یک آرامگاه بین المللی در جنوب شرق تهران

آرامگاه ارامنه واقع در محله سراسیاب دولاب تهران، (خیابان پاسدار گمنام کنونی ) مربوط به دوره قاجار است. این آرامگاه محل دفن بسیاری از مشاهیر غیر ایرانی است. از جمله آلفرد ژان باتیست لومر موسیقیدان نظامی فرانسوی و رئیس موزیک شعبه دارالفنون در بین آنهاست. آوانس اوگانیانس اولین کارگردان سینمای ایران و همچنین بانی اولین مدرسه بازیگری در ایران ولادیسلاو هورودکی معمار لهستانی، وارطان سالاخانیان از فعالان حزب توده ، آنتوان سوروگین عکاس مشهور گرجی و روس تبار دربار قاجار، نیکلای مارکف معمار روس‌ تبار مقیم ایران که چندین ساختمان مشهور از جمله زندان قصر را ساخت و کنت دومونت فرت فرانسوی اولین رئیس پلیس ایران.

مساحت کل گورستان 75000 مترمربع بوده که حدود 44000 متر مربع آن متعلق به ارامنه 14200 مترمربع متعلق به کاتولیک ها ، 3700 مترمربع متعلق به ارتودوکس ها و مابقی متعلق به آشوری های کلدانی است. نکته دیگر اینکه حدود 50% آرامستان کاتولیک ها متعلق به لهستانی ها و مابقی شامل قبرهای افراد فرانسوی، ایتالیایی، انگلیسی، چکی، آلمانی و... می باشد.

یک قسمت گورستان ، به آرامستان لهستانی های کاتولیک اختصاص دارد. لهستانی هایی که در زمان جنگ جهانی دوم با کشتی به ایران آمده بودند و باید زودتر به کشورشان بازمی گشتند اما بیماری و خستگی امانشان نداد و درگذشتند و بر روی سنگ قبرهایشان نوشتند: هیچ کدام این ها سربازانی نبودند که در جنگ کشته شده باشند بلکه دلیل مرگشان بیماری های واگیر دار تیفوس و تحلیل قوا بود.

در مجموع در گورستان دولاب قبر 409 سرباز و 528 تن غیر نظامی وجود دارد، بخش لهستانی گورستان با دو نماد سنگی که رویشان نشان عقاب و صلیب نقش بسته خودنمایی می کند، نمادهایی که روی آنها به 3 زبان لهستانی فرانسوی و فارسی نوشته شده است: آرامستان تبعیدشدگان لهستانی که در موقع مراجعت به میهن خود اینجا به خواب ابدی فرو رفتند.