آیت الله گلپایگانی : آنها اغراض فاسده‏اى دارند

موضوع : گلپایگانى



از : 21 تاریخ 21/4/48

به : 316 شماره : 1932/21

ساعت 18 الى 19 روز شنبه 14/4/48 سید محمود یثربى فرزند سید زین‏العابدین با آیت‏اله گلپایگانى ملاقات نمود. در ابتدا گلپایگانى از محمود یثربى مى‏پرسد مدتى است پیدا نیستى وى جواب مى‏دهد بله دو ماه و هشت روز بود که به مسافرت عراق رفته بودم و از آنجا هم به قطر رفتم. گلپایگانى گفت من به آقا محمد گفتم ساعت 11 صبح به منزل شما تلفن کند و از قرار معلوم شما نبودید سپس از وى سئوال کرد که شما چه وقت از کربلا آمدید؟ یثربى جواب داد من یکشنبه هفته قبل از کربلا بیرون آمدم و افزود که حاج آقا جواد هم احتمال مى‏رود که بیاید گلپایگانى گفت بله. براى ما نوشته بود نَتَوَجَّهُ اِلَیْکُمْ عَنْ قَریِبٍ (یعنى به زودى به طرف شما مى‏آیم) و بعد از یثربى سئوال کرد اوضاع عراق چطور است؟ یثربى جواب داد فعلاً ساکت است و کارى به اهل علم ندارند ولى اقامه‏ها را تمدید نمى‏کنند. گلپایگانى گفت روزنامه‏هاى ایران تلگراف بختیار را نوشته بودند.

یثربى گفت روزنامه‏هاى ایران تمام حرفهاى بختیار را ننوشته بودند و اظهار داشت که روزنامه‏هاى عراق نوشته بودند براى خاطر احترام تیمور بختیار ما اقامه‏ها را تمدید و ایرانیان را آزاد مى‏گذاریم که دوباره به عراق برگردند. گلپایگانى پرسید آقاى حکیم فعلاً در کجاست. یثربى جواب داد در کوفه در حال اعتزال است و ادامه داد از طرف دولت عراق نزد آقاى خوئى آمده بودند که مشارالیه واسطه شود و از آقاى حکیم بخواهد که دوباره به نجف برگردد و مشغول کارش شود اما آقاى خوئى در جواب آنها اظهار داشته که ما نمى‏توانیم براى آقاى حکیم تکلیف معین کنیم هر کارى که خودش صلاح بداند انجام مى‏دهد.

گلپایگانى پرسید رفتن آقاى حکیم به کوفه فایده‏اى هم دارد. یثربى پاسخ داد البته نتیجه کلى ندارد ولى بى‏اثر هم نیست بالاخره نتیجه‏اى مى‏گیرد و افزود اوضاع عراق و ایران یکى است مثل اینکه یک برنامه است خیلى مردم را محدود مى‏کنند. دست روى موقوفات گذاشته‏اند. روحانیت و اصولاً هر بانفوذى را مى‏خواهند تضعیف کنند. گلپایگانى سئوال کرد خبر دارى که روزنامه‏هاى ایران ما را به فحش کشیدند.

یثربى گفت یک طلبه ایرانى جریان را در عراق براى ما تعریف کرد و افزود براى شما که انعکاس بدى نداشت. گلپایگانى گفت خلاصه اینها مى‏گویند دین اسلام به وسیله رهبران آنها پیش مى‏رود و باید آنها را ضعیف کرد.

یثربى گفت مردم به این روزنامه‏ها حرفى نزدند گلپایگانى گفت نه. اول روزنامه آیندگان به ما توهین کرد ولى اسم ما را نبرد فقط طورى نوشته بود که با من تطبیق مى‏کرد و مردم از روز اول مى‏دانستند که روزنامه آیندگان دولتى است و افزود روزنامه فرمان هم به ما توهین کرد و اسم ما را هم برد البته روزنامه فرمان هم دولتى است نه مانند آیندگان ولى صاحب این روزنامه آدم بدى است و ادامه داد که من هم در مقابل توهین‏هایى که به من شده بود سکوت کردم و حرفى نزدم. یثربى پرسید به نفع شما شد؟ گلپایگانى گفت بله دولت هر چه به آدم بد بگوید بهتر است زیرا آدم بزرگ مى‏شود. یثربى گفت عراق بر عکس ایران است مردمش خیلى با دولت بد نیستند. گلپایگانى گفت عراق مثل زمان کاشانى و مصدق شده است. یثربى گفت فقط یک وسیله پیدا کرده‏اند و آن این است که مردم را به علماء بشورانند و هر ساعت مى‏گویند فلانى جاسوس است. گلپایگانى گفت آخر مگر یهودیها چقدر جاسوس دارند که این قدر کشف مى‏کنند وى گفت اینها همه تهمت است مثل اینجا که مى‏گفتند آقاى خمینى از فلان جا پول مى‏گیرد در صورتى که خمینى از جائى پول نمى‏گرفت سپس گلپایگانى از یثربى سئوال کرد وضع سامراء چطور است یثربى جواب داد اتفاقا خیلى خوب است یک عالمى دارد از دولت خواهش کرد و بعد چند نفر را هم گرفته بودند آزاد کردند. گلپایگانى گفت هر چه انسان به این دولتیها کارى نداشته باشد بهتر است زیرا آنها اغراض فاسده‏اى دارند که اگر کسى حرف به آنها بزند ناراحت مى‏شوند و مرامى دارند که اشخاص با نفوذ را از بین مى‏برند و یا ساکتشان مى‏کنند یثربى گفت آقاى حکیم اول براى نجات بعضى افراد که گرفته بودند به کاظمین آمد و در آنجا بود که زیاد شروع به توهین و تهمت به آقاى حکیم شد. رادیو بغداد مى‏گفت به مهدى پسر آیت‏اله حکیم احترام نکنید. البته علماء به آقاى حکیم تلگراف مى‏کردند و احوالپرسى مى‏نمودند.

گلپایگانى پرسید این سید کاظم را که گرفتند ایرانى بود یا نه. یثربى جواب داد از قرار معلوم ایرانى نیست. گلپایگانى اظهار داشت نوشته بودند که اموال سیدکاظم را مصادره کرده‏اند یثربى گفت در بغداد خبرى از مصادره اموال نبود. گلپایگانى گفت پس معلوم مى‏شود که روزنامه‏هاى ایران نوشته‏اند سپس پرسید حالا نظر آقاى حکیم چیست؟ یثربى جواب داد البته آنها با شدت عمل موافق نیستند ولى تلگراف بد نیست. گلپایگانى گفت همین که اظهار عنایتى بشود کافى است و ما هم که اظهار عنایت کرده و احوالپرسى نموده‏ایم. یثربى گفت این تلگرافها رد نمى‏شوند ولى رادیو ایران متن آنها را مى‏خواند. گلپایگانى اظهار داشت همه تلگراف کردند اما چون در تمام این تلگرافها به دولت عراق بدگوئى مى‏شد من صلاح ندانستم که تلگراف کنم و به دولت عراق بد بگویم خصوصا اینکه رادیو عراق گفته بود علماء یهودپرست تلگراف مى‏کنند. لیکن چون دیدم که همه تلگراف کرده‏اند و ممکن است که آقاى حکیم بگوید فلانى با من بد است لذا از فرصت استفاده کرده و همین که روزنامه‏هاى ایران نوشتند که آقاى حکیم به شدت مریض است تلگراف کردم و جواب آنهم آمده وى افزود که تلگرافهایى که آقایان کردند در روزنامه‏ها نوشتند و عنوان هم به آنها دادند ولى تلگراف ما را چون که جنبه احوالپرسى داشت ننوشتند و افزود که در این تلگرافها به شریعتمدارى هم توهین شد زیرا آن زنه در مجلس اسم برد و در جلو صحن هم این وکیله اسم شریعتمدارى را برد و گفت اول مرجعى که در اروندرود از ما پشتیبانى کرد شریعتمدارى بود.

گلپایگانى گفت همین اسم بردنها توهین است اینها نمى‏خواهند روحانیت بزرگ شود. در این موقع یثربى خداحافظى کرد و رفت.

نظریه منبع : نظرى ندارد.

نظریه رهبر عملیات : مفاد گزارش صحیح است. مدرس

نظریه امنیت داخلى : زین‏العابدین یثربى جنب منزل گلپایگانى سکونت دارد و مخاطب گلپایگانى یکى از فرزندان وى بوده که به عراق و قطر رفته و مراجعت کرده. به طورکلى گلپایگانى این اواخر خیلى ناراحت است و با ورود نمایندگان روحانیون تهران و مذاکرات تا به حال هیچ تصمیمى نگرفته زیرا او در چنین مواردى با آیت‏اله خوانسارى تشریک مساعى مى‏نماید. به نظر مى‏رسد براى نامبرده با چنین افکارى باید وسیله تضعیف او را فراهم نمود به هر وسیله‏اى که ممکن است. از جمله قطع نفوذ وى در شهرستانها و آبادیهاى اطراف و جلوگیرى از پرداخت شهریه او در محل‏هایى که شهریه مى‏دهد از جمله مدرسه برهان شهررى که بنا به اظهار خودش ماهیانه 640 تومان در آنجا شهریه مى‏پردازد. روحانى رئیس ساواک قسمت اخیر نظریه امنیت داخلى مورد تأیید است.

1ـ بهره‏بردارى شود. تضعیف گلپایگانى کاملاً منطقى است ولى نه از راه قطع شهریه چه در این صورت موضوع را پیراهن عثمان خواهند نمود.

2ـ قسمت‏هاى قابل توجه گزارش خبرى فوق را انتخاب و به رادیو اهواز بدهید. 17/5

دقت نمائید دیگر تأخیر نشود و نظیر آن [ناخوانا] گردد. 25/5

316ـ مسئول تأخیر بیشتر از یک ماه را [ناخوانا] اقدام روى این گزارش تعیین و به اینجانب معرفى گردد.