معرفی کتاب «پرسیای سرخ»

کتاب حاضر نوشته و.ل. گِنیس با موضوع حضور بلشویک­ها در گیلان طی سال­های 1921-1920 میلادی است که بر اساس اسناد آرشیوی به نگارش درآمده است.

نویسنده برای تألیف این کتاب از اسناد و مطالبی استفاده کرده است که سابق در دسترس قرار نداشتند و برای اولین بار تاریخ غم­انگیز جمهوری شوروی ایران در حاشیه خزر و در استان گیلان واقع در حکومت شاهنشاهی ایران طی سال های 1921-1920 را ترسیم می کند. از جمله کسانی که در تاریخ این دوره متمایز می شوند می­توان به میرزا کوچک خان جنگلی رهبر اسطوره­ای قیام مردمی و احسان الله  رقیب وی اشاره کرد. از دیگران چهره­های برجسته این دوره حیدرخان رهبر حزب و آوتیس سلطان زاده دبیر اول و نظریه پرداز حزب، رهبران فراکسیون مبارزان حزب کمونیستی ایران و آ.میکویان و ب. مدیوانی سازمان دهی کنندگان انقلاب «اکتبر» ایرانی، س. اورجانیکیدزه «سازمان دهی کننده» انقلاب گیلان، ف.روتشتِین نماینده سیاسی تهران، یا.بلیومکین مبارز، و.خلِبنیکوف شاعر، فعالان برجسته بلشویکی، دیپلمات­ها، فرماندهان نظامی، افسران ناوگان دریایی هستند. در این کتاب تصاویر منحصربفرد و جالب توجهی منتشر شده است. این کتاب از نظر تبیین تعاملات روس و ایران و آذربایجان در نیمه اول قرن بیستم جالب توجه می باشد.

کتاب حاضر شامل 4 فصل به شرح ذیل است:

فصل اول: جنگلی ها – شامل میرزا کوچک خان، احسان الله و ... ، فدائیان در تهران، «برادران جنگلی (1918-1915 م.)، «برادران جنگلی» (1920-1919 م.)

فصل دوم: جمهوری شوروی ایران – عملیات انزلی، جمهوری­های جدید، «دفتر سیاسی» و رهبران «عدالت»، اولین کنگره حزب کمونیستی، «دفتر سیاسی ایران و بودو مدیوانی، ارتش سرخ ایران، عزیمت کوچک خان به فومن، دسیسه، «اکتبر» ایران، ماموریت فوق العاده در مسکو؛

فصل سوم: «حامیان کارگران»، عملیات قفقاز، تخلیه رشت، مجازات کمیته مرکزی حزب کمونیستی، درگیری برای رشت، کمیته­های انقلابی بدون کمونیست­ها، بحران حزبی، تعویض فرمانده کل، قرارداد بین شوروی و ایران، «ما باید کمیته انقلابی را لغو کنیم»، حزب حیدرخان؛ 

فصل چهارم: توافق با کوچک خان، تخلیه ارتش شوروی، لشکرکشی به تهران، یا «درویش روس» در گیلان»، کمیته انقلابی بدون احسان الله، صلحبان یا «آشتی دهنده»؟، کنگره حزب کمونیستی در باکو، درگیری های خونین، منحل کردن جمهوری، «مرگ برفی»، بخش پایانی.

کتاب «پرسیای سرخ» سال 2000 میلادی در 560 صفحه به همت «مرکز مطالعات سیاسی و استراتژیک» در مسکو به عرصه چاپ رسیده است.