اقدامات خرابکارانه انگلیسی‌ها در اروندرود

تاریخ سند: ۱۲ شهریور ۱۳۰۷

وزارت امورخارجه

ریاست محترم دفتر مخصوص شاهنشاهی

سواد استخراج تلگراف آقای کاظمی که از محمّره[=خرمشهر] رسیده است، لفاً ایفاد می‌دارد که از شرف عرض حضور انور بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی ارواحنا فداه بگذرد.

***

سواد تلگراف محمّره

نمره ۷۲۴  مورخه ۱۲ شهریور

از آقای کاظمی- شطّ‌العرب[=اروندرود] را تا نزدیک مصب آن به خلیج‌فارس به دقت معاینه[شد]؛ حقّ اشتراک ایران در شطّ و به‌هم‌زدن خطّ سرحدی ۱۹۱۳ در این قسمت فوق‌العاده لازم، و به هر قیمت است باید این حق تحصیل شود، و الاّ از جهت سیاسی و تجارتی نتایج وخیم خواهد داشت. دو موضوع ذیل شایان توجه فوری است:

اولاً دو کشتی شن‌کش متعلق به اداره پُرت[=بندر] که می‌گویند آن را انگلیس‌ها به عراق منتقل کرده‌اند*، دو سال است در مصب شطّ به خلیج‌فارس مشغول کندن قعر شطّ می‌باشد، لیکن به جای اینکه وسط آن را حفر کنند، سمت ساحل ایران را حفر می‌کنند، در نتیجه آب به ساحل ایران فشار[وارد کرده]، اراضی را آب گرفته و می‌گیرد، و برعکس بر سواحل عراق افزوده می‌شود. باید در لندن و بغداد اقدام [و] جلوگیری شود. ثانیاً مأمورین گمرک، تجّار کویت، مسقط و غیره را که برای خرید خرما به سواحل ایران می‌آیند بی‌اندازه معطّل می‌نمایند و آنها مأیوس بدون خرید مراجعت می‌کنند، و از هر بابت ضرر ایران است. تلگرافاً دستور صادر بشود نسبت به تجّار خرما و لیف تسریع لازم نمایند. فردا ناصری[=اهواز] می‌روم. فرمایشی باشد آنجا مخابره فرمایید. نهم شهریور. کاظمی

----------------------

* در آن زمان کشور عراق تحت قیمومت انگلستان بود.