قبل، مهمان‌دار خانم لم‌تن(دوشیزه لم‌تن جاسوسه انگلیسی) بوده و در زمان حکومت مصدق [خانم لم‌تن] چندین‌بار به ایران وارد و در خلال مدت اقامت علاوه بر علوی مورد بحث، آقایان رشیدیان‌ها نیز مهمان‌دار مشارالیها بوده‌اند.

در خاتمه اضافه شده رشیدیان از طریق لبنان پس از سه روز اقامت در بیروت، به لندن عزیمت و گفته شده ممکن است این مسافرت با موضوع نفت و مسأله کمبود مهلت کنسرسیوم بی‌ارتباط نباشد.

نظریه: مراتب استحضاراً به عرض می‌رسد تا در صورت تصویب موضوع به اداره کل هشتم منعکس شود.

-------------------------

*«آن لمبتون»(Ann Katherine Swynford Lambton) به سال ۱۹۱۲ در یک خانواده متوسط انگلیسی به دنیا آمد. پدرش «جرج لمبتون»(۱۹۴۹ ـ ۱۸۵۷) پرورش‌دهنده اسب‌های مسابقه‌ای و عضو باشگاه سوارکاران انگلستان بود. او تحصیلات عالی خود را در رشته زبانهای شرقی دانشگاه معروف کمبریج به پایان رساند و به خدمت وزارت امورخارجه انگلستان در آمد و مأمور در ایران شد. او در ایران زبان فارسی را تکمیل کرد. ابتدا لهجه دختران تهران و تمام اصطلاحات و جملات فارسی را یاد گرفت. سپس به اصفهان رفت و در آن شهر نیز اصطلاحات اصفهانی و بختیاری را آموخت. در مراجعت از این سفر چون حادثه شهریور ۱۳۲۰ نزدیک می‌شد از طرف سفیر انگلیس در تهران مأمور اداره اطلاعات و مطبوعات سفارت انگلیس در ایران گردید. وی علاوه بر زبان فارسی به زبانهای عربی و ترکی نیز به خوبی تکلم می‌کرد و لهجه محلی این زبانها را میدانست. به طوری که وقتی به فارسی حرف می‌زد مخاطبش نمی‌توانست تشخیص بدهد که او انگلیسی است. وی از ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵ وابسته مطبوعاتی سفارت انگلیس در تهران و از ۱۹۵۳ تا ۱۹۷۹ استاد زبان فارسی دانشگاه لندن بود. سر ریدر بولارد، وزیرمختار انگلیس در ایران در زندگینامه خود می‌نویسد:«ما خوشبختانه در تهران کارمندانی داشتیم که دارای دانش فوق‌العاده عالی از میهن خود و از ایران و زبان فارسی بودند. آتاشه نظامی سرلشکر فریزر و دستیار او سرهنگ دوم بیبوس، دوشیزه لمبتون و یک گروه دبیر شرقی. «دوشیزه لمبتون» در زمانی که به عنوان وابسته مطبوعاتی در سفارت انگلیس در تهران کار می‌کرد دارای مدرک دکتری فلسفه از دانشگاه لندن بود.»

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد «دوشیزه لمبتون» به اینجا مراجعه فرمایید.