نمایشگاه نقشه‌های کهن ایران

«نمایشگاه نقشه‌های کهن ایران» متعلق به گنجینه کتابخانه و آرشیو موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب در سالروز ملی خلیج فارس با حضور پژوهشگران حوزه جغرافیا، تاریخ، فرهنگ، استادان دانشگاه و سفیران کشورهایی مانند رومانی، ایتالیا، نروژ، فنلاند و گرجستان در این موسسه افتتاح شد. محمدرضا سحاب، مدیر این موسسه گفت: این انتشارات به‌عنوان نخستین ناشر نقشه‌های جغرافیایی در ایران، همواره پیگیر مساله نام خلیج فارس بوده و از سال 1340 برای جلوگیری از این مساله دست به‌کار شده است.
مدیر موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب در مراسم افتتاح «نمایشگاه نقشه‌های کهن ایران» گفت: «این موسسه به‌عنوان نخستین موسسه علمی نقشه‌نگاری در ایران و خاورمیانه در سال 1315 خورشیدی به‌همت استاد زنده‌یاد ابوالقاسم سحاب با بیش از هفتاد تالیف و ترجمه در حوزه‌های مختلف و با همیاری فرزندش، زنده‌یاد مهندس عباس سحاب بنیان گذاشته شد. پژوهش‌های علمی، تالیف، چاپ و انتشار انواع نقشه، اطلس، کره جغرافیا و دیگر انتشارات جغرافیایی برای نخستین‌بار در ایران از سوی موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب انجام شد.»
وی درباره مساله نام خلیج فارس، توضیح داد: عبدالکریم قاسم پس از کودتای 23 تیرماه 1337 خورشیدی در عراق که رژیم سلطنتی را در این کشور سرنگون کرد، برای نخستین‌بار نام مجعول «خلیج عربی» را به‌جای خلیج فارس به‌کار برد و دولت ایران در 13 مرداد سال 1337 به‌شدت نسبت به این مساله اعتراض کرد. موسسه سحاب از سال 1340 برای جلوگیری از دستکاری در نقشه‌ها دست به‌کار شد.
سحاب با اشاره به اقداماتی که از سوی این موسسه در حوزه خلیج فارس انجام شده، گفت: مشارکت در «سمینار خلیج فارس» در سال 1341، تشکیل «نمایشگاه بزرگ اسناد تاریخی و نقشه‌های جغرافیایی خلیج فارس» در سال 1344، انتشار «نقشه‌های جغرافیایی و اسناد تاریخی درباره خلیج فارس» در سال 1349، برگزاری برنامه‌ها، همایش‌ها، نمایشگاه‌های بسیار و انتشار اطلس‌ها و نقشه‌های مربوط به خلیج فارس از دیگر فعالیت‌هایی است که این موسسه پیگیرانه دنبال ‌کرده است.
مدیر موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب با اشاره به برگزاری «نمایشگاه نقشه‌های کهن ایران» اظهار کرد: این نمایشگاه جدیدترین اقدام این موسسه است که از هفتم تا دهم اردیبهشت‌ماه در دفتر مرکزی موسسه برپا شده و پس از آن نیز در بخش بین‌الملل نمایشگاه کتاب تهران، در ضلع جنوبی خیابان شهید بهشتی (مقابل مصلای بزرگ تهران) تا ۲۱ اردیبهشت ماه برای بازدید عموم ادامه دارد.
احمد مسجدجامعی نیز درباره «نمایشگاه نقشه‌های کهن ایران» گفت: چنین فعالیت‌هایی به‌ویژه در حوزه خلیج فارس و شناخت تاریخ و پیشینه نام آن حرکت بزرگی است که از سوی بخش خصوصی انجام شده و نشان از علاقه، تجربه، دانش و علاوه‌بر آن داشتن گنجینه‌ای از نقشه‌هایی نادر از سوی مجموعه سحاب است.
وی ادامه داد: هنگامی که مجله «نشنال جئوگرافیک» در مطلبی نام خلیج فارس را تغییر داد، غرفه‌ای در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با یک‌صد نقشه تاریخی از خلیج فارس برپا شد. این نقشه‌ها از میان 6500 نقشه کهن ایران از گنجینه نقشه‌های انتشارات سحاب گردآوری و به نمایش درآمد که پس از آن نیز به بنیاد ایرانشناسی انتقال پیدا کرد.
مسجدجامعی بیان کرد: همچنین کتاب‌هایی که نام جعلی به جای خلیج فارس در آن‌ها استفاده شده و از سوی ناشران خارجی در نمایشگاه کتاب عرضه شده بود،‌ جمع‌آوری شدند. برنامه‌هایی مانند سخنرانی، میزگرد و مسابقه با حضور افرادی مانند پروفسور حسن گنجی، دکتر مجتهدزاده، اردشیر خدادادیان، ناصر تکمیل‌همایون، محمدرضا سحاب، بیژن اسدی، علی بیگدلی، احمد اقتداری و محسن جعفری‌مذهب برگزار شد و همه این مسایل جنبه‌های ترویجی و پژوهشی جدیدی را نسبت به نام خلیج فارس به وجود آورد و می‌توان گفت فصل جدیدی از فعالیت‌ها را در حوزه خلیج فارس‌شناسی کلید زد.
محمد حسن‌نیا، استاد تاریخ دانشگاه پیام نور درباره نقشه‌های «نمایشگاه نقشه‌های کهن ایران» توضیح داد: این نمایشگاه 36 نقشه کهن را دربر می‌گیرد که قدیمی‌ترین آن‌ها «اطلس کلادیوس بطلمیوس» مربوط به سده دوم و قرن پانزدهم میلادی و جدیدترین آن‌ها «نقشه ایران» اثر «تامسون» سده نوزدهم میلادی است. بیشتر این نقشه‌ها به دوران رنسانس در اروپا اختصاص دارد. برخی نقشه‌ها ترسیمی و برخی از آن‌ها براساس تصور رسم‌کننده کشیده شده‌اند و در تمامی آن‌ها نام «سینوس پرسیکوس» دیده می‌شود.
وی افزود: هر ساله نمایشگاهی از نقشه‌های موسسه سحاب در شهرهای مختلف و دیگر مکان‌ها برگزار می‌شود و امسال نیز این نمایشگاه در دفتر مرکزی موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب برپا شده و در نمایشگاه بین‌المللی کتاب در غرفه این موسسه نیز پذیرای عموم علاقه مندان است.