نقد و بررسی یک ادعا

انصاف‌تان کجا رفته است؟

درباره ادعای محاکمه و مجازات فرماندهان سپاه در دوران دفاع مقدس

مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با انتشار متنی نسبت به یادداشتآقای سعید حجاریان واکنش نشان داد.

انتشار یادداشت جهت‌دار و بدون استناد آقای سعید حجاریان، در آستانه رحلت جانسوز معمار و بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی، (12 خردادماه) در وبگاه مشق نو که به‌وسیله چند رسانه دیگر بازنشر شده و مورد اقبال رسانه‌های معاند نظام نیز قرار گرفت. وی در یادداشتی با عنوان فردافکنی، به بیان مطالبی در خصوص «نحوه فرماندهی رزمندگان در جنگ» می‌پردازد و مدعی می‌شود: «بنا بود عده‌ای از فرماندهان سپاه محاکمه و مجازات شوند.» علامت سؤال بزرگ درباره این موضوع این است که جناب حجاریان با کدام سند و مدرک مدعی چنین موضوعی هستند؟ مسئولیت ایشان در زمینه جنگ چه بوده و درچه سطحی در ارتباط با جنگ حضورداشته‌اند که مدعی و در جریان چنین قراری درباره فرماندهان سپاه هستند؟

البته ایشان دراین یادداشت،ازبکاربردن جملاتی درخلاف منویات حضرت امام خمینی (ره)  نیز ابایی نداشته و می‌نویسند:

«در دوران جنگ ایران و عراق نیز فرصت‌هایی برای تغییر معادلات جنگ پیش روی کشور بود اما جدال‌های بیهوده، اختلاف‌نظرها و پافشاری بر شعارهایی ازجمله «جنگ جنگ تا یک پیروزی بزرگ»، «جنگ جنگ تا رفع فتنه ازجهان» و… پایان جنگ را به تعویق انداخت و خسارت‌ها‌ را تشدید کرد.» این در حالی است که امام امت با تاسی به قرآن کریم: «وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَکُونَ فِتْنَةٌ وَ یَکُونَ الدِّینُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَلا عُدْوانَ إِلَّا عَلَى الظَّالِمِینَ‌.» را مطرح و مشخصاً بحث مبارزه تا رفع فتنه در عالم را وارد ادبیات انقلاب اسلامی کرده‌اند، اما جناب حجاریان با زیر سؤال بردن سیره امام معلوم نیست چه نگاهی به انقلاب امام خمینی (ره) دارند!

بااین‌حال اگرچه عملکرد فرماندهان، رزمندگان، شهدا و عموم ایثارگران در هشت سال دفاع مقدس نزد افکار عمومی واضح و روشن است و امام امت نیز به‌صراحت فرمودند «ما در جنگ برای یک‌لحظه هم نادم و پشیمان از عملکرد خود نیستیم... من در اینجا از مادران و پدران و خواهران و برادران و همسران و فرزندان شهدا و جانبازان به خاطر تحلیل‌های غلط این روزها رسماً معذرت می‌خواهم» اما نظر به اینکه یک نگاه غربگرایانه در این یادداشت به‌وضوح روشن است، به‌منظور آگاهی بیشتر نسل امروز از حوادث سخت دوران دفاع مقدس و عملکرد رزمندگان اسلام در صیانت از امنیت و آسایش ملت ایران، تنها دو نکته را یادآور می‌گردد:

1. ایشان می‌نویسد: «بنا بود عده‌ای از فرماندهان سپاه محاکمه و مجازات شوند.» این بنا در کجا و در چه مرجعی مطرح و تصویب‌شده است؟
2. ایشان می‌نویسد «... شاهد هستیم در سالیان اخیر، شماری از این افراد عهده‌دار بازخوانی تاریخ‌ جنگ شده‌اند و به‌راحتی از خطاهای استراتژیک و تعداد شهدا سخن می‌گویند بی‌آنکه فرد یا نهادی از اهمال‌کاری آن‌ها پرسش کند.»

در پاسخ به دو نکته فوق باید اشاره کرد که مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه با در اختیار داشتن گنجینه‌ای عظیم از اسناد جمع‌آوری‌شده و ضبط جلسات طرح‌ریزی و هدایت عملیات‌های زمان جنگ و همچنین سابقه 4 دهه پژوهش و تاریخ‌نگاری در حوزه جنگ، نه‌تنها با فرماندهان ارشد که با تمام بازیگران و تصمیم‌گیرندگان صحنه‌های نبرد در حوزه‌ها و تخصص‌های مختلف، به‌طور مستند و کارشناسی دقیق در قالب «تاریخ شفاهی» به گفتگو پرداخته و ابعاد مختلف جنگ را در همه‌ی زوایای آن، واکاوی می‌کند که این گفتگوها فقط اختصاص به فرماندهان ندارد. اکنون نیز صدها گفتگوی سندمحور در دستور کار است که برخی از آن‌ها منتشر و برخی دیگر نیز در شرف انتشار است.

در همین ارتباط انجام، پیاده‌سازی، تدیق اطلاعات و تدوین ساعت‌ها گفتگو با رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح استان خوزستان در دوران دفاع مقدس ازجمله این گفتگوهاست که به دلیل حساسیت منطقه جنوب و همچنین حضور تعداد زیادی از یگان‌ها و قرارگاه‌های نیروهای مسلح در این منطقه، با توجه به مستندات موجود، به‌طور مشخص در نهمین جلسه در مورخه 20 مردادماه 1396 از این مقام مسئول سازمان قضایی نیروهای مسلح، سؤال شده است: «موضوعی که در سال‌های اخیر پیرامون محاکمه و مجازات برخی فرماندهان مطرح می‌شود و ما در مرکز اسناد سند دقیقی درباره آن پیدا نکردیم، چقدر صحت دارد؟»

ایشان در پاسخ، ضمن ارائه اسنادی که هم‌اکنون در اختیار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه قرار دارد، می‌گویند: «موضوع محاکمه، مجازات و حکم اعدام برخی فرماندهان و حواشی که حالا برخی با نیت‌های دیگری درست کرده‌اند اصلاً حرف مستند و درستی نیست. بالاخره چه کسی باید حکم بدهد؟ دادگاه ویژه باید حکم بدهد که رئیس آن در استان خوزستان من بودم و در کشور هم آقای رازینی رئیس این دادگاه بود! مثلاً ما باید حکم می‌دادیم که اصلاً چنین چیزی وجود نداشت و اصلاً چنین موضوع پیگیری نشد. این باید جا می‌افتاد که وقتی یک جایی شکستی در جبهه خودی هست باید کسی یا ساختاری جوابگو باشند. همان‌طور که وقتی پیروزی حاصل می‌شود افراد دخیل تشویق می‌شوند در حین شکست‌ها هم باید جوابگو باشند. یعنی بهره‌ی پیروزی و شکست با هم است. من یادم است که آقای رازینی به منطقه آمده بودند و ما رفتیم در قرارگاه خاتم. آنجا هم بحث‌های زیادی شد. ولی اتفاقاتی که افتاده بود به کل جبهه و کل نظام مربوط می‌شد، نه به یک فرد یا یک یگان یا یک فرمانده خاص. بنابراین مواردی که الآن مطرح می‌شود، نگاه امروزی افراد است. بحث جنگ و اداره آن یک موضوع اساسی آن مقطع کشور بوده است که ابعاد مختلفی دارد و یک جانبه نگری به آن حتماً خطاست.»

البته توضیحات رئیس وقت سازمان قضایی نیروهای مسلح استان خوزستان در این زمینه مفصل و زمان زیادی درباره آن گفتگو شده است که نمونه‌های از برخورد با برخی فرماندهان یگانی حداکثر در مسئولیت تیپ پیاده ارائه‌شده که تماماً با روح یادداشت غیر مستند و احتمالاً جناحی جناب حجاریان در تضاد و تطابق محتوایی و حقوقی ندارد. البته به دلیل در دست انتشار بودن اثر یادشده، از اشاره بیشتر خودداری می‌شود و با انتشار کامل آن به همراه مستندات واقعی، افکار عمومی در جریان بخشی از مسائل قضایی و حقوقی جنگ قرار خواهد گرفت و بی‌اساسی ادعای جناب آقای حجاریان مشخص‌تر خواهد شد.

همچنان که امام امت به‌صراحت فرموده‌اند: «نباید برای‌ رضایت‌ چند لیبرالِ خودفروخته‌، در اظهارنظرها و ابراز عقیده‌ها، به‌گونه‌ای‌ غلط‌ عمل‌ کنیم‌ که‌ حزب‌اللهِ عزیز احساس‌ کنند جمهوری‌ اسلامی‌ دارد از مواضع‌ اصولی‌اش‌ عدول‌ می‌کند[1]» و مقام معظم رهبری نیز در خصوص پایان جنگ تصریح فرموده‌اند «یک بعد دیگر در این مقوله‌ی خود جنگ، مسئله‌ی پایان جنگ است؛ که با این بگومگوهای بیخودی، یک شبهه‌های بی‌معنی و بی‌محتوایی در بعضی از ذهن‌های آماده‌ی شبه و شبهه‌پذیر ایجاد کردند. چه کسی می‌تواند شک کند در اینکه جمهوری اسلامی در دفاع هشت ساله، پیروز مطلق شد؟! اصلاً این قابل‌تردید نیست... این پایان جنگ، یکی از مسائل و بخش‌های مهم جنگ است که مایه‌ی افتخار است.[2]»

بدیهی است اظهارات و روایات غیر مستند و فاقد اصالت همراه با اغراض سیاسی خواسته یا ناخواسته در پی خدشه به دوره درخشان و پرخاطره دفاع مقدس که اوج اقتدار، هویت ملی و عزت ملت ایران و الهام‌بخش و درس‌آموز در همه عرصه‌هاست، می‌باشد که بدون رعایت انصاف از سوی برخی افراد فاقد اطلاع کافی مطرح می‌گردد.

پی نوشت:

[1] پیام امام خمینی(ره) معروف به "منشور روحانیت" - 3 اسفند 1367 / 15 رجب 1409

[2] بیانات مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از رزمندگان و فرماندهان دفاع مقدس‌ - ۱۳۸۵/۰۷/۲۹