آثار تاریخی 3 استان در معرض نابودی است

مسئول بخش نجات بخشی پژوهشکده باستان شناسی گفت: اجرای طرح سامانه انتقال آب از خلیج فارس به صنایع جنوب شرق کشور، صدمات زیادی به آثار تاریخی هرمزگان، کرمان و یزد وارد آورده است.

علیرضا سرداری اظهار کرد: اجرای طرح سامانه انتقال آب از خلیج فارس به صنایع جنوب شرق کشور، در استانهای هرمزگان، کرمان و یزد توسط شرکت تأمین و انتقال آب خلیج فارس بدون انجام مطالعات فرهنگی- تاریخی برخلاف آیین نامه بند «ج» ماده 114، مدتی است که بدون هیچ گونه مجوز و موافقت سازمان میراث فرهنگی آغاز شده است.

وی تصریح کرد: طبق گزارش های محلی رسیده از استان های هرمزگان و کرمان این طرح تاکنون باعث تخریب و تهدید برخی از آثار تاریخی شده و متأسفانه تذکرات یگان حفاظت میراث فرهنگی نیز در این خصوص بی تأثیر بوده است. این طرح از غرب شهر بندرعباس از محل تأسیسات آب شیرین کن مجاور کشتی سازی آغاز شده و در ادامه مسیر به سمت شمال پس از عبور از ارتفاعات شهرهای فین و حاجی آباد وارد دشت شده و به سمت مجتمع صنعتی و معدنی گل گهر در 50 کیلومتری جنوب غربی سیرجان و از آنجا به سمت معادن مس سرچشمه ادامه می یابد.

وی با بیان اینکه این سامانه در ادامه به مجتمع صنعتی و معدنی چادرملو و مجتمع فولاد اردکان در استان یزد منتهی می شود گفت: این طرح زیر نظر شرکت تأمین و انتقال آب خلیج فارس اجرا می شود.

سرداری افزود: به منظور دریافت مجوز موافقت این طرح عمرانی از سازمان میراث فرهنگی، مکاتبه ای از طرف مدیرعامل این شرکت به معاونت وقت میراث فرهنگی در تاریخ 21/10/1392برای استعلام انجام گرفت که طی آن، این معاونت طرح مورد اشاره را برای انجام مطالعات فرهنگی - تاریخی به ریاست وقت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ارجاع داد.

او گفت: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، به عنوان متولی انجام این مطالعات و در صورت لزوم عملیات نجات بخشی، با اعلام زمان بر بودن بررسی های باستان شناسی و مستندسازی میراث فرهنگی طرح های بزرگ، درخواست تهیه نقشه های مسیر و جزئیات طرح به منظور بررسی و ارزیابی میزان تأمین اعتبار مالی انجام این مطالعات کرد.

سرداری ادامه داد: در این مرحله پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، با دریافت نقشه ها در تاریخ 10/2/1393 نمونه ای از پیش نویس تفاهم نامه همکاری و قرارداد خدمات پژوهشی را به این شرکت ارسال کرد که تاکنون منتظر پاسخ شرکت کارفرما است.

او افزود: با وجود تشکیل جلسه و مذاکرات با شرکت کارفرما درخصوص ضرورت انجام مطالعات پیش از اجرای طرح یادشده و چگونگی انجام برنامه بررسی های باستان شناسی و چندین مکاتبه از طرف پژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و هشدار نسبت به عواقب قانونی، تنها پاسخ شرکت مورد اشاره اعلام مسکوت ماندن طرح بوده که به محض تأمین امکانات و رفع مسائل اجرایی همکاری های لازم با پژوهشگاه صورت خواهد گرفت.

به گفته سرداری، همچنین این شرکت با نادیده گرفتن حقوق پژوهشگاه و سرباز زدن از تأمین تعهدات مالی اجرای مطالعات فرهنگی- تاریخی و اتلاف وقت، اقدام به استعلام دوباره از معاونت میراث فرهنگی سازمان در تاریخ 13/3/1393 و همچنین ادارات کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان های هرمزگان و کرمان کرده است. اما این معاونت و ادارات کل ضمن اعلام متولی بودن پژوهشگاه به شرکت مجری، مکاتبات را دوباره به پژوهشگاه ارجاع دادند.

مسئول بخش نجات بخشی پژوهشکده باستان شناسی گفت: در حال حاضر شرکت تأمین و انتقال آب خلیج فارس بدون انجام مطالعات فرهنگی- تاریخی برخلاف بند «ج» ماده 114قانون 5 ساله چهارم، مدتی است که بدون هیچ گونه مجوز موافقت سازمان میراث فرهنگی، اجرای طرح را آغاز کرده است. طبق گزارش های محلی رسیده از استان های هرمزگان و کرمان اجرای این طرح باعث تخریب و تهدید برخی از آثار تاریخی شده و متأسفانه تذکرات یگان حفاظت میراث فرهنگی نیز در این خصوص بی تأثیر بوده است. بنابر گزارش های واصله از اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان، این طرح در حال تسطیح و حفاری مسیری به عرض 30 متر و عمق یک متر است که دارای ایستگاه ها و تأسیسات وابسته است.

سرداری گفت: برخی از مسئولان و حتی مقام های عالی رتبه هنگامی که درباره اجرای طرح های عمرانی بزرگ سخن می گویند در حالی که رعایت اصول زیست محیطی را در طرح ها مورد تأکید قرار می دهند، به ضرورت مطالعات تاریخی و فرهنگی و حفظ میراث فرهنگی حتی کوچکترین اشاره ای نمی کنند. بر اساس بند ج ماده 114 قانون برنامه 5 ساله چهارم، تمامی وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و موسسات دولتی موظفند قبل از اجرای پروژه‌های بزرگ عمرانی و در مرحله امکان‌سنجی و مکان‌یابی نسبت به انجام مطالعات فرهنگی – تاریخی «میراث فرهنگی» اقدام و در طراحی و مکان‌یابی پروژه‌های یاد شده نتایج مطالعات را رعایت کنند.

در ماه های اخیر عملیات چند طرح عمرانی در زمینه راه سازی، سدسازی و کانال کشی آب که مطالعات فرهنگی – تاریخی روی آنها صورت نگرفته متوقف شده است تا پس از انجام این مطالعات و کاوش های نجات بخشی احتمالی دوباره شروع شود.