نامه به رئیس دفتر مخصوص شاه

موضوع : آستانه مقدسه قم

به : 342 تاریخ1 : 25/2/36

از : 21 ه شماره : 1196/21



روز پنج‏شنبه 22/2/36 از طرف آستانه مقدسه قم شرحى بعنوان جناب آقاى معینیان رئیس دفتر مخصوص پیرامون مدرسه فیضیه و دارالشفاء نوشته شد که بطور محرمانه با پست سفارشى ارسال گردید. پس از مذاکراتى که بین آقاى اقبال تولیت آستانه. طهماسب‏نژاد معاون آستانه و سید محمود پیشوائى بعمل آمد قرار شد پاکنویس نامه ماشین نشود بلکه طهماسب‏نژاد با دست بنویسد و با گرفتن شماره آزاد از دفترنامه ثبت و ارسال گردد. حتى پیش‏نویس آن به بایگانى داده نشده و با پرونده مربوطه نزد ایشان بماند که بهمین طریق عمل گردید. اینک متن نامه بشرح ذیل باستحضار میرسد. جناب آقاى معینیان ریاست محترم دفتر مخصوص شاهنشاهى : دو مدرسه فیضیه و دارالشفاء جزء بیوتات و محدوده آستانه مقدسه میباشد که سند مالکیت آن در گذشته بنام آستانه صادر گردیده است که محل مزبور در زمان مرحوم آیت‏اله حایرى مؤسس حوزه علمیه قم براى جایگاه و تحصیل محصلین علوم دینى تصرف شده ولى تا اوایل سال 47 شمسى امور برق و بهاء مصرف آن و نیز حقوق مستخدمین آنرا آستانه مقدسه پرداخت مینموده است. این دو محل با تمام ویژگیهائیکه از نظر آثار باستانى دارد قریب دو سال است مطلقا متروکه مانده است و در شرف ویرانى کامل قرار گرفته است. با توجه بازدیاد روزافزون جمعیت و زوار که ایام زیارتى. اعم از اعیاد و وفیات و تحویل سال بقم مشرف میشوند و صحنین فعلى بهیچ‏وجه نمیتواند جوابگوى واردین و زائرین باشد چنانچه دو محل مزبور که دربى هم بصحن مطهر عتیق دارد بآستانه تحویل شود میتوان یک صحن بسیار بزرگ و آبرومند بنام صحن پهلوى یا آریامهر (هر یک مورد تصویب قرار گیرد) آماده و به بیوتات دیگر آستانه مقدسه اضافه کرد که علاوه بر رفع احتیاج زائرین بر وسعت ابنیه فعلى افزوده شده مضافا بیک تجاوز فاحش پایان داده خواهد شد خواهشمند است گزارش امر را از شرفعرض پیشگاه مبارک ملوکانه گذرانده و نتیجه را اعلام فرمایند.

تولیت آستانه مقدسه (خادم حرم اهل بیت نبوت علیهم‏السلام) عبدالوهاب

اقبال. امضاء



نظریه شنبه ـ در متن خبر مستتر است.

نظریه دوشنبه ـ صحت خبر مورد تأیید. ضبط دو مدرسه فوق‏الذکر به املاک آستانه واجب بنظر میرسد زیرا با در اختیار گرفتن مدارس مذکور علاوه بر گسترش صحنین آستانه میتوان یک خیابان کمربندى مانند مشهد مقدس در اطراف حرم حضرت معصومه احداث و مشکلات زائرین را حل نمود. در غیر اینصورت روزبروز بر مشکلات زائرین و مسئولین مربوطه افزوده خواهد شد.

نظریه سه‏شنبه ـ صحت خبر نظریه دوشنبه مورد تأیید بود از تاریخ بسته شدن مدارس فوق (بعد از تظاهرات خرداد ماه 1344 ـ 2534) ضمن برقرارى آرامش نسبى در حوزه علمیه قم چند نفر از آیات مقیم در نظر داشتند دو حوزه فوق را باختیار خود در آورند که چنانچه صحن دو مدرسه در اختیار آستانه قرار گیرد خود بخود دو باب مدرسه علمیه که مرکز تظاهرات و فعالیت‏هاى مضره طلاب علوم دینى بوده است از بین خواهند رفت. رهبر



1 ـ سال شاهنشاهى رژیم شاهنشاهى در پى تصور تحکیم پایه‏هاى قدرتش، به فعالیتهاى شدید فرهنگى در جهت اسلام زدایى دست یازید که گرفتن جشنهاى مختلف از جمله جشنهاى 2500 ساله شاهنشاهى از این قماش بود. در سال 1355، ناگهان با تصویب مجلس، تاریخ هجرى شمسى به تاریخ 2500 ساله تبدیل شد و ادامه آن نیز، ابتداى حکومت محمدرضا پهلوى اعلام گردید یعنى سال 1320 که سال به قدرت رسیدن وى بود دقیقا با تاریخ 2500 ساله مطابقت مى‏کرد و در نتیجه سال 1355 به سال 2535 تبدیل یافت این امر از همان ابتدا با مخالفت روحانیون و اقشار آگاه دینى جامعه مواجه شد و نهایتا در سال 1357 در پى قیام مردم لغو گردید. براى محاسبه هر سال شاهنشاهى لازم است 1180 سال از سال شاهنشاهى کم کرد تا سال شمسى بدست آید.