یک گزارش تاریخی ازحوزه علمیه قم

 جشن غدیر در دارالعلم قم[1]

حوزه علمیه قم مانند دانشگاه های دنیا ، دستگاه های عریض و طویل ندارد. عمارات چند طبقه، سالن مطالعه،لابراتوار آزمایش نداشته و اغلب محصلین آن صدها فرسنگ! از فامیل دور و در حجراتی اغلب مرطوب و تاریک مشغول تحصیل دانش می باشند. این محصلین هزینۀ زندگی کافی ندارند. هوای محیط برای آنها سازگار نیست. وسایل زندگی آنها منحصر به یک دست رختخواب و یک قطعه زیلو و یک چراغ طبخ می باشد. از حیث مادیات فوق العاده در مضیقه،معذ لک با تمام موانع مادی ، با شوق و ولع مخصوصی مشغول فرا گرفتن علوم دین و دانش می باشند. اساتید حوزه های علمیه هر یک با یک دنیا عشق و محبت به تربیت سربازان روحانی مشغولند.

علومی که دراین حوزه ها تدریس می شود،عبارت است از:صرف و نحو،منطق ، کلام ، فلسفه ، معانی بیان ، علم حدیث، رجال ، تفسیر ،حکمت،فقه و اصول.

در این دانشگاه ، به هیچ وجه سیاست دخالت ندارد. مرام های سیاسی و دسته بندی های حزبی در متخیلۀ هیچ یک از محصلین خطور نمی کند.این دانشجویان مفتخرند که رجال اسلامی از همین مکتب ها و حوزه ها به جامعه تحویل شده است.

آموزگاران زبردست جامعۀ اسلامی،مانند ابوعلی سینا،فارابی،شیخ بهایی،از این مکتب بیرون آمده اند. این سربازان بی مزد که برای استقلال کشور بی اندازه مفید می باشند،هدفی جز تعلیم خداشناسی و تهذیب اخلاق و زنده کردن حس ناموس پرستی ندارند.

مدرسین قم

مدرسین قم به چند دسته تقسیم می شوند. آموزگاران مقدمات،معلمین دروس سطح،اساتید و مدرسین درس خارج. اما مدرسین:

1.حضرت آیت الله العظمی بروجردی_فقه و اصول.تدریس فقه در صحن و اصول درمدرسۀ فیضیه)

2.آیت الله خوانساری- تدریس فقه و اصول (درمدرسۀ فیضیه)

3.آیت الله حجت- تدریس فقه و اصول (درمدرسۀ حجتیه)

4. آیت الله صدر- تدریس فقه و اصول (درمدرسۀ فیضیه)

5. حجت الاسلام آقا نجفی- تدریس فقه و اصول (درصحن کهنه)

6. حجت الاسلام فیض- تدریس فقه (درمسجد امام)

درس حکمت : درس حکمت به وسیلۀ حجت الاسلام آقای حاج آقا روح الله خمینی و حجت الاسلام آقای حاج آقا روح الله خرم آبادی تدریس می شود.

تفسیر: تفسیر به وسیلۀ حجت الاسلام آقای اشراقی و حجت الاسلام آقای حاج میرزا ابوالفضل قمی تدریس می شود.

مدارس قم

مدارس دینی قم که اکنون از متجاوز از 2000 نفر طلاب علوم دینی در آن مشغول به تحصیل می باشند،به قرار زیر است:

1.مدرسۀ فیضیه (یکی از بزرگترین مدارس علوم دینی و افتخار عالم تشیع است).

2.دار الشفاء

3.حجتیه( که تحت نظر آیت الله حجت اداره می شود.)

4.مدرسه خان.

5.مدرسۀ رضویه.

6.مدرسۀ حاج ملا محمد صادق.

7.مدرسه حاج سید صادق.

8.مدرسۀ ستیه.

9.مدرسه جانی خان.

چنان که اشاره شد، طلاب علوم دینیه متجاوز از دو هزار نفر در این کانون علم و دانش و در شهرستان دارالعلم قم تحت نظر مدرسین و اساتید عالی مقام مشغول تحصیل و همه ساله از این دانشگاه بزرگ اسلامی چندین نفر مبلغ عالی مقام و مجتهدین دانشمند به اطراف و اکناف کشور به منظور هدایت مردم به توحید و خداپرستی و یکتا شناسی و دین داری رهسپار می شوند.اینان به وسیلۀ حربۀ دین با فساد اخلاق در جامعه مبارزه نموده، دزدی و خیانت،قمار بازی و باده نوشی،وطن فروشی و هزار گونه مفاسد اخلاقی دیگر را از بین می برند.متأسفانه از این سربازان غیور وطن دوست پشتیبانی نمی شود،به قسمی که هنوز هم از نور برق محرومند و شب ها با چراغ نفت به زحمت مشغول مطالعه می باشند.اگر می خواهید به وضع زندگی آنان بهتر آشنا شوید،از نزدیک با برادران دینی غیور ما تماس حاصل کنید.

حضرت آیت الله العظمی بروجردی آیت الله حجت و سایر آقایان حجج اسلام با یک دنیا عشق و علاقه،شب و روز در امر معیشت و تحصیل این 2000 نفر مجاهدین اسلامی می کوشند.حجت الاسلام آقای اشراقی که از معارف خواهان نامی و از فرهنگ دوستان مشهور حوزۀ علمیه قم می باشند،علاوه بر تدریس علم تفسیر با مهر و محبت پدرانه با دلسوزی های قابل تقدیری،به امور محصلین رسیدگی نموده و به خدمات فرهنگی خود در این کانون دانش شب و روز سرگرم و به رتق و فتق امور محصلین با عشق و علاقه بیحدی مشغول است.

محضر آیت الله بروجردی

شب و روز عید غدیر که به افتخار زیارت حضرت آیت الله بروجردی نایل شدم،این مرد علم و دین و تقوا در عین شیخوخیت و خستگی،نور ایمان و عشق به ترویج دین،از جبینش ساطع و لامع ،ورد زبانش دین اسلام و شریعت حضرت خیر الانام بود و به طوری که استنباط شد،بحمد الله روزنامۀ پرچم اسلام در ظرف یک سال و نیم انتشار خود،جلب توجه حضرت آیت الله بروجردی و سایر حجج اسلام را نموده است.[2]

با قلبی سرشار از مهر و محبت محصلین علوم دینی و تشکر از عواطف حجج اسلام،حوزۀ علمیه قم را ترک گفته،بزرگترین و بهترین مشوّق کارکنان روزنامه پرچم اسلام همین توجه مراجع تقلید و حوزه های علمیه است.امیدواریم در ظل حمایت و در پناه ولی عصر عجل الله تعالی فرجه،رجال نامی  اسلامی ما بیش از پیش موفق در امر ترویج دین شوند.به تدریج مناظر حوزه علمیه قم و گراور حضرت آیت الله ان شاء الله در این نشریۀ دینی منعکس خواهد شد.

منبع: نشریه پرچم اسلام، سال دوم ، شماره 28 آبان 1326، صفحه 2

به نقل از;کتاب "برگهایی ازتاریخ حوزه علمیه قم" نوشته رسول جعفریان چاپ مرکز اسناد انقلاب اسلامی صفحه 29 تا 32