تهیه خلاصه پیشینه آیت الله گلپایگانی توسط ساواک

تاریخ 6/8/47

خلاصه پیشینه آیت‏ الله گلپایگانى

آیت‏اله سید محمدرضا موسوى گلپایگانى فرزند محمدباقر در سال 1275 شمسى در قریه گوگد از توابع گلپایگان متولد شده و در کودکى به اراک عزیمت نموده و در نزد آیت‏اله شیخ عبدالکریم یزدى تحصیل و پس از مدتى به قم مسافرت کرده و در نزد اساتید فقه از جمله آیت‏اله اصفهانى به تحصیل علوم دینى مشغول شده و سرانجام به مقام اجتهاد نائل شده و در حال حاضر یکى از سه مراجع تقلیدى است که در شهرستان قم اقامت دارند. مشارالیه تا قبل از فوت مرحوم آیت‏اله بروجردى گمنام بوده لیکن پس از درگذشت بروجردى به علت تحولات اخیرى که در جامعه ایرانى رخ داد و مخالفتهایى که با این تحولات نمود به سرعت مشهور شد و در نتیجه به مقام مرجع تقلید رسید و با وجوهاتى که به عنوان سهم امام و غیره به او حواله مى‏شود شهریه اکثر طلاب حوزه علمیه قم را پرداخت مى‏کند که مجموعا 500 الى 600 هزار ریال در ماه مى‏باشد. نامبرده ضمن تدریس پیشنماز مسجد حسین‏آباد قم نیز مى‏باشد. آیت‏اله گلپایگانى همزمان با اعلام اصول انقلاب شاه و مردم مخالفت خود را با دولت و اقدامات اصلاحى آن شروع کرد و با انتشار اعلامیه‏هاى شدیداللحنى مردم را علیه دولت تحریک و تشویق کرده است. ذیلاً مختصرى از فعالیتهاى و اعلامیه‏هایى که طى چند سال اخیر منتشر کرده از عرض مى‏گذرد :

1ـ در تاریخ 16/8/41 ضمن مخابره تلگرافهایى به پیشگاه ملوکانه و به عنوان آقاى نخست‏وزیر از تصویبنامه انجمنهاى ایالتى و ولایتى شدیدا انتقاد و آن را مخالف دین اسلام قلمداد کرده است.

2ـ در تاریخ 20/3/42 نامه‏اى خطاب به آیت‏اله میرزا عبداله تهرانى نوشته که به صورت اعلامیه‏انتقادآمیز چاپ و منتشر گردیده و ضمن آن به دولت شدیدا حمله شده است.

3ـ در تاریخ 16/2/42 تلگرافى در پاسخ تلگراف روحانیون همدان مخابره و ضمن ابراز نگرانى از اقدامات دولت از اتحاد روحانیون ابراز خرسندى کرده است.

4ـ در تاریخ 1/4/42 ضمن صدور اعلامیه‏اى از بازداشت خمینى و سایر روحانیون اظهار نگرانى و تأسف نموده و از دولت تنقید کرده است.

5ـ در تاریخ 28/8/43 ضمن مخابره تلگرافى به عنوان آیت‏اله خمینى در ترکیه از تبعید وى اظهار تأسف نموده و افزوده براى جبران این حادثه اقدام لازم به عمل آورده است.

6ـ روز 13/3/44 تلگرافى به پیشگاه شاهنشاه آریامهر مخابره و استدعا کرده اوامر لازم در مورد عفو و تخفیف محکومیت عده‏اى از عناصر افراطى مذهبى که به اعدام و حبس محکوم شده‏اند صادر فرمایند.

7ـ در تاریخ 1/7/45 به علت نبودن آموزگار زن در دبیرستان دخترانه قم تصمیم گرفته مى‏شود از معلم مرد استفاده شود لذا نامبرده تحریکاتى در این زمینه به عمل آورده است.

8ـ در تاریخ 30/8/45 ضمن ارسال نامه‏اى به عنوان مهندس شریف‏امامى رئیس مجلس سنا از طرح لایحه قانون حمایت خانواده در مجلس انتقاد کرده است.

9ـ در تاریخ 16/9/45 ضمن تدریس اظهار داشته با اقداماتى که به عمل آمده موضوع امتحان طلاب از طریق آموزش و پرورش منتفى گردیده است.

10ـ در تاریخ 28/9/45 ضمن تقدیم عریضه مفصلى به پیشگاه شاهنشاه آریامهر استدعا کرده از تصویب لایحه قانون حمایت خانواده در مجلسین جلوگیرى به عمل آورند.

11ـ در تاریخ 24/12/45 ضمن سخنرانى در جلسه درس پیرامون لایحه قانونى حمایت خانواده مطالبى بیان داشته و شدیدا از آن انتقاد کرده است.

12ـ روز 26/1/46 ضمن ارسال نامه‏هائى به عنوان رؤساى مجلسین سنا و شورا از لایحه قانونى حمایت خانواده انتقاد و اشکالاتى بر آن وارد نموده است.

13ـ در تاریخ 3/3/46 اعلامیه‏اى پیرامون جنگ اعراب و اسرائیل صادر و از اسرائیل شدیدا تنقید کرده است.

14ـ در تاریخ 12/6/46 به منظور اعتراض به تخلیه و تعمیر مدارس فیضیه و دارالشفاء قم از طرف اوقاف در مراسم نماز جماعت حاضر نشده است.

15ـ در تاریخ 14/12/46 ضمن ارسال نامه‏اى به عنوان شوراى سلطنتى از لغو برخى از تعطیلات مذهبى انتقاد کرده و افزوده با توجه به اقدامات گذشته دولت چنین به نظر مى‏رسد که دولت به اسم اصلاحات قصد مبارزه با شعائر اسلامى را دارد.

16ـ در تاریخ 18/1/47 ضمن مخابره تلگرافى به پیشگاه شاهنشاه آریامهر از لغو تعطیلات مذهبى انتقاد کرده و استدعا نموده کماکان روزهاى مزبور تعطیل رسمى اعلام شود.

17ـ روز 21/7/47 پس از پایان جلسه درس اظهار داشته عده‏اى از طلاب به وى مراجعه کرده و خواستار جلوگیرى از تأسیس سینما در شهرستان قم شده‏اند و افزوده او نیز عقیده دارد که در حریم ائمه اطهار نباید مرکز فساد به وجود آید و در زمینه ممانعت از احداث آن اقداماتى به عمل آورده است.

18ـ روز 28/7/47 بنا به دعوت قبلى فرماندار و رئیس شهربانى شهرستان قم در منزل آیت‏اله گلپایگانى با وى ملاقات مى‏نماید. نامبرده ضمن انتقاد از تأسیس سینما در قم تهدید کرده چنانچه اقدامى در مورد جلوگیرى از ایجاد آن به عمل نیاید قیام خواهد کرد و از جان خود دریغ نخواهد داشت. موقعى که فرماندار شروع به دادن پاسخ مى‏کند. مشارالیه به عنوان اعتراض محل مذاکره را ترک مى‏کند.

19ـ روز 7/8/47 ضمن تدریس از برگزارى مراسم رژه دختران دانش‏آموز قم به مناسبت چهارم آبان ماه انتقاد کرده است.

20ـ روز 6/8/47 اظهار داشته شهریه کلیه طلابى که در مؤسسه تبلیغات دینى وابسته به سازمان اوقاف در قم شرت مى‏کنند قطع خواهد کرد.

در پرونده محمدرضا گلپایگانى بایگانى شود ـ اوانى