نداشتن نیروی متخصص مشکل امروز تاریخ شفاهی انقلاب

 مراسم رونمایی و معرفی کتاب «خاطرات شهید امانی» صبح امروز، 10 اردیبهشت ماه، همزمان با آغاز به کار بیست و هفتمین نمایگاه بین‌المللی کتاب تهران در غرفه مرکز اسناد انقلاب اسلامی برگزار شد. امین عزیزی در این مراسم ضمن حضور در غرفه به توضیح در مورد کتاب پرداخت و گفت: این کتاب دومین اثر من در حوزه تاریخ شفاهی است که پس از کتاب «خاطرات شهید عراقی» به رشته تحریر درآمده است. ساختار کتاب با آنچه که تاکنون در مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده، متفاوت است.

وی ادامه داد: وجه شاخص این ثر به این شکل است که در کنار ذکر خاطرات و روایت زندگی شهید امانی از زبان دیگران، تحلیل نویسندگان نیز در لابه‌لای نوشته‌ها ذکر شده است تا مخاطب را در رسیدن به شخصیت و نوع فعالیت‌های شهید امانی کمک بیشتری کند.

عزیزی در ادامه به رونق تاریخ شفاهی در دیگر کشورها اشاره کرد و یادآور شد: بعد از جنگ دوم جهانی استفاده از تاریخ شفاهی رشد داشته، اما در ایران هنوز این مسئله جا نیفتاده است. البته وقوع جنگ تحمیلی کمک مؤثری برای رشد این حوزه بود، اما هنوز چنان که باید بسیاری از نهادها و شخصیت‌ها به اهمیت آن پی نبرده‌اند. این در حالی است که در دیگر کشورها کرسی‌های دانشگاهی برای حوزه تاریخ شفاهی در نظررگفته شده است.

این نویسنده یکی از مشکلات موجود در حوزه تاریخ شفاهی کشور را عدم اطلاع از اهمیت آن و نبود رویه مشخص برای تربیت نیروی متخصص دانست و گفت: بسیاری از مراکز هستند که مصاحبه‌ها را از افراد مختلف تهیه می‌کنند، اما تلاشی برای حفظ یا انتشار آن نجام نمی‌دهند. به همین خاطر نوعی بی‌اعتمادی به این رویه در نویسندگان و صاحبان خاطره دیده می‌شود. ما هنوز نتوانسته‌ایم اعتمادسازی در این حوزه را کامل کنیم.

وی ادامه داد: یکی از ضرورت‌های موجود در حوزه تاریخ شفاهی انقلاب نقد راوی و نقد روایت است. ما در علم حدیث اصطلاحی با عنوان «علم رجال» داریم که باید در آن راوی و صحت آن مورد بررسی قرار گیرد. متأسفانه گاه دیده می‌شود که در حوزه ادبیات انقلاب این رویه مورد بررسی قرار نگرفته و بعد از آن شاهد روایت‌های نادرست و مغشوش از وقایع هستیم که اثبات غلط بودن آن زمان را از ما خواهد گرفت.

نویسنده کتاب «خاطرات شهید امانی» ادامه داد: در اهمیت شخصیت شهید امانی همین را بگوییم که او یکی از پایه‌گذاران حزب مؤتلفه اسلامی بود، کافی است. وی در دهه 30 به دلیل نظر آیت‌الله ‌العظمی بروجردی بر دور بودن از مشی نظامی در مخالفت با رژیم، از این رویه فاصله گرفت، اما همکاری خود با این حزب و شهید نواب صفوی را از راه‌های فرهنگی ادامه می‌داد. بعد از دهه 30، همزمان با مرجعیت امام خمینی(ره)، به دلیل نظر حضرت امام(ره) راجع به مبارزات سیاسی با رژیم طاغوت، او وارد فعالیت‌های نظامی هم شد. اگرچه نتوانست از امام فتوای این کار را دریافت کند، اما توانست تأیید برخی از مراجع وقت را داشته باشد. هرچند برخی معتقدند که در صورت مخالفت، حتماً امام(ره) آن را اظهار می‌داشتند.

عزیزی گفت: بسیاری شخصیت شهید امانی را متدین و مؤمن به اصول اسلام و انقلاب می‌دانند، اما برخی دیگر نیز ترور منصور را لکه ننگی بر فعالیت‌های او در نظر می‌گیرند. سعی شده در این کتاب به این نوع سؤالات پاسخ گفته شود. از این جهت از تمام منابع موجود اعم از اسناد و افراد در ارتبط با وی در جمع‌آوری و تدوین این اثر استفاده شد.