علامه طباطبایی
0

اشاره

آیت‌الله علامه سید محمد حسین طباطبایی فیلسوف، عالم، عارف و مفسر قرآن بود. او نگارش دوره ۲۰ جلدی کتاب «تفسیر المیزان» را از ۱۳۳۳ شمسی آغاز کرد و پس از ۱۷ سال آن را به پایان رساند. به گفته شهید مرتضی مطهری می‌توان ادعا کرد بهترین تفسیری که از صدر اسلام تا امروز در میان شیعه و سنی نوشته شده همین تفسیر است. از دیگر آثار ماندگار علامه، مباحثات او با پروفسور کربن استاد دانشگاه و اسلام‌شناس غربی است که بیش از 20 سال به طول انجامید و نتایج این مباحثات به چهار زبان عربی، فارسی، فرانسه، و انگلیسی منتشر شد. آیت‌الله طباطبایی پس از سالیان طولانی خدمت به علوم اسلامی، در ۲۴ آبان ۱۳۶۰ به لقاءالله پیوست.

« گذرستان» حاضر به بررسی شخصیت و عملکرد آیت‌الله علامه سید محمد حسین طباطبایی پرداخته است.


اشاره

اشاره

آیت الله علامه سید محمدحسین طباطبایی را باید از فلاسفه نامدار و از مفسران برجسته قرآن کریم در تاریخ معاصر ایران نامید. او در سال۱۲۸۱ شمسی، در تبریز در خاندان علم و تقوی دیده به جهان گشود. وی وجودش سنگینی کرد و از دیدن روی پدر محروم شد. مدت زیادی از تحصیل محمد حسین نمی‌گذشت که علاوه بر قرآن مجید، کتاب‌های گلستان، بوستان، اخلاق مصور، تاریخ معجم، ارشاد الحساب، نصابُ الصبیان و دیگر کتاب‌های متداول در...

ادامه مطلب

نگاهی به زندگی علامه طباطبائی

نگاهی به زندگی علامه طباطبائی

 بیست و چهارم آبان ماه مصادف با سالروز درگذشت علامه محمد حسین طباطبایی(ره) است. محمد حسین طباطبایی مشهور به علامه طباطبایی، در سال1281 شمسی در تبریز در خانواده ای علمی و دینی به دنیا آمد. او در پنج سالگی مادر و در 9 سالگی پدرش را از دست داد. طباطبایی نوجوان در سال 1297 پس از طی تحصیلات مقدماتی به تحصیل علوم دینیه و عربیه مشغول شد و تا سال 1304 به قرائت متون سرگرم بود. علامه طباطبایی در مدت هفت سال در علم صرف...

ادامه مطلب

نظر علامه طباطبایی در باره شهید مطهری

نظر علامه طباطبایی در باره شهید مطهری

لطفا درباره دوران شاگردى استاد شهید مطهرى نزد شما, توضیحاتى بفرمایید؟ سى و دو سال پیش از شهادت ایشان , من از تبریز به قم پناهنده شدم . اوضاع آنجا خراب بود , بدین خاطر به قم آمدم . بعد بنا بر این شد که در قم بمانم . تدریس درس حکمت ( فلسفه ) را شروع کردم . غیر از بنده , در قم آقاى خمینى بودند که درس فلسفه اى داشتند و چند نفرى از آقایان در درس ایشان شرکت مى کردند . ایشان[ اسفار] درس مى دادند . بعد آن آقایان , درس...

ادامه مطلب

تاریخ از نگاه علامه طباطبایی

تاریخ از نگاه علامه طباطبایی

تاریخ نقلی یعنی ضبط حوادث کلی و جزئی، از چیزهایی است که انسان از قدیمی‌ترین ادوار زندگی خود بدان اهتمام داشته است و در هر عصری از اعصار عده‌ای حافظ و نویسنده و مؤلف در آن فن وجود داشته، و عده‌ی دیگری آنچه را ایشان ضبط کرده و به عنوان تحفه نگهداری کرده بودند دست به دست می‌گردانده‌اند. انسان در زندگی از جهات مختلفی از تاریخ استفاده می‌کند. مانند: پند گرفتن، داستان‌سرائی، مزاح و تفریح و همچنین در...

ادامه مطلب

با کتاب‌های علامه طباطبایی و شهید مطهری مسلمان شدم

با کتاب‌های علامه طباطبایی و شهید مطهری مسلمان شدم

یک بانوی بهائی که ۱۷ سال است از فرقه بهائیت به اسلام مشرف شده است، گفت: اولین شعار فرقه بهائیت، آزادی برای یافتن حقیقت است اما این فرقه هیچ گونه آزادی ندارد، چون هر فردی به حقیقت دیگری غیر از بهائیت رو پیدا کند، طرد می‌شود.«مهناز رئوفی» با به اینکه فرقه بهائیت 170 سال پیش توسط انگلیس و روسیه ایجاد شد و اکنون توسط رژیم صهیونیستی حمایت می‌شود، گفت: من تا 25 سالگی بهائی بودم. آنها می‌گویند که هر بچه...

ادامه مطلب

روایتی از تواضع علامه طباطبایی

روایتی از تواضع علامه طباطبایی

همرزم حضرت امام خمینی و آیت‌الله طالقانی گفت: در یکی از روزها که با علامه طباطبایی در شهر قم قدم می‌زدیم، دوچرخه‌سواری ناگهان چنان به علامه برخورد کرد که علامه به زمین ‌خورد و دوچرخه‌سوار طلبکارانه گفت آشیخ مواظب باش و علامه بی‌درنگ گفت چشم! سید محمد صادق طباطبایی همرزم امام و آیت‌الله طباطبایی به مناسبت سالروز درگذشت مرد عرفان و فلسفه علامه طباطبایی اظهار داشت: زمان‌های بسیاری علامه...

ادامه مطلب

علامه طباطبایى و الهیات فلسفى معاصر

علامه طباطبایى و الهیات فلسفى معاصر

 (الهیات فلسفى)1 اصطلاحى است که در سالهاى اخیر در بین فلاسفه و الهی دانان غرب جهت به رویکرد فلسفیِ خاصى به موضوعات کلامى/الهیاتى به کار رفته است. در بخش عمده اى از قرن بیستم, الهیات فلسفى نه از سوى فیلسوفان و نه از سوى الهیدانان, جدى گرفته نشد. فیلسوفان به خاطر نبود پختگى و مهارت فلسفى در نوشته هاى این حوزه, به الهیات فلسفى ایراد گرفته اند. از سوى دیگر, الهی دانان نیز تمایل کمى به الهیات فلسفى...

ادامه مطلب

علامه طباطبایی، فیلسوفی نوصدرایی

علامه طباطبایی، فیلسوفی نوصدرایی

 آن گروه از تاریخ‌نگاران فلسفه که تاریخ فلسفة اسلامی را از کندی شروع و به ابن‌رشد ختم می‌کنند، با این استدلال که مسلمانها در طی نهضت ترجمه میراث فلسفی یونان را به زبان عربی برگرداندند و پس از آن در دورة‌ تألیف، که با کندی آغاز می‌شود، بخش مهمی از اندیشه‌های ترجمه‌شده را بومی کردند و با آموزه‌های دینی درآمیختند و این فلسفه بعد از کندی توسط فارابی و ابن‌سینا صبغة دینی پیدا کرد؛ اما بعد از...

ادامه مطلب

نامه علامه طباطبائی به آیت الله میلانی درباره دارالتبلیغ آیت الله شریعتمداری

نامه علامه طباطبائی به آیت الله میلانی درباره دارالتبلیغ آیت الله شریعتمداری

 زمانی که فکر تأسیس دارالتبلیغ توسط آیت الله شریعتمداری مطرح شد، بلافاصله امام خمینی و به پیروی از ایشان، طلاب و روحانیون انقلابی، با آن به مخالفت برخاستند. ما شرحی مفصل در این باره در کتاب جریان ها و سازمان های مذهبی سیاسی ایران آورده ایم. به اجمال عرض می کنیم، دلیل این مخالفت آن بود که روحانیون انقلابی با دولت درگیر بوده و به دلیل رویه ای که از آقای شریعتمداری می شناختند، و اخباری که در باره...

ادامه مطلب

نقدى بر مقاله «نظر علامه طباطبایى درباره غرب »

نقدى بر مقاله «نظر علامه طباطبایى درباره غرب »

 از جناب آقاى دکتر رضا داورى، کتابى تحت عنوان «درباره غرب » به چاپ رسیده که حاوى هشت مقاله است . هر چند بیشتر آنها در برخى نشریه ها به چاپ رسیده بود، ولى مجموعه این مقاله ها با حجم 115 صفحه از سوى انتشارات هرمس، براى نخستین بار در سال 1379 منتشر گردید . ششمین مقاله آن، به نام «نظر علامه طباطبایى درباره غرب» است که مؤلف محترم به بررسى نظر علامه درباره غرب - بر اساس جلد چهارم المیزان - پرداخته است . بدیهى...

ادامه مطلب

یک خاطره ازعلامه طباطبایی

یک خاطره ازعلامه طباطبایی

 آیت‌الله رمضانی استاد عرفان حوزه علمیه قم گفت: علامه طباطبایی به آیت‌الله زنجانی ارادت ویژه داشت و ایشان را «امام زنجانی» خطاب می‌فرمود، چون پدر و اجداد ایشان،‌ امام جمعه زنجان بودند.آیت‌الله سید عزالدین حسینی زنجانی، از مراجع تقلید مستقر در مشهد ماه گذشته در سن  92 سالگی دار فانی را وداع گفت پیکرش روز 26 اردیبهشت ماه در حرم امام علی بن موسی الرضا علیه‌السلام آرام گرفت.   وی از...

ادامه مطلب

تبیین ارزش و اخلاق با نگاه به اندیشه علامه طباطبایی

تبیین ارزش و اخلاق با نگاه به اندیشه علامه طباطبایی

 فلسفه اخلاق و تعاریف آن دیدگاه‌های خاصی در باب مبانی عقلانی، اخلاقی، ارزش‌های اخلاقی و روان‌شناسی به مخاطبان ارایه می‌دهد. کتاب «علامه طباطبایی؛ ارزش و اخلاق» نیز با تشریح فلسفه اخلاق کوشیده تا دیدگاه‌های علامه طباطبایی در باب مبانی اخلاق را در چهار فصل بررسی کند. آن‌چه در این کتاب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، دیدگاه‌های اخلاقی از نگاه علامه طباطبایی است، تا تبیین شود که علامه...

ادامه مطلب

درباره علامه طباطبایی

درباره علامه طباطبایی

 کتاب «درباره علامه سیدمحمدحسین طباطبایی» پنجمین اثر از مجموعه خاطرات مستند سیدهادی خسروشاهی از سوی انتشارات کلبه شروق منتشر شد.-به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اثر حاضر در 9 فصل به مطالبی درباره در محضر علامه سیدمحمدحسین طباطبایی، علامه طباطبایی احیاگر نفوس،‌ علامه در معرض تکفیر، مراجع عظام و علامه طباطبایی، آخرین توصیه در آخرین دیدار، علامه طباطبایی و هانری کُربن، بعد سیاسی علامه...

ادامه مطلب

نکته ‏هایی از زندگی خانوادگی علامه طباطبایی و همسر گرامی ایشان

نکته ‏هایی از زندگی خانوادگی علامه طباطبایی و همسر گرامی ایشان

:24 آبانماه، سالگرد رحلت استوانه علم و تقوا، فیلسوف و مفسر عالی‏قدر، حضرت علامه طباطبایی است. زندگی خانوادگی آن بزرگ‏مرد نیز همانند حیات علمی ایشان نکته‏ها و درسهای بسیار والا و ارزشمندی را در خود جای داده است که بسی مایه افتخار و پیروی است. مطمئن هستیم خوانندگان گرامی بویژه برادران محترم توشه‏های ارزنده‏ای را می‏توانند از زندگی علمی آن مرحوم برگیرند. و اینچنین است سیره و روش مردان بزرگی...

ادامه مطلب

علامه طباطبایى - میزبان معرفت

علامه طباطبایى - میزبان معرفت

سپیده سیادتروزهاى ماه ((ذیحجه )) 1321ق . یکى از پس از دیگرى مى گذشت و دلهاى شیفتگان بیت الله در هواى حرم الهى ((لبیک شوق )) سر مى داد. یاد عرفات و نام مشعر عطش دیدار به جانها داده بود.ناگاه ((کعبه کرامت الهى )) زیبا چهره اى نورانى را در آغوش پدر و مادرى مهربان نهاد. گویى بار دیگر ((زمزم )) لطف خداوندى رخ نشان داده است .آرى طفلى دیده به جهان گشود که نور سیادت بر سیماى بلورینش آینده اى روشن را خبر مى داد. نام او را...

ادامه مطلب

اندیشه سیاسى علامه طباطبایى

اندیشه سیاسى علامه طباطبایى

 آن گونه که از آثار علامه طباطبایى مشهود است، وى دو مشکل اساسى را در جامعه ایرانى روزگار خویش در رإس دیگر مسائل مى دید. اولین مشکل این بود که حکومتهاى موجود در تاریخ این مرزوبوم از این که دین، مباحث اجتماعى و سیاسى را در بین مردم مطرح کند پرهیز داشته به هر طریق ممکن با این کار مقابله مى کرده اند. مسإله دوم این که جامعه آن روز، جامعه اى غربزده و مقلد غرب بوده است. علامه این دو مسإله را به روشنى و به...

ادامه مطلب

نگاهی به «تفسیر‌المیزان»

نگاهی به «تفسیر‌المیزان»

المیزان فی تفسیر القرآن، تفسیر کامل قران به قرآن به زبان عربی در بیست جلد، اثر فیلسوف و مفسر نامدار شیعی معاصر، سید‌محمد حسین طباطبایی (1321ق ـ 1360 ش) است.علامه طباطبایی تفسیر قرآن را در 1333 ش آغاز کرد و در 23 رمضان 1391 / 2 آبان 1350 به پایان برد.تفسیر به معنی گزارش کردن و شرح‌دادن است و در واقع علمی است که حقیقت معنی آیات قرآن را بیان می‌کند.انگیزه شروع این تفسیر از هنگام تدریس علامه در حوزه علمیه قم برای...

ادامه مطلب