«زندان الرشید»؛ روایتی شفاف از اسارت انسان‌های افسانه‌ای

کتاب زندان الرشید، نوشته محمدمهدی بهداروند است که خاطرات رئیس ستاد سپاه ششم نیروی زمانی سپاه، سردار علی‌اصغر گرجی‌زاده در سال 67 و سالهای اسارت وی در زندان‌های عراق را روایت می‌کند.

در چند سال گذشته روند خاطره‌نویسی دفاع مقدس گسترش بیشتری یافته و رهبر انقلاب نیز همواره به ضرورت نشر این آثار توجه خاصی داشته‌اند؛ برای مثال سال 70 در دیدار با فرماندهان و جمعی از کارکنان سپاه فرمودند: سرگذشت پاسدارى در کشور ما، یک واقعیت شبیه به افسانه است. اگر همین حالا قطعه‌هاى متفرقى از زندگى پاسداران فداکار را در کتابى جمع و به زبان‌هاى دیگر ترجمه کنند، کسانى که در حال و هواى مسائل ایران و هشت سال جنگ تحمیلى و حوادث کردستان و... نبوده‌اند، چنانچه این کتاب را بخوانند، به احتمال زیاد از هر ده نفر، هشت، نُه نفر خواهند گفت که این‌ها افسانه و مبالغه است؛ در حالى که افسانه نیست؛ واقعیت است؛ اما این واقعیت آن‌قدر برتر از سطح عادى زندگى مردم مادى است که براى بشر امروز به آسانى قابل باور نیست.

کتاب زندان الرشید با روایت مقاومت خستگی ناپذیر سربازان ایران در جزایر مجنون به تاریخ، چهارم تیرماه سال 67، روز سقوط جزایر و تاثیرگذاری بسیار گسترده سردار شهید علی هاشمی آغاز می‌شود و با فرار سردار گرجی‌زاده و شهید هاشمی به نیزارهای جزیره مجنون ادامه می‌یابد. در همان حال با برخورد یک موشک هلی‌کوپتر بین این دو سردار دفاع مقدس جدایی افتاده و گرجی‌زاده بعد از 30 ساعت مخفی شدن، به اسارت عراقی‌ها در می‌آید.

سردارگرجی‌زاده مدت چهارماه فرماندهی خود بر قرارگاه سپاه ششم را از عراقی‌ها مخفی می‌کنند و بعد از چهارماه لو می‌رود. بعد از لو رفتن، مورد بدترین شکنجه‌ها قرار می‌گیرد. عراقی‌ها او را به زندان الرشید که مخوف‌ترین زندان عراقی‌ها بوده منتقل می‌کنند و 8 سال اسارت خود را در این زندان به سر می‌برد.اگر که عراقی همان ابتدا می‌فهمیدند که او فرمانده سپاه ششم بوده، صد در صد او را اعدام می‌کردند و تنها به دلیل پایان یافتن جنگ و قبول قطعنامه از اعدام او منصرف شدند. ولی وی شکنجه‌های زیادی را متحمل می‌شود که در این کتاب بازگو شده است. همچنین او در زندان الرشید با مرحوم ابوترابی آشنا می‌شود و با ژنرال‌هایی زیادی از عراق ارتباط برقرار می‌کنند.

تاکنون تمجیدهای بسیار گسترده‌ای از این کتاب صورت گرفته است و پیش‌بینی می‌شود سال آینده و در نمایشگاه کتاب جزو کتاب‌های پرفروش باشد. مرتضی سرهنگی بعد از مطالعه این کتاب تاکید داشت که از بین تمام کتاب‌هایی که از ابتدا تا الان درباره جنگ تحمیلی کار کردم این یکی منحصر به فرد است و تمجید زیادی نیز از این کتاب کرد.

«مقاومت» اصلی‌ترین کلیدواژه‌ای است که در کتاب بارها مورد توجه نویسنده قرار گرفته است و تمثیل‌های بسیاری نیز در کتاب از این مقاومت روایت شده است. نکته جالب این است که ابتدای کتاب که روایت سقوط جزایر مجنون را روایت می‌کند همزمان با روایت اسارت «سید ناصر حسینی‌پور» راوی کتاب «پایی که جا ماند» است. این هم‌زمانی و روایت آن، برای خوانندگان کتاب «پایی که جا ماند» بسیار جذاب است.

چاپ اول این کتاب دو هفته گذشته در مراسم رونمایی آن به قیمت 29.900 تومان توسط انتشارات سوره مهر، عرضه شد. قطعا قیمت بالای این کتاب که دلیلی بجز قیمت بالای کاغذ وارداتی و قیمت دلار ندارد در فروش این کتاب تاثیرگزار است. ضرورت گستردگی این‌گونه کتاب‌ها با وجود این مسائل تحت شعاع قرار می‌گیرد و لزوم توجه بیشتر مسئولین به مشکلات این صنف را می‌طلبد.