شغلهای اسدالله علم

در رژیم پهلوی دوم، توزیع مسئولیتها و مشاغل نیز مانند سایر جلوه‌های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی، ناعادلانه بود. در حالی که بسیاری از تحصیلکردگان و نخبگان کشور، سالها در جستجوی کار بودند، متملقین حکومتی و از جمله درباریان در آن واحد تعداد زیادی شغل در اختیار داشتند به طوری که از عهده انجام همه کارها و مسئولیتهای خود برنمی‌آمدند. یکی از این افراد که تصریح کرده به دلیل تعدد مسئولیتهایش به همه کارها نمی‌رسد امیراسدالله علم وزیر دربار شاه بود. وی پس از اشاره به شغل‌هایش گفت این مسئولیتها، از جمله کارهایی است که حافظه‌اش برای بیان آنها یاری داده است. به عبارت دیگر احتمالاً وی صاحب شغل‌های دیگری نیز هست که «حافظه‌»اش وی را یاری نداده است.

در خاطرات امیراسدالله علم ذیل جمعه 10/9/1351 چنین می‌خوانیم:

... بعضی ملاقات‌ها و کارهای عقب‌افتاده داشتم، انجام دادم. من در این جا زیاد راجع به کارهای عقب افتاده صحبت می‌کنم. ممکن است خواننده بپرسد، چرا همیشه کار عقب افتاده دارم، باید بگویم آن قدر کار و مشغله و مسئولیت دارم که 24 ساعت هم برایم کم است. علاوه بر شرفیابی‌های هر روز صبح، که باید آمادگی آن را داشته باشم و به این جهت همه روزه آخر شب در منزل کار می‌کنم، و علاوه بر تشریفات مهمانی‌های مستمر، من به طور رسمی، تا آنجا که حافظه‌ام حکایت می‌کند، این کارها را دارم:

1. مسئول مستقیم آستان قدس رضوی؛

2. مسئول مستقیم بازرسی دانشگاه‌ها از طرف شاهنشاه – که یک کار بسیار بزرگ و پیچیده است؛

3. رئیس هیأت امنای دانشگاه پهلوی؛

4. رئیس هیأت امنای دانشگاه آریامهر؛

5. رئیس هیأت امنای مدرسه عالی پارس؛

6. رابط مخصوص شاهنشاه با سفرای خارجی – مطالبی که با وزیر خارجه نمی‌فرمایند؛

7. رئیس هیأت امنای دانشگاه مشهد؛

8. عضو لازم‌الحضور هیأت امنای دانشگاه تهران؛

9. عضو لازم‌الحضور [هیأت امنای] دانشگاه تبریز؛

10. رئیس انجمن سلطنتی بهبود نژاد اسب – که خود هم به آن علاقه زیاد دارم. رئیس عالی والاحضرت همایونی هستند؛

11. رئیس انجمن سلطنتی خانه‌های فرهنگ روستایی. رئیس عالی والاحضرت همایونی هستند؛

12. رئیس کمیته پیش‌آهنگی؛

13. رئیس کانون کار؛

14. نایب رئیس سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی – رئیس والاحضرت اشرف؛

15. نایب رئیس انجمن شیر و خورشید سرخ – رئیس والاحضرت شمس؛

16. رئیس انجمن حمایت مادران و نوزادان؛

17. نایب رئیس کانون پرورش فکری کودکان – ریاست عالیه، علیاحضرت شهبانو؛

18. مسئول مستقیم لژیون خدمتگزاران بشر.

19. مسئول مستقیم عمران کیش.

20. رئیس هیأت امنای بنیاد پهلوی.

21. [نایب] رئیس [هیأت امنای] بنیاد فرهنگ ایران – مؤسسه‌ای که متون اصلی کتاب‌های مهم فارسی را تفحص، چاپ و منتشر می‌کند...

22. علاوه بر این، امور شخصی و مالی شاهنشاه را اداره می‌کنم.

23. خود اداره وزارت دربار دردسر بزرگی است به خصوص با گرفتاری‌هایی که شاهنشاه با علیاحضرت ملکه پهلوی و خواهرها و برادرها و به طور کلی با اقوام و خویشاوندان دارند!

همیشه هم باید در دسترس شاهنشاه باشم. یعنی هر جا هستم، باید شاهنشاه بدانند، من کجا هستم و به من دسترسی داشته باشند. خلاصه آن قدر گرفتاری دارم که همیشه کار عقب‌افتاده دارم و در این گیر و دار مراجعه تمام سفرای شاهنشاه و استانداران هم به من است.

خلاصه شب و روز در حال بیداری باید باشم و گمان نمی‌کنم که چندان دوام بیاورم. به خصوص که استراحت فکری... هم ندارم و گرفتارم، گرفتار!