نقبی بر جبهه ملی ایران
اشاره
جبهه ملی ایران در روز ۲۱ آبان ۱۳۲۸ بر مبنای ملی‌گرایی تشکیل شد. نطفه شکل‌گیری این گروه به وقایع مربوط به انتخابات شانزدهمین دوره مجلس شورای ملی بازمی‌گردد. دخالت هژیر، وزیر دربار در جریان برگزاری انتخابات دوره شانزدهم مجلس، اعتراضات بسیاری را در جامعه موجب شد. از آن جمله گروهی ۱۹نفره از نخبگان و روزنامه‌نگاران بودند که با محوریت دکتر مصدق در اعتراض به دخالت‌های دولت وقت در ۲۲ مهرماه ۱۳۲۸ در کاخ مرمر متحصن شدند. این تحصن به سرانجامی نرسید و متحصنین در منزل مصدق جمع شدند. در این جلسه که روز ۲۱ آبان ۱۳۲۸ برگزار شد، سیدحسین فاطمی در سخنانی پیشنهاد تشکیل ائتلاف جبهه ملی را داد و به این ترتیب جبهه ملی به رهبری محمد مصدق تشکیل شد. جبهه ملی در دهه چهل خورشیدی تعطیل شد ولی در آستانه انقلاب اسلامی فعالیت خود را از سر گرفت. پس از پیروزی انقلاب، مهدی بازرگان به عنوان نخست‌وزیر تشکیل کابینه داد و بیشتر اعضای کابینه او اعضای جبهه ملی بودند. بعد از تسخیر لانه جاسوسی، دولت بازرگان سقوط کرد و جبهه ملی به صف مخالفان جمهوری اسلامی پیوست. سرانجام در ۲۵ خرداد ۱۳۶۰، جبهه ملی تظاهراتی علیه لایحه قصاص ترتیب داد و به همین دلیل توسط امام خمینی(ره) مرتد اعلام شد.
«گذرستان» حاضر به کالبدشکافی جبهه ملی پرداخته است.
۱۸ مهر ۱۳۲۸ ش، ۱۹ تن از رجال سیاسی از جمله دکتر محمد مصدق، به عنوان اعتراض به انتخابات دوره شانزدهم مجلس به دربار رفته و در آنجا متحصن شدند. همان افراد در روز اول آبان در منزل دکتر مصدق جبهه ملی ایران را تشکیل دادند. به گزارش خبرنگار تاریخ خبرگزاری فارس، در 18 مهر 1328ش، نوزده تن از رجال سیاسی از جمله دکتر محمد مصدق، به عنوان اعتراض به انتخابات دوره شانزدهم مجلس شورای ملی به دربار رفته و در آنجا...
حزب در مفهومی عام و ساده، گردهمایی مردمی است که دارای دیدگاههای مشترک هستند و برای رسیدن به اهدافی یکسان باهم کار می‌کنند. نگاهی گذرا به تاریخچه احزاب نشان از قدمت دیرین آن دارد تا جاییکه می‌توان دوران رم باستان را که مردم به دو گروه پاتریسین و پله‌بین تقسیم می‌شدند به عنوان خاستگاه پیدایش احزاب درنظر گرفت. هرچند باید تفاوت‌های بنیادینی در مقایسه حزب میان دوران معاصر و دوران گذشته در...
از نخستین اقدامات نظام بعد از انقلاب، انطباق قوانین با شرع اسلام بوده است، در همین راستا لایحه قصاص توسط شهید بهشتی، به مجلس ارائه شد. شورای عالی قضایی نیز لایحه قصاص را با کمک پنج فقیه شامل آیات «بهشتی، جوادی آملی، قدوسی، موسوی اردبیلی و ربانی املشی» تهیه و پس از به تصویب رساندن در دولت در قالب یک لایحه به مجلس تقدیم کرد. پس از طرح این لایحه مخالفت‌هایی در میان برخی سیاسیون و اساتید...
"جبهه ملی" در خردادماه سال 60 بیانیه‌ای علیه لایحه اسلامی "قصاص" صادر کرد و ضمن "غیرانسانی" خواندن این حکم اسلامی، هواداران خود را به راهپیمایی در مسیر خیابان انقلاب به سمت دانشگاه تهران، در بعد از ظهر روز 25 خرداد دعوت کرد. صبح آن روز امام خمینی(ره) در میان جمعی از اقشار مختلف مردم بیاناتی ایراد کردند که موارد و نکاتی از آن، از جمله انتقاد شدید و صریح به بنی صدر، اعلام ارتداد...
از: 20ه 12 تاریخ: 27/12/36 به : 312 شماره: 26652/20ه 12 موضوع: اظهارات مهندس بازرگان صبح روز چهارشنبه 24/12/36 ملاقاتی بین یکی از طرفداران داریوش فروهر با مهندس بازرگان صورت گرفت مهندس بازرگان ضمن گفتگو درباره مسایل روز اظهار داشت در شرایط فعلی باید از نقش روحانیت در مبارزه علیه دستگاه استفاده کرد چون جبهه ملی یک دهم روحانیت در بین مردم نفوذ ندارد و مردم مملکت اکثراً عوام هستند و تعصب مذهبی داشته و از...
طی سال های پس از انقلاب مشروطه جریان فکری ناسیونالیسم بدل به نیروی سیاسی نیرومندی شد و به ویژه با روی کار آمدن خاندان پهلوی به ایدئولوژی نظام حکومتی ایران بدل شد. اما آنچه معنادار می نماید همزمانی این تحول با تحولات داخلی، منطقه یی و جهانی طی دهه های نخست قرن حاضر یعنی انتقال قدرت از قاجار به پهلوی، اهمیت یافتن هر چه بیشتر ایران در معادلات منطقه یی و جهانی به دلیل موقعیت ژئوپولتیک و همجواری با...
"پس از قضایای دولت موقت و برکناری جناح میانه رو لیبرال از صحنه سیاسی کشور و حاکمیت رسمی حزب الله بر کشور از سال 1360، نهضت آزادی رفته رفته از انقلاب، امام و نیروهای انقلاب دور گشته و تبدیل به یک نیروی اپوزیسیون شد و به نوعی، در وحدت تاکتیکی و عملی به نیروهای ضد انقلاب و منافقین نزدیک شد". به نظر میرسد هم اکنون در یک فیلم چند قسمتی با پرده های گوناگون هستیم. این فیلم در چند فاز با بازیگران مختلفی...
شکل‌گیری افکار و عقاید سیاسی نوین در ارتباط با اوضاع و شرایط سیاسی اقتصادی حاکم بر هر جامعه و قدرت بسیج و تجهیز سیاسی آن و جنبشهای سیاسی، اجتماعی که برای تحقق آنها شکل می‌‌گیرند از موضوعات مهم مورد توجه هر جامعه شناس سیاسی است در ایران نیز بعنوان کشوری که محل تلاقی و برخورد سه لایه از تمدن‌های متفاوت ایران، اسلام و غرب است، افکار سیاسی ای تکوین یافت که هر یک به تشکیل سازمانها،...
«جریان‌شناسی فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی ایران (1380-1357)» عنوان کتابی است که نویسنده در نخستین صفحه، آن را این‌گونه معرفی کرده است: «این مجموعه، گزارش طرحی تحقیقاتی است که بنا به پیشنهاد معاونت فرهنگی اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک، به تصویب دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده و با پشتیبانی و تأیید دبیرخانه، گروه تحقیق جهاد دانشگاهی به عنوان مجری طرح انتخاب شده است.» مهندس...
رابطه جبهه ملی و علی امینی با فراز و فرودهایی همراه بود که در نهایت منجر به قطع رابطه شد تا جایی که رهبران و اعضای جبهه ملی حاضر نشدند امینی را در برنامه های اصلاحی اش همراهی کنند. جبهه ملی و هواداران آن به واسطه امضای قرارداد کنسرسیوم، دل پری از امینی داشتند و از این رو بود که مجدد بحث ملی شدن صنعت نفت را در زمان نخست وزیری امینی مطرح کردند. درباره عدم همکاری و مشارکت جبهه ملی با امینی و ریشه...
وقتی دکتر سنجابی از حضرت امام درخواست ملاقات کرد، امام فرمودند او باید از طرف جبهه ملی تکلیف خود را در مورد رفتن شاه مشخص کند، بعد تشریف بیاورد. در سال 1343 جبهه ملی به علت استعفای دسته جمعی اعضای اصلی آن به استثنای مهندس کاظم حسیبی عملاً منحل شد. استعفا هم به علت اختلاف نظر بین دکتر مصدق که در احمد آباد در حبس خانگی به سر می برد با اعضای جبهه ملی بر سر چگونگی تجدید ساختار آن بود و چون اعضای شورا...
سرآغاز نهضت امام خمینی در تاریخ پانزدهم مهرماه 1341 هیئت وزیران لایحه جدید تشکیل انجمنهای ایالتی و ولایتی را تصویب کرد. در مصوّبه دولت برای اولین بار قید «اسلام» از شرایط انتخاب‌کنندگان و انتخاب‌شوندگان برداشته شد و به جای سوگند به قرآن، سوگند به «کتاب آسمانی» آورده شد.1 به دنبال اعلام تصویب نامه مزبور در جراید، امام خمینی علمای طراز اول قم را به نشستی دعوت کرد. در این...
در روز ۲۷ اردیبهشت ۱۳۴۰ نهضت آزادی ایران اعلام موجودیت کرد. این حزب در حقیقت انشعابی از جبهه ملی ایران بود که به ابتکار مهندس مهدی بازرگان و دکتر یدالله سحابی و با تایید آیت‌الله زنجانی و دکتر مصدق پا به عرصه سیاسی مبارزاتی آن روز‌ها نهاد. مهندس بازرگان شش روز پیش از اعلام رسمی موجودیت نهضت آزادی در نامه‌ای که از سوی هیات موسس نهضت امضا شده بود، تاسیس این گروه را به اطلاع دکتر مصدق که...
مبارزات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 1339 بازتاب مستقیم در ایران داشت و سرآغاز فضای سیاسی نوینی شد. نتیجه این انتخابات کاملاً مغایر با خواست محمدرضاپهلوی بود که تمام امید خود را به پیروزی ریچارد نیکسون ـ کاندید حزب جمهوری‌خواه ـ بسته بود. پیروزی دمکرات‌ها و ریاست جمهوری جان کندی (آبان 1339) یک دوران کشاکش میان دربار پهلوی و دمکرات‌های آمریکایی پدید ساخت که مهم‌ترین نمود آن تحمیل دولت...
رژیم شاه پیش از اشغال فلسطین در مهاجرت جهودها به آن سرزمین همکاری نزدیک و تنگاتنگی با «آژانس یهود» داشت. وقتی فلسطین اشغال شد، رژیم صهیونیستی اعلام موجودیت کرد، رژیم شاه پس از ترکیه دومین کشور اسلامی بودکه بی‌درنگ آن رژیم نامشروع را به رسمیت شناخت و با «اسرائیل» داد و ستد همه‌جانبه برقرار کرد. ملت ایران در برابر این خیانت رژیم شاه سخت به خشم آمدند، به ویژه آنگاه که دریافتند دولت...
