تظاهرات در بازار تبریز

تلفنگرام از ساواک1



روز جارى 5/10/57 عده‏اى در حدود 1000 نفر در بازار تبریز دست به تظاهرات زده و مامورین با تیراندازى هوائى و پرتاب گاز اشک‏آور متظاهرین را متفرق کردند. ضمنا در این برخورد حدود سه نفر از متظاهرین مجروح میشوند.

1ـ شرکت‏هاى تعاونى تجار ـ اصناف ـ پزشکان ـ پرستاران ـ نرسها و مستخدمین بیمارستانها مشهد و بعضى از کارمندان دولت منجمله دادگسترى مبالغ زیادى جمع‏آورى که در ظاهر براى پرداخت حقوق کارکنان و کارمندان اعتصابى شرکتنفت بوده ولى استنباط میگردد براى تهیه اسلحه و کمک به مخالفین واغتشاشگران میباشد.

2ـ پزشکان در بیمارستانهاى شاهرضا و شهناز مشهد طى اعلامیه‏اى اعلام نمودند همکاران و دوستان براى حمله مسلحانه آماده شوید.

3ـ در راهرو و سالن بیمارستان شهناز تصاویرى مشمئز کننده از نحوه شکنجه ساواک را نقاشى و مردم بشدت از دیدن آنها تنفر و هر کسى را بنام ساواکى دستگیر میکنند بوضع فجیعى بقتل میرساند از جمله کودکى را مامور مینمایند به پاسبان راهنمائى چاقو بزند سپس چند نفر بنام مداوا او را به بیمارستان شاهرضا برده ولى در بیمارستان عده‏اى با چاقو بجان وى افتاده و کاردى بشکم پاسبان بیگناه فرو برده به وضع بدى میچرخانند آلت تناسلى وى را میبرند، چشم‏هایش را در آورده سپس تکه تکه کردند. شخصى بنام فتح‏اله کریمى در خیابان ابوریحان تهران جزو متظاهرین بوده که بر اثر تیراندازى کشته میشود و مامورین از آن مقدارى فشنگ و اسلحه بدست میاورند.

گوینده. رجائى

گیرنده. قاسمى

ساعت 20 مورخ 5/10/57

1ـ در این سند از سه شهر تبریز، مشهد و تهران خبر داده شده است.

2ـ ارتش در این باره مى‏نویسد که «در تظاهرات پراکنده شهر تبریز به علت خشونت و شعارهاى ضد ملى اخلالگران، فرماندار نظامى مجبور به دخالت شده و در نتیجه تیراندازى 28 نفر ماجراجو دستگیر و 4 نفر زخمى مى‏گردند.» (گزارش زمستان 57، ص 115) در کتاب حماسه‏هاى اسلامى ملت به رهبرى امام خمینى چنین آمده است که مردم تبریز پس از اجتماع در مسجد جامع قصدراهپیمایى و تظاهرات داشتند که «ناگهان ماموران از روى پشت بام بازار به سوى آنها تیراندازى کردند که عده‏اى را در صحن مسجد شهید و مجروح نمودند. آیت‏اللّه‏ قاضى اعلام کرد که در این برخورد چهار نفر به قتل رسیدند ولى شاهدان عینى تعداد کشته شدگان و مجروحان را بیش از سى نفر عنوان کردند. در این روز سربازان تازه نفس از تهران و مراغه کار انتظامات شهر را به عهده گرفتند.» (ص 198 و199)

* امروز (5/10/57) بازار زنجان و قزوین تعطیل بود. (3750/25 ه ـ 5/10/57)