از بلوار الیزابت تا الماس تاجِ شاه
در سفر ملکه الیزابت به تهران چه گذشت؟
سفر اسفند ۱۳۳۹ ملکه الیزابت دوم به ایران در واقع پاسخی به سفر اردیبهشت سال قبل محمدرضاشاه به انگلستان بود. شاه در سفر به انگلستان، بی‌ملکه بود؛ چرا که فروردین سال قبلش از همسر دومش، ثریا، جدا شده بود. اسفند ۱۳۳۹ وقتی ملکه الیزابت با همسرش، فیلیپ، به ایران سفر کرد، شاه با فرح که یک سالی از ازدواجشان می‌گذشت، میزبان آنها بود؛ سفری که پنجشنبه ۱۱ اسفند شروع و دوشنبه ۱۵ اسفند به پایان رسید.
هفت سال از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ گذشته بود و شاه، بازگشت تاج و تختش را مدیون انگلیس و آمریکا بود. شاید به همین خاطر بود که شاه برای استقبال از ملکه انگلیس در تشریفات سنگ تمام گذاشت: کلید طلایی تهران در بدو ورود به او اهدا شد و با کالسکه‌های سلطنتی راهی کاخ گلستان شدند. در کالسکه اول، محمدضاشاه و ملکه الیزابت و در کالسکه دوم، همسرانشان، فرح و فیلیپ، نشسته بودند.
ضیافت شام شب اول به میزبانی شاه و فرح در کاخ گلستان برگزار شد. روز دوم سفر، ملکه به مقبره رضاشاه در شهرری رفت و با اهدای تاج‌گل به او ادای احترام کرد. بعد از آن ملکه به بازدید خانه‌های کارگران شهرری و آموزشگاه پرستاری و همسرش به بازدید مرکز اتمی دانشگاه تهران و شورای فرهنگی بریتانیا رفتند. عصر هم میهمان مراسم ورزشی استادیوم امجدیه بودند. ملکه از موزه جواهرات سلطنتی هم بازدید کرد؛ شباهت الماس «دریای نور» در ایران با الماس «کوه نور» در موزه بریتانیا توجهش را جلب کرده بود. عکسِ این صحنه بعدها خبرساز شد. کوه نور الماسی بی‌نظیر است که نامش در تاریخ در کنار جفتِ دیگرش، دریای نور، به عنوان غنائم جنگی نادرشاه از فتح هند ثبت شده است و در جریان دست به دست شدن‌های متعددش، به موزه سلطنتی بریتانیا رسیده بود و به نوعی، نمادی از حضور استعماری بریتانیا در هندوستان به شمار می‌رفت. ضیافت شام شب دوم، به میزبانی ملکه در سفارت انگلستان در تهران و با حضور شاه و فرح برگزار شد.
ملکه و همسرش شنبه و یکشنبه مشغول بازدید از اصفهان و شیراز بودند. آنها علاوه بر اماکن تاریخی معروف مثل میدان نقش‌جهان و تخت جمشید، از بیمارستان مسیحیان و آموزشگاه نابینایان اصفهان و حرم حضرت شاهچراغ و دانشگاه شیراز هم بازدید کردند. کلید طلایی اصفهان هم به ملکه اهدا شد.
دوشنبه در آخرین ساعات حضور ملکه الیزابت، اعلام شد به مبارکی حضور او، بلوار تازه‌تاسیس پایتخت از این پس «بلوار الیزابت» نامیده می‌شود. هجده سال بعد از این سفر، وقتی انقلاب اسلامی پیروز شد، نام بلوار الیزابت به خاطر وجود ساختمان بلند وزارت کشاورزی در آن، به بلوار کشاورز تغییر یافت. سرانجام سفر چهارروزه ملکه بریتانیا به تهران در روز ۱۵ اسفند به سر آمد.
نظرات