انتشار «نمایه سفینه تبریز» از سوی کتابخانه مجلس

سفینه تبریز در سال 1374 شمسی در حال خارج شدن از کشور بود که استاد حائری، با فراست فوق العاده به اهمیت آن پی برده و از خروج آن ممانعت نمود. به گونه ای که خود کارشناسان و محققان و نسخه شناسان اعتراف دارند، بدون تردید دومین اثر گرانقدر و ارزشمند کتابخانه مجلس پس از کلام الله مجید به خط نیریزی، کتاب سفینه تبریز است.

در مقدمه دکتر محمد رجبی، رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی بر این کتاب آمده است:

سفینه تبریز که به اهتمام دانشوری از آذربایجان به نام ابوالمجد تبریزی در فاصله سال های 721-723ق کتابت شده و فراهم آمده، یکی از گرانبهاترین دستنویسهای کتابخانه مجلس شورای اسلامی است. استاد حائری این سفینه را کتابخانه ای بین الدفّتین خوانده و آن را آینه ای دانسته است که بخشی از تاریخ و فرهنگ تبریز را در آن می توان دید. این سفینه، حامل اطلاعات نویافته در موضوعات مختلف است و با وجود آن که بسیار مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته، اما هنوز در دل خود، اطلاعات تازه و ارزنده ای برای عرضه دارد.

سفینه تبریز در سال 1381 توسط کتابخانه مجلس شورای اسلامی و مرکز نشر دانشگاهی به صورت عکسی، انتشار یافت و اتفاقی بزرگ را در حوزه فرهنگ اسلامی و ایرانی رقم زد. متاسفانه این چاپ، عاری از فهرست های لازم بود نمی توانست منعکس کننده بسیاری از اطلاعات پنهان در مطاوی سفینه تبریز باشد و چنانکه باید و شاید، مورد استفاده محققان قرار گیرد.

خوشبختانه دانشور گرامی، جناب آقای مهدی قمی نژاد، بنا به توصیه استادان زنده یاد، ایرج افشار و دکتر اصغر مهدوی، توانست با اهتمام تمام، فهرست های متعددی بر سفینه تبریز فراهم آورد، و اینک کتابخانه مجلس شورای اسلامی مفتخر است آن را در اختیار جامعه علمی کشور قرار دهد.

فهرست مطالب کتاب به این قرار است:

پیشگفتار

از کتاب نخست تا کتاب 209

فهرست آیات قرآن کریم

بخش اول: فهرست روایات، احادیث و ادعیه در کتاب انتخاب المصابیح

بخش دوم: فهرست روایات در کتاب سفینه تبریز

فهرست کلمات بزرگان

فهرست اعلام

فهرست قبایل

فهرست اماکن

فهرست قوافی ابیات فارسی در سفینه تبریز

فهرست قوافی ابیات عربی در سفینه تبریز

فهلویات

فهرست وقایع و ایام و غزوات در سفینه تبریز

فهرست ادیان و مذاهب

فهرست کلمات و اصطلاحات

فهرست مندرجات کتاب ها و رساله ها در سفینه تبریز

فهرست مندرجات سفینه تبریز به ترتیب الفبا

کتاب های بی آغاز و بی انجام سفینه تبریز

«نمایه سفینه تبریز» به کوشش مهدی قمی نژاد در 622 صفحه از سوی انتشارات کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی منتشر شده است و در غرفه کتابخانه در بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به فروش می رسد.