چرا امام به ترکیه تبعید شد؟
ارتشبد حسین فردوست، درباره‌ی دلایل تبعید امام خمینی و مسائل پشت پرده و دخالت قدرت‌های خارجی در تبعید امام خمینی می‌گوید:
«منصور برنامه‌های مهمی به سود غرب داشت که یکی از آنها «کاپیتولاسیون»بود که با مقاومت جدی امام خمینی مواجه شد... همان طور که منصور به دستور آمریکا و با اختیارات ویژه به صدارت رسید، تبعید امام خمینی نیز دستور مستقیم آمریکا بود. تصور من این است که شخص محمدرضا شاه به این‌کار تمایلی نداشت و بهتر است بگویم از آن واهمه داشت. شب قبل از تبعید، محمدرضا در کاخ میهمانی داشت و حدود 200 نفر مدعو شرکت داشتند. منصور، نخست‌وزیر، نیز حضور داشت و حدود نیم ساعت با محمدرضا در وسط سالن قدم می‌زد و من متوجه آنها بودم استنباطم این بود که منصور در موضوعی پافشاری می‌کند و محمدرضا موافق نیست. یک بار نیز شنیدم که محمدرضا به منصور گفت: «چرا اصرار می‌دارید»؟ بالاخره محمدرضا مرا خواست و با بی میلی (چون با ژست‌های او آشنا بودم) گفت: «ببینید نخست‌وزیر چه می‌خواهد؟» منصور مطرح کرد باید هرچه سریع‌تر آیت الله خمینی به ترکیه تبعید شود. گفتم باید به پاکروان (رئیس ساواک) گفته شود. گفت: «تلفن‌کنید» تلفن کردم. پاکروان گفت: «آیا می‌توانم با شاه صحبت کنم؟» به محمد رضاگفتم. او به اتاق دیگری رفت و با وی صحبت کرد. دستور صادر شد و همان شب مولوی، رئیس ساواک تهران، به همراه نیروهایی از هوابرد، به قم رفت و ایشان را به تهران آورد و صبح روز بعد با هواپیما به ترکیه تبعید شدند». (منبع: کتاب ظهور و سقوط سلطنت پهلوی)
همان طور که منصور به‌دستور آمریکا و با اختیارات ویژه به صدارت رسید، تبعید امام خمینی نیزدستور مستقیم آمریکا بود
دلایلی که باعث شد رژیم شاه امام خمینی را به کشور ترکیه تبعید نماید، می‌توان اینگونه برشمرد:
1ـ امام خمینی که مرجع و رهبری بزرگ و از شخصیت‌های بلندپایه‌ی حوزه بودند و طرفداران زیادی داشتند، اگر به کشوری غیر وابسته به آمریکا تبعید می‌شد مورد استقبال قرار می‌گرفت. به همین دلیل به جایی تبعید شدند که رژیمش ضد مذهب و دین باشد. دولت ترکیه لائیک و شدیداً ضد مذهب بود. به راحتی می‌توانست حرکت‌های حضرت امام را در کشورش خنثی کند. همچنین دولت ترکیه هرگز اجازه نمی‌داد مردم ترکیه با امام ارتباط برقرار کنند.
2ـ مردم ترکیه سنی بودند و از زمان شاه اسماعیل اول و تشکیل دولت صفوی، با مردم شیعه‌ی ایران اختلاف داشتند و با این پیشینه‌ی تاریخی، خطر حضور امام خمینی در ترکیه برای دولت‌های ایران و آمریکا و خود ترکیه به حداقل می‌رسید.
3ـ زندانی کردن امام در تبعیدگاه کار مشکلی بود که تنها، کشور ترکیه انجام داد. دولت‌های ایران و ترکیه هر دو سرسپرده آمریکا بودند و در مورد سرکوب‌حرکت‌های اسلامی و اجرای سیاست‌های غرب و آمریکا تفاهم کامل داشتند.
خبرگزاری فارس
نظرات