زمینه ها و اهداف حمله نظامی آمریکا به طبس

شرح عملیات پنجه عقاب
شاخصترین تصمیم آمریکا در مورد حمله به ایران و آزادی گروگانهای آمریکایی ، طرح نجات با نام «پنجه عقاب‌»  از طرف کارتر[ بود که قرار بود در 4 اردیبهشت 59 (24 آوریل 1980) با استفاده ازپیشرفته ترین امکانات نظامی این کشور و کمک هایکشورهی عربی و همسایهطرفدار آمریکا و گروهی از کماندوهی آمریکایی و عناصر مخالف انقلاب اسلامی به مرحله اجرا در آید.

در راستی پیاده شدن دستور یاد شده ، یک ماه پس از فتح  لانه جاسوسی ، نود نفر از کماندوهی امریکایی موسوم به «دلتا» به فرماندهی سرهنگ چارلی بکویث و سرگرد میدوز  به ایالت«آریزونا» ی آمریکا که  تقریبا شرایط کویری ایران را دارا بود و نیز در محل هایی که شبیه سفارت آمریکا ساخته شده بود ، اعزام شدند تا آخرین مرحله تمرین و آموزش خود را تحت شرایط موقعیت مشابه ایران بگذرانند.از سوی دیگر گروههی ویژه سری که بری پشتیبانی و تدارک وسایل تکمیلی طرح ، در نظر گرفته شده بودند، مخفیانه وارد ایران شدند و با گروهکهی ضد انقلاب اسلامی تماس گرفتند.نظامیان آموزش دیده آمریکایی ، در اواخر آذر ماه 1358 عازم کشور مصر شدند و در پایگاهی در نزدیکی قاهره استقرار یافتند.

برژینسکی  در مورد چگونگی انجام این عملیات مى‌نویسد:

«طرح عملیات که پس از هفته‌ها بررسی و تحلیل تهیه شده بود جمعا دو روز (از 24 تا 26 آوریل 1980 برابر با 4 تا 6 اردیبهشت 1359) بطول مى‌انجامید. در شب اول هشت هلی کوپتر و سه هواپیمی سی - 130 در عمق خاک ایران در وسط بیابان فرود مى‌آمدند. هلی کوپترها پس از سوختگیری شبانه به نقطه‌ی در نزدیکی تهران پرواز مى‌کردند و تمام روز را در انتظار فرا رسیدن شب در این نقطه توقف مى‌نمودند. حمله بسوی سفارت که محل نگاهداری گروگانها بود، در شب دوم با وسایط نقلیه‌ی که قبلا تدارک شده بود انجام مى‌گرفت و یک گروه جداگانه هم بری نجات "بروس لینکن" کاردار سفارت و دو تن از همکارانش به محل وزارت خارجه ایران مى‌رفتند. برنامه دقیقی بری ورود به ساختمان سفارت و آزاد ساختن گروگانها پیش بینی شده بود و گروگان‌ها پس از رهایی و شاید به همراه چند اسیر از اشغال کنندگان سفارت به استادیومی[امجدیه] که در نزدیکی سفارت قرار داشت منتقل مى‌شدند و به وسیله هلی کوپتر به یک فرودگاه مجاور پرواز مى‌کردند. قرار بود این فرودگاه شبانه بوسیله یک گروه کماندویی اشغال شود و گروگان‌ها و کماندوها با هواپیماهی مستقر در فرودگاه به پرواز درآیند. تمام مراحل عملیات در تاریکی شب پیش بینی شده بود و با تمرین‌هی مکرر بری این عملیات بوسیله گروه ورزیده‌ی که داوطلب انجام این ماموریت شده بودند، همه ما به نتیجه آن امیدوار بودیم.»

دولت تجاوزگر آمریکا در رابطه با چنین ماءموریتی متجاوز از 5 ماه تمام در صحراهی آریزونا تعلیمات پیچیده و فشرده ی را به کماندوهی خود داده بود و از پیچیده ترین تکنیکهی نظامی اعم از تسلیحات نظامی و دفاعی تا صنایع مدرن هواپیمایی استفاده کرده و بودجه نامحدودی را بری این عملیات اختصاص داده بود. سازمان هواشناسی آمریکا وضع جوی ایران بخصوص منطقه فرود در صحری طبس ، را کاملا مورد پیش بینی علمی قرار داده بود و به علت این که هوی آن شب مهتابی بود، ورود هر نوع هوی غیرمطلوب و وقوع طوفان را بعید می دانست.

اصل غافلگیری

امریکایى‌ها به منظور رعایت اصل غافلگیری در عملیات نظامی همچنان تظاهر به تمایل بری حل مسالمت آمیز مسئله مى‌نمودند. برژینسکی و هامیلتون جردن در یادداشتهی خویش متذکر مى‌شوند که در روزهی پیش از آغاز عملیات نجات، مجددا باب مذاکره تازه‌ی را با ایرانى‌ها گشودند تا آنها را اغفال کنند و ایرانى‌ها احتمال ندهند که امریکا قصد اجری عملیات نظامی را دارد و همزمان به امریکایى‌هی مقیم ایران از طرق مختلفی توصیه مى‌کردند که ایران را ترک کنند.

شرح ماجرا

سرانجام یک روز پس از اینکه یک گروه جاسوس از صلیب سرخ بین الملی در ملاقات با گروگان ها مشخص نمود که تمام گروگان ها در سفارت به سر می برند ، کارتر در دفتر کارش کلمه رمز «بروید» را که اعلام کننده آغاز حمله بود را صادر کرد .

عملیات در غروب روز پنجشنبه 4 اردیبهشت 58 شروع شد و شش فروند هواپیمای130-c و نود نفر از کماندوهای آمریکا موسوم به نیروهای دلتا، از قاهره به ناو هواپیمابر Nimitz در دریای عمان منتقل شدند.

نیمه شب پنجشنبه 4 اردیبهشت ماه مطابق با ساعت 13 به وقت واشنگتن هواپیماهی مذکور و هشت فروند هلی کوپتر نفربر از عرشه ناو هواپیمابر نیمیتز برخاستند و با پرواز در ارتفاع کم و با استفاده از نقاط کور رادار ، راهی ایران شدند.پس از ورود به حریم ایران اسلامی ، یکی از هلی کوپترها در 120 کیلومتری شهر راور کرمان دچار نقص شد و ناگزیر فرود آمد. سرنشینان این هلی کوپتر دیگری منتقل شدند که پس از طی مسافتی دستگاه هیدرولیک این هلی کوپتر نیز از کار افتاد، اما توانست خود را به نام هواپیمابر نیمیتز برساند.

در هر صورت ، شش فروند هواپیمی 130 - C و شش فروند هلی کوپتر در محل مورد نظر واقع در صحری طبس در تاریکی شب فرود آمدند. در حال سوختگیری هلی کوپترها بری اجری مرحله بعدی عملیات ، یکی دیگر از آنها دچار نقص فنی شد. با از کار افتادن این هلی کوپتر، تمام برنامه هی امریکاییها به هم خورد زیرا آنها با محاسباتی که انجام داده بودند، بری انجام مرحله بعدی عملیات حداقل به شش فروند هلی کوپتر نیاز داشتند. موقعیت به ناو نیمیتز و از آنجا به کاخ سفید گزارش شد و از رییس جمهور کسب تکلیف شد کارتر دستور توقف عملیات و عقب نشینی را صادر کرد؛ اما سپاه شیطان در چنگال عذاب الهی گرفتار شد. آن هنگام که آمریکاییها قصد بازگشت کردند توفانی از شن برخاست ، هواپیماها و هلی کوپترهی آمریکایی ، در حال برخاستن از زمین دچار مشکل شدند، یک هواپیما و یک فروند هلی کوپتر با هم برخورد کردند و هر دو آتش گرفتند. در اثر حادثه ، هشت تن از امریکاییها در آتش عذاب الهی سوختند و بقیه پنج فروند هواپیمی 130 - C نیز از خاک ایران اسلامی فرار کردند. برژیسکی حالت کارتر را پس از صدور دستور توقف عملیات و عقب نشینی و آتش گرفتن هواپیما و هلی کوپتر امریکایی چنین توصیف کرده است : «وی بعدا سرش را میان دو دستش گرفت و به مدت چند ثانیه روی میز گذاشت ... با شنیدن این خبر به مانند مار زخمی به خود پیچید و آثار درد و نگرانی بر تمامی صورت او آشکار شد و به اطرافیانش بد و بی راه می گفت.»

نقش بنی صدر

یکی از ابعاد این جنایت هماهنگی و همکاری عناصر لیبرال و وابسته به آمریکا در اجرای هرچه دقیق تر این تجاوز نظامی بود ؛ قبل از شروع عملیات بنی صدر توسط فرماندهان نظامی منصوب خود نظیر تیمسار شادمهر ، رئیس ستاد مشترک وقت ارتش و تیمسار باقری ، فرمانده وقت نیروی هوایی به پایگاه یکم شکاری دستور جمع آوری سریع توپ های 23 میلیمتری ضد هوایی که حریم هوایی فرودگاه و پایگاه را تامین می کرد ، داد . به نحوی که باند فرودگاه تهران تا روز تهاجم بدون مراقبت بود. مشابه این دستور به پایگاههای دیگر ؛ مانند شیراز ، ایستگاه رادار مشهد و...نیز ابلاغ شده بود.

پس از شکست تجاوز طبس نیز ، بلافاصله کارتر طی بیانیه ای که از طریق رادیو آمریکا در سراسر جهان پخش گردید، ضمن اعلام عدم موفقیت این طرح، اعلام داشت که اسناد طبقه بندی شده "سری" در صحنه عملیات در هلی کوپترها به جای مانده است. در واقع کارتر با این کار به بنی صدر هشدار داده بود که اسنادی که ارتباط با این طرح را بر ملا می سازد، در صحنه عملیات بر جای مانده و باید هر چه سریع تر فکری به حال آنها کرد.چند ساعت پس از این پیام کارتر، به دستور مستقیم بنی صدر که در آن زمان فرماندهی کل قوا را نیز بر عهده داشت، بمب افکن های ایران، هلی کوپتر های در شن مانده و بی دفاع را بمباران کردند!! که در این حادثه علاوه بر انهدام تجهیزات نظامی پیشرفته و اسناد سری فرمانده سپاه یزد ، محمد منتظر قائم نیز به شهادت رسید

بازتاب و پیامدهای تجاوز نظامی

با شکست تجاوز نظامی آمریکا ، هیچکس در ایران از عمق مسئله آگاه نبود، کسی نمى‌دانست که چگونه طی هفته‌هی متوالی، دهها سازمان و کارشناس و خبره و جاسوس با استفاده از کاملترین اطلاعات چه طرح پیچیده و دقیقی را مهیا کرده‌اند و چه ترفندهایی محاسبه شده‌ی اتخاذ کرده‌اند. هیچکس نمى‌دانست که قرار بود پس از خروج گروگانها از ایران عملیات بمباران تاسیسات و مراکز و اقتصادی ایران از سوی امریکا و با استفاده از ناوگانهی جنگی موجود در منطقه به اجرا گذاشته شود. البته خروج گروگانها چنان روحیه‌ی به امریکائیان مى‌داد و آنان را مغرور و سرمست از پیروزی مى‌کرد و متحدین اروپایی اش را به موافقت یا همکاری ترغیب مى‌ساخت و در منطقه ارعاب بوجود مى‌آورد و متقابلا روحیه بخشی از مردم ایران را تضعیف مى‌کرد و دولتهی ارتجاعی منطقه را دلگرم مى‌نمود که مرحله دوم عملیات با موانع کمتری اجرا مى‌شد، گرچه کسی به دقایق سناریوی امریکایی واقف نبود اما اجمالا مردم ایران ‌دانستند که با لطف و عنایت الهی خطر بزرگی از بیخ گوش آنها رد شده است.

البته آنچه که آمریکائیها در محاسبات خود در نظر نمی گرفتند؛ علاوه بر اتکای این انقلاب به قدرت لایزال الهی ، روحیه و عزم ملی و مذهبی مردم مسلمان و انقلابی ایران بود  که به تازگی از مبارزه با رژیم مقتدر شاه پیروزمند بیرون آمده بودند و این روحیه همچنان که تا کنون در حوادث مختلف از خرداد سال 1360وشکست راهپیمایی مسلحانه سازمان منافقین تا پیروزی در جنگ تحمیلی و...نشان داد ، چنان نیرومند بود که معلوم نبود اگر نیروی دلتا وارد ایران مى‌شد دیگر قادر به خروج از دام گسترده‌ی در کشور بود یا نه؟ طرح امریکایى‌ها بری اجرا در کشوری با شرایط عادی ایده آل بود اما بری مقابله با کشوری که در شرایط انقلابی به سر مى‌برد، طرحی کاملا ذهنی، خیالپردازانه و غیر عملی و مانند مشت بر سندان کوفتن بود

چندی بعد جنازه آمریکایی‌ها تحویل دولت آمریکا شد و دولت کارتر زیربار انتقادات فراوانی که از در و دیوار می‌بارید، مراسم استقبال و تدفین باشکوهی ترتیب داد تا «شرافت ملی» لکه دار شده آمریکا را طوری بپوشاند که دیگر دیده نشود. اما با این حال بی نتیجه ماندن دیپلماسی کارتر در حل بحران ایران وقتی که با شکست نظامی در طبس همراه شد، حیات سیاسی دولت او را چنان متزلزل ساخت که پس از چهار سال مجبور به ترک کاخ سفید شد تا ریگان جمهوری خواه بر جای او بنشیند. طعم شکست ماجرای طبس برای کارتر آنچنان تلخ

بود که بعدها در مصاحبه با روزنامه کویتی الانبا چنین گفت: « دوران ریاست جمهوری من بدترین دوره های ریاست جمهوری در آمریکا بوده چه در آن زمان دولت آمریکا در دست آیت الله خمینی در ایران به گروگان گرفته شد.»

نتیجه ماجرای تهاجم نظامی به طبس ، پیروزی بزرگ ایران و الگو قرار گرفتن آن از سوی کشورهای جهان سوم و به ویژه کشورهای اسلامی ، و در مقابل تضعیف موقعیت ابرقدرتی آمریکا در صحنه روابط بین الملل و واماندگی آن در مواجه با انقلاب اسلامی بود . به قول استاد دانشگاه «ویلیام و مرى‌» : «در آوریل 1980 (1359) پنجه‌هی خرد شده عقاب آمریکا در کویرهی ایران جا ماند و مدفون شد.»

این شکست آنقدر عظیم بود که گویی نیروهای شیطانی نیز به یاری و مساعدت نیرویی ماورا طبیعت در این واقعه اعتراف داشتند. بطوری که وقتی از « هارولد بروان » « وزیر دفاع وقت آمریکا چگونگی این شکست را جویا شدند چنین پاسخ داد : « آیت الله امام خمینی (ره ) در بالکن مقر سکونت خود حضور یافت و با هر حرکت دست او یک هواپیما به زمین افتاد .

پیام مهمی که در بازخوانی  ناکامی توطئه های گوناگون دشمنان که  از ابتدای انقلاب اسلامی تا کنون بر علیه انقلاب اسلامی داشته اند این است که تا مادامی که مسئولین نظام اسلامی و مردم در مسیر آموزه های حیات بخش الهی گام بردارند ؛ امدادهای غیبی همواره پشت و پناه انقلاب و جمهوری اسلامی بوده و خواهد بود. همانگونه که بنا به گفته امام (ره) آن دانه های شن مامور خداوند بودند ، امدادهای غیبی الهی ، با خنثی کردن توطئه آمریکا، بقا و استمرار انقلاب اسلامی را تضمین کرد.

 منابع:

- خبر گزاری مهر ،طبس ؛ شکستی خفت بار در کارنامه شیطان بزرگ ، ۱۳۸۳/۰۲/۰۴ .

-گروه تحقیق واحد مرکزی خبر صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، شکست بزرگ امریکا در واقعه طبس ، 4/2/1361 ، ص 197 .

-همان ، ص 7 .

- اشغال لانه جاسوسی امریکا زمینه‌ها و پیامدها ، پیشین .