غلام‏حسین ‏خان سردار محتشم


 غلام‏حسین ‏خان سردار محتشم

  غلامحسین‌ خان (شجاع ‌السلطان، شهاب‌ السلطنه، سردارمحتشم) پسر چهارم امام قلى‌ خان حاجى ایلخانى و مادرش حاجیه بى‌ بى زینب دختر ابدال‌ خان و خواهر مادرى صمصام‌السلطنه در سال 1275ه ق متولد شد و براى اولین بار در سال 1905م، 1323ه ق و بار دیگر در سال 1907م براى مدتى به عنوان ایل بیگى بختیارى انتخاب شد. در اواخر سال 1906م، 1324ه ق و اوایل سال 1907م، 1325ق که بین اولاد ایلخان و حاجى ایلخانى بر سر تصاحب عنوان ایلخانى اختلاف به وجود آمد، او خود را به سفارت انگلیس نزدیک کرد.

     غلامحسین‌خان در سال 1325ه ق با عنوان شهاب‌السلطنه به سمت ایلخان بختیارى برگزیده شد و بنابراین مسائل شرکت نفت مستقیماً به او ارتباط پیدا کرد. محمدعلى‌شاه نیز به او دستور داد تا دویست سوار بختیارى به تهران اعزام کند، نزدیکى محمدعلى‌شاه با شهاب‌السلطنه این سوء ظن را در اسپرینگ رایس وزیر مختار انگلیس در تهران به وجود آورد که مبادا موقعیت جدید شهاب‌السلطنه او را براى وارد کردن فشار بر سندیکاى امتیازات یارى کند به وجود آورد. این انتصاب چندان دوام نیاورد و در همان سال نجفقلى‌خان صمصام‌السلطنه توانست مقام ایلخانى را تصاحب کند و بعد از فتح اصفهان و مراجعت سردار اسعد دوم از اروپا؛ على‌قلى‌خان براى یکپارچه ساختن قدرت بختیارى نیاز مبرمى به همکارى اولاد حاجى ایلخانى داشت به همین خاطر غلامحسین‌خان را که لقب سردارمحتشم یافته بود، مطمئن کرد که هر گونه امتیاز یا درآمدى از رهگذر این تغییرات نصیب اولاد ایلخانى و حاجى ایلخانى گردد به طور مساوى بین دو خانواده تقسیم خواهد شد و بر اساس آن در سال 1327ه ق، 1909م مقاوله‌نامه‌اى بین طرفین متعقد گردید. سردارمحتشم بعد از فتح تهران در بعضى از کابینه‌ها شرکت داشت و او در سالهاى 1905 و 1907 و 1912 سه بار ایل‌بیگى دوبار در سال 1325ه ق، 1324ه ق سمت ایلخانى بختیارى را به عهده داشت. سردارمحتشم یکى از متمول‌ترین خوانین بختیارى بود، به طورى که بعد از واقعه شلیل و خلع سلاح سربازان دولتى در خاک بختیارى دولت مرکزى مبلغ هشتاد هزار تومان مالیات عقب‌افتادة قبلى را از او دریافت کرد.

     در دورة نخست‌وزیرى سردارسپه، در سال 1302 با حمایت وى، سردارمحتشم به ایلخانى‌گرى منصوب شد و یک سال بعد جاى خود را به سردارظفر داد و در سال 1305 به منظور معالجه راهى اروپا شد و در 1306 درگذشت.

     از غلامحسین‌خان سردارمحتشم پسران متعددى به جاى ماند که مى‌توان از بین آنان آقاخان بختیارى، حمید بختیارى، ابدال بختیارى و مجید بختیارى را نام برد.


برگرفته از کتاب «نفت و بختیاریها» منتشره از سوی مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران