نقد و بررسی کتاب «الف لام خمینی» اثر «ھدایت الله بھبودی»

مطالعه تاریخ ھمواره برای طیف وسیعی از جامعه،یکی از رشته ھای مورد علاقه محسوب می شود ولی دراین بین، ھستند طیفی که به خاطر خشک بودن تاریخ، مطالعه آن را نمی پسندند و اقبالی به آن نشان نمی دھند. در کنار این باید به روایت تاریخ از بزرگان و افراد تاثیرگذار بر روند تاریخ نیز نام برد که در صورت جامع نبودن روایت، می تواند موجب دلسردی خواننده از خواندن یک روایت خشک تاریخی شود. از این رو باید در نظرداشت جذابیت ھای روایی در مطالعه تاریخ می تواند میزان خوانندگان آن را افزایش دھد.

کتاب «الف لام خمینی» عنوان اثری است تاریخی پیرامون زندگی و شخصیت بنیانگذار کبیر جمھوری اسلامی حضرت امام خمینی(ره) که «ھدایت الله بھبودی» آن را نگاشته و موسسه مطالعات و پژوھش ھای سیاسی آن را منتشرکرده است. این اثر را اگر بخواھیم جدا از عنوان مولف آن بررسی کنیم، دارای ویژگی ھایی است که در ابتدای این یادداشت به آنھا اشاره کردیم. خواننده در «الف لام خمینی» با روایتی خشک از تاریخ روبه رو نیست، گواه این مساله برای آنھایی که اثر قبلی ھمین نویسنده با عنوان «شرح اسم»(روایتی از زندگی آیت الله سیدعلی خامنه ای را خوانده بودند، اقبال خوانندگان به آن است و دیگر اینکه بھبودی در این کتاب تلاش کرده با استفاده ازمنابع موجود، روایتی داستانی از زندگی امام خمینی(ره) را برای خواننده ترسیم کند. در این اثر خواننده شاھد تاریخ نیست، بلکه نویسنده کوشش داشته در کنار حرکت در زمان که از نوع زمان گذشته است، خواننده را با فراز وفرودھایی که در زندگی «آقا روح الله» وجود دارد از کسالت مطالعه تاریخ رھا کند که می توان ادعا کرد موفق بوده است. این به معنای این است که خواننده در کنار مطالعه تاریخ؛ آن ھم سرگذشت یکی از چھره ھای برجسته تاریخ معاصر، ھمزمان اثری روان و باب طبع خود مطالعه کرده و از ھمنشینی با آن لذت خواھد برد.

شاید برای بسیاری از مخاطبان که باید آنھا را مخاطب غیرجدی تاریخ دانست، مطالعه کتب متعدد تاریخی به منظورشناخت یک واقعه تاریخی یا زوایای یک چھره مھم در تاریخ کار دشواری باشد و اصولا شاید فرصت این کار برایشان فراھم نباشد. در کنار این تعدد منابع و کتب را که برخی از آنھا در دسترس ھمگان نیست نیز باید مزید بر عوامل بالا دانست که سبب میشود اغلب شناخت درستی از یک واقعه یا شخصیت تاریخی نداشته باشیم اما ھدایت الله بھبودی در «الف لام خمینی» با گردآوری روایتھای معتبر تاریخی پیرامون شخصیت امام خمینی(ره) در یک اثر و ارائه آنھا در قالبی منسجم، برای خواننده این امکان را فراھم کرده تا بتواند در یک اثر با روایتی جامع و متقن، با شخصیتی چون امام خمینی(ره) آشنا شود. این اتفاق از این حیث دارای اھمیت است که بھبودی کوشش داشته روایتی منسجم با محوریت شخصیت «رھبر کبیر انقلاب اسلامی» ارائه کند و به بھانه پرداختن به این شخصیت، نقبی نیز بر تاریخ زده باشد و روایتی از تاریخ عصر امام خمینی(ره) را برای خواننده بازگو کرده باشد.

یکی از ویژگی ھای «الف لام خمینی» این است که خواننده درکنار مطالعه سرگذشت امام خمینی(ره) با اتفاقات وحوادث آن روزگار نیز آشنا می شود. این آشنایی بویژه از این جھت که نویسنده سعی داشته به تاثیر رویدادھای سیاسی و اجتماعی آن عصر بر شخصیت طلبه ای چون امام بپردازد، اعتباری دوچندان پیدا می کند و خواننده احساس می کند خود در آن زمان زیست می کند. درحقیقت بھبودی به بھانه پرداختن به شخصیت «آقا روح الله» دست به قلع و قمع شاخ و برگ تاریخ نزده تا بتواند چھره شخصیت محوری کتابش را در نظر خواننده برجسته کند.

اتفاقی که دربرخی کتب تاریخی شاھدھستیم که مولف به بھانه اینکه نشان دھد مشغول روایت کردن شخصیتی تاریخی است تمام شاخ و برگھایی را که به ساخت روایت تاریخ کمک بزرگی می کنند کنار میزند و در

واقع شاھد یک شخصیت تنھا در گذر زمان ھستیم)، بلکه در واقع باید گفت او با ساخت یک روایت جامع تاریخی،جایگاه شخصیت کتابش درتاریخ را نیزبه خواننده نشان می دھد و ازاین حیث اقدام ھدایت الله بھبودی درخورتحسین است.

در روبه رو شدن با این کتاب نباید ازاھمیت جایگاه و شخصیت امام خمینی(ره) به عنوان رھبر آخرین انقلاب کلاسیک قرن بیستم چشمپوشی کرد، زیرا در ھر وضعیتی که باشیم نمی توان انکار کرد که امام خمینی(ره) و رھبری ایشان بر انقلاب، برگی از تاریخ قرن بیستم را به نام خود زد و از این حیث این کتاب نیز با توجه به اینکه روایتی منسجم ونظاممند از تاریخ با محوریت امام است، جایگاه رفیعی در میان آثار تاریخی دارد. «الف لام خمینی» روایتی از نیاکان امام خمینی(ره) و کودکی وی تا روزھای اسفند 57 پس از پیروزی انقلاب اسلامی است و خواننده در این مسیر با شخصیتی عارف، فیلسوف، معلم اخلاق و... روبهرو میشود که تا پیش از این کمتر با آن مواجه شده بود؛ تصویری که کمتر از این شخصیت روحانی به نمایش درآمده بود و عموم مردم با آن کمتر روبهرو شده بودند. به عبارتی می توان این اثر را پرترهای بزرگ و شفاف از حضرت امام خمینی(ره) دانست که خواننده را با آن بخش از زندگی آن حضرت آشنا می کند که پیش از این کمتر به آن اشاره شده بود.

کتاب «الف لام خمینی» در بیش از یکھزار صفحه با قیمت ۶٠ ھزار تومان از سوی موسسه مطالعات و پژوھش ھای سیاسی برای نخستین مرتبه در نمایشگاه کتاب تھران به مخاطبان عرضه شد.

http://www.vatanemrooz.ir/Newspaper/BlockPrint/193501 1/2