نگاهی امنیتی در تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک کتاب

کتاب «امنیت هستی شناختی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» به قلم سیدجلال دهقانی فیروزآبادی و پیمان وهاب پور با همت پژوهشکده مطالعات راهبردی منتشر شد./
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، این پژوهش به دنبال دستیابی به تحلیلی جامع در حوزه پویش ها و رفتارهای سیاست خارجی ایران به ویژه درباره مسایل مهمی چون جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، روابط منازعه‌آمیز و پرتنش ایران و آمریکا، تهدیدهای اسراییل علیه ایران و همچنین برنامه راهبردی هسته ای ایران است که تاکنون کمتر از منظری تئوریک به آن پرداخته شده است. در واقع، هدف کتاب، بررسی مهمترین و اساسی ترین مصادیق رفتاری جمهوری اسلامی ایران از بدو پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون براساس نظریه و مفهوم امنیت هستی شناختی است.

این کتاب در شش فصل تنظیم شده است.«چارچوب نظری»، «هویت جمهوری اسلامی ایران»، «رفتار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع مقدس»، «منازعه ایران و آمریکا»، «سیاست هسته ای ایران» و «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» از فصول این کتاب هستند.

دهقانی فیروزآبادی در مقدمه کتاب می نویسد: «امنیت یکی از حوزه های اصلی مطالعه و تحقیق در رشته روابط بین الملل به شمار می رود. توضیح و تبیین امنیت جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی آن به دلیل ماهیت و محتوای نظام سیاسی از پیچیدگی های بسیار زیادی برخوردار است که تاکنون به دقت درباره آن مطالعه نشده است».

وی همچنین در بخش دیگری از مقدمه کتاب انگیزه اصلی خود از تالیف این کتاب را این گونه بیان می کند: «جمهوری اسلامی نیز مانند دیگر کشورها امنیت هستی شناختی را در راس علایق و منافع خود قرار می دهد و حتی ممکن است آن را بر امنیت فیزیکی خود ترجیح دهد و از هویت خود دفاع کند.

بر همین اساس به نظر می رسد تحلیل های مادی گرایانه درباره سیاست خارجی ایران استحکام و جامعیت ندارد و نمی تواند تصویر مناسبی از عوامل موثر بر آن را ارائه کند. اما نظریه امنیت هستی شناختی به عنوان نظریه ای جدید در محافل آکادمیک، به‌ویژه در مطالعات مربوط به سیاست خارجی می تواند برخی  جوانب امر را با دقت لازم بررسی کند و طرحی نو در اندازد. بنابراین، هدف این پژوهش ، از یکسو ترمیم این گسست است و از سوی دیگر، غنی تر کردن ادبیات مربوط به سیاست خارجی ایران که پیش از این حتی در حوزه‌های کلاسیک نیز کمتر به آن پرداخته شده است.»

این پژوهش به دنبال بررسی این نکته است که جمهوری اسلامی در عرصه های مختلف، به ویژه در حوزه سیاست خارجی خود بر امنیت هستی شناختی به عنوان مهمترین «نیاز» تاکید می کند. هرچند تهدیدهای فیزیکی و اقتصادی به از بین رفتن امنیت کشور منجر می شود، اما تامین امنیت هستی شناختی خود می تواند به وجودآورنده امنیت فیزیکی نیز باشد.

پاسخگویی به سوال‌های متعدد و درعین حال حل نشده پژوهشگران و دانشجویان در این عرصه و ارایه راهکارها و راه حل هایی برای سیاست‌گذاری از اهداف این کتاب است.

نخستین چاپ کتاب «امنیت هستی شناختی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» در سال 1392 با شمارگان سه ‌هزار نسخه در 264 صفحه، به قیمت هشت هزار تومان توسط پژوهشکده مطالعات راهبردی روانه بازار نشر شده است.