تشدید رقابت انگلیس و آمریکا در ایران پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲

افزایش فعالیت‌های سفارت انگلیس در تهران پس از ترور جان اف کندی

تاریخ سند: ۵ دی‌ماه ۱۳۴۲

سرّی

موضوع: وضع سیاسی کشور

جسته و گریخته از منابع سیاسی تهران شنیده می شود که پس از قتل [جان اف] کندی [رئیس‌جمهور آمریکا] مقامات سفارت انگلیس در تهران به فعالیت‌های سیاسی خود افزوده و سعی می‌کنند وابستگان به سیاست انگلیس در ایران را به رهبری سیاسی مجدد انگلیس در دنیا و بالاخص خاورمیانه امیدوار سازند و حتی شنیده می‌شود که سر دنیس رایت سفیرکبیر انگلیس در تهران، شب‌ها غالباً با بعضی از مقامات ایرانی ملاقات‌هایی دارد. ضمناً در یک ماه گذشته فعالیت جمعیت فراماسیونری[=فراماسونری] ایران گسترش یافته و جلسات آنان مرتباً تشکیل می‌گردد، و حسین علاء وزیر سابق دربار شاهنشاهی، در فعالیت‌های وابستگان سیاست انگلیس در ایران و فعالیت فراماسیون‌ها[=فراماسون‌ها] کاملاً وارد و نقش مؤثری را عهده‌دار است. انتشار مقاله‌ای در روزنامه اطلاعات دایر به تجلیل از دیپلماسی انگلیس* نیز مورد بحث محافل سیاسی تهران قرار گرفته و آن را دلیل بارزی بر تلاش مجدد سفارت انگلیس در تهران می‌دانند. شنیده شده که دکتر علی امینی که ظاهراً معروف به جانبداری از سیاست امریکا و مجری نیّات سیاسی آنها می‌باشد، ضمن حفظ دوستی خود با مقامات امریکایی و ادعای آشنایی خصوصی با لیندون جانسون رئیس‌جمهور آمریکا، به مقامات انگلیس بیش از پیش نزدیک شده و منتظر حوادث و تحولات سیاسی بزرگی در ایران است، و به همین جهت بر میزان تماس‌ها و جلسات منزل خود و ملاقات با اشخاص افزوده است. در بعضی از محافل سیاسی به طور خصوصی اظهارنظر شده است که شاهنشاه شخصاً از نزدیکی ایران و شوروی که به توصیه کندی فقید صورت گرفته بود، استقبال نکرده و قلباً از این روش بیمناک بوده‌اند، و در نتیجه پس از قتل کندی که گام‌هایی به منظور ایجاد روابط اقتصادی و سیاسی بین ایران و شوروی برداشته می‌شد، کوتاه‌تر گردیده و علاقه‌ای نیز به ادامه این راه نشان داده نمی‌شود، و حتی موضوع مسافرت قریب‌الوقوع شاهنشاه به اتریش و اروپا را که به منظور مشاهده مسابقات المپیک و مدت یک الی دو ماه پیش‌بینی می‌کنند، ایجاد زمینه‌ای برای تغییر سیاست خارجی ایران و دوری از بعضی عکس‌العمل‌های احتمالی می‌دانند.

------------------------------------------------------------------------------------------------

* تصویر این مقاله که در روزنامه اطلاعات مورخه ۲ دی‌ماه ۱۳۴۲ به چاپ رسید، در ذیل آمده است.

روزنامه اطلاعات؛ ۲ دی‌ماه ۱۳۴۲