بهائیت حلقه اتصال پهلوی با اسرائیل


بهائیت حلقه اتصال پهلوی با اسرائیل

در دوره پهلوی، به‌ویژه از اواخر حکومت رضاشاه کمتر حوزه‌ای اعم از سیاسی، فرهنگی و اقتصادی وجود داشت که از نفوذ تشکیلات بهائیت مصون مانده باشد، در واقع یکی از مهمترین  عوامل مؤثر در بسط و گسترش روابط ایران و اسراییل، بهاییان بودند آن‌ها با حمایت اسرائیل و همسویی با سیاست‌های آن در راستای اهداف مشترک فعالیت می کردند،روایت این ماجرا در صفحات 404 تا 407 از کتاب «سازمان سیاسی بهائیت» به رشته تحریر درآمده است. کتابی که در تابستان 91 توسط موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی به قلم دکتر حمیدرضا اسماعیلی منتشر شده است و خواندن آن خالی از لطف نیست:

 

روابط سازمان بهاییت با دولت اسراییل زمانی جنبه رسمی ‌یافت که شوقی اقدام به تأسیس هیأت بین‌المللی بهایی کرد این هیأت را تشکیلات اولیه و جنینی بیت‌العدل می‌دانند که در تاریخ 19 دی 1329 (9ژانویه 1951م) به دستور شوقی در حیفا تأسیس شد. ارتقای روابط با حکومت اسراییل از جمله وظایف این هیأت بود. شوقی در پیام نوروزی 1330 به بهاییان ایران و عراق ضمن اشاره به اقدام‌های هیأت مذکور برای ارتقای روابط با اسراییل استقرار رژیم صهیونیستی در فلسطین را که با جنگ و تحت حمایت دولت‌های صلیبی استعماری صورت گرفت، مصداق وعده الهی به ابناء‌خلیل و وراث‌کلیم اعلام می‌کند که «به روابط متینه با مرکز بین المللی جامعه بهایی» انجامیده است.[1] هیأت بین‌المللی بهایی حکم بخش خارجی تشکیلات بهاییت را داشت و برقراری دیدارهای رسمی ‌با نمایندگان دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی بخشی از وظایف آن بود. […]  

مطابق گزارشی که میسون رمی، ‌رئیس هیأت بین المللی بهایی، در نخستین سال تأسیس هیأت در سال 1330 می‌نویسد، این تشکیلات برای پیشبرد اهداف سازمان با بخشی از دولت مردان اسراییلی و غیر اسراییلی در اسراییل دیدار می‌کند. دیدار با شهردار حیفا وزیر ادیان اسراییل و سفیر ایالات متحده در اسراییل مونت دیویس[2] از جمله آن دیدارها بود. سازمان بهاییت در این دوره به دلیل ساخت‌وسازهایی که در حیفا انجام می‌داد روابط زیادی با شهردار آنجا داشت. […] مطابق گزارش میسون رمی‌ مندرج در اخبار، امری وی در آن دیدار ادعا کرده بود عبدالبها 50 سال پیش گفته است که «فلسطین عاقبت وطن قوم یهود خواهد شد و این بیان همان موقع طبع و منتشر گردید.»[3]

 هیأت بین‌المللی بهایی در 13 آوریل 1951 برای نخستین‌بار مجلس پذیرایی رسمی‌ خود را در اورشلیم برگزار کرد و در آن مأموران دولتی کنسول‌های دولت‌های خارجی و شماری از اعضای وزرات ادیان اسراییل حضور داشتند.
رابطه سازمان بهاییت با اسراییل را در این دوره به دو نوع تقسیم میکند: 1. رابطه‌ای که به وضعی بسیار دلپذیر و غیر منتظره مقامات دولتی اسراییل خود نسبت به ما [بهاییان] اظهار لطف می‌نمایند. 2. رابطه‌ای که «پس از مساعی زیاد موفق به جلب مساعدت دولت [اسراییل] می‌شویم.»[4]
این اساس رابطه بهاییت با اسراییل شق سومی ‌ندارد و همواره نظر تشکیلات بهاییت تأمین شده است! رابطه‌ای که حتی میان یک سازمان دولتی (به عنوان یک جزء) و دولت (به عنوان یک کل) به سختی اتفاق می‌افتد. […] هم چنین این هیأت در نامه‌ای که در اول ژوئیه 1952 به محفل مرکزی بهاییان ایران می‌نویسد بر رابطه خوب دولت اسراییل با سازمان بهاییت تأکید می‌کند و این که اسراییل بهاییت را به رسمیت شناخته پیروزی بزرگی معرفی می‌شود:«روابط حکومت (اسراییل) با حضرت ولی‌امرالله و هیأت بین‌المللی بهایی دوستانه و صمیمانه است و فی‌الحقیقه جای بسی خوشوقتی است که راجع به شناسایی امر در ارض‌اقدس موفقیت‌هایی حاصل گردیده است. »[5]
زمانی که دیوید بن‌گوریون رئیس کمیته اجرایی آژانس یهود و اولین نخست‌وزیر دولت اسراییل، در مه 1951 به آمریکا سفر کرده بود، تعدادی از اعضای محفل آمریکا (هوراس هولی، لروی آیواس و ادنا ترو) به همراه املیا، کالینز نایب رئیس هیأت بین المللی بهاییان با وی در 19 مه در شیکاگو به مدت یک ساعت دیدار کردند. آنان ضمن تشکر از «رویه محبت‌آمیز رؤسای حکومت جدیدالتأسیس اسراییل» و خدماتی که به بهاییان ارائه داده بود، درباره این که چگونه تشکیلات بهاییت در ایالات‌متحده پاگرفت توضیحاتی دادند. آنان از بن‌گوریون خواستند توجه بیشتری به بهاییان کند.[6] […]

در ادامه روابط سازمان‌ بهاییت با دولت اسراییل و دیدارهای رسمی ‌رئیس دولت اسراییل از مرکز مدیریت بهاییان، می‌توان به دیدار سال 1342 اشاره کرد. این دیدار مربوط است به دوران پایان برنامه ده‌ساله و پیش از آغاز برنامه نه‌ساله گزارش این خبر به‌عنوان خبری خوش از بیت‌العدل به تمامی‌محافل بهاییان ابلاغ شد و ضمن آن سلام مقام‌های اسراییل و آرزوی موفقیت بهاییان هم ذیل خبر ارسال شد.
در جلسه هفتگی بهاییان آبادان خبری از حیفا خوانده شد به این نقل که رئیس جمهور اسراییل از مرکز بهاییت در حیفا دیدن کرد و شهردار حیفا نیز همراه رئیس جمهور بوده [است] به این طریق، رئیس جمهور و عده‌ای از اولیای امور کشور اسراییل به طور رسمی ‌از مرکز عالم به طور رسمی ‌دیدن کردند و حضرت رئیس جمهوری تحیات و ادعیه خالصانه خود را به عموم احبا در سراسر عالم ابلاغ نمودند و پیرامون امر بهایی صحبت‌ها شد که بعداً به اطلاع احبا می‌رسد قرار است حضرات ایادی امرالله در ارض اقدس(حیفا اسراییل) جلسه‌ای تشکیل دهند و راجع به تبلیغ در امر بهایی و حمایت و صیانت احبا... تصمیماتی اتخاذ کنند.[7]

 


[1] شوقی افندی توقیعات مبارکه (1952 1945 تهران مؤسسه مطبوعات، امری 1347 [125 ب]، ص 290

[2] monnett bain davis

[3] اخبار، امری شهریور 1330 ش، 5 ص. 13 مطابق) همین، گزارش تشکیلات بهاییت از این که میدید مدت مدیدی است کتابهای بهاییان برای برخی کتابخانه های اسراییل و از جمله دانشگاه اورشلیم تهیه شده اند، اظهار خوشنودی میکند.

[4] همان

[5] خبار، امری شهریور 1331 ش 5، ص 16

[6] همان، ص14

[7]  از مدیریت کل اداره سوم 321 به تیمسار ریاست ساواک فعالیت بهاییان، آبادان 1342/11/12، تقویم ب2، (آ. ا. م. م. و. پ. س)