فراهم آوری منابع در کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی

همزمان با نودمین سالگرد افتتاح کتابخانه مجلس همایشی به همین مناسبت برگزار خواهد شد. به همین مناسبت در چند قسمت در وب‌سایت کتابخانه بخش‌های مختلف کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی معرفی خواهد شد.

بخش اول این گزارش مربوط به «گنجینه نسخ خطی و چاپ های سنگی و سربی» بود، هم اینک بخش دوم گزارش بخش «فراهم آوری منابع» در اینجا می‌آید.

فراهم آوری منابع

مجموعه سازی و سفارش از بخش های مهم در ساختار هر کتابخانه می‌باشد، غنا و ضعف هر کتابخانه برآمده از قدرت کارایی یا عدم کارایی این بخش است. در حقیقت این بخش مفسر خط مشی مدون کتابخانه برای گسترش مجموعه محسوب می‌گردد زیرا سایر فعالیت‌های کتابخانه‌ای بطور مستقیم یا غیر مستقیم پس از مجموعه سازی شروع می شود.

دو رکن دیگر کتابخانه یعنی سازماندهی و اشاعه اطلاعات به شدت متأثر از مجموعه سازی و سفارش است؛ به عبارت دیگر مجموعه سازی عبارت است از: فرایندها و مسئولیت‌هایی که طی آن مجموعه یک کتابخانه براساس یک طرح و خط مشی معین از طرق مختلف اعم از خرید، مبادله و اهدا تهیه می‌گردد و با انجام دادن روندها و فرایندهای این مجموعه به صورتی پویا، کارآمد و روزآمد حفظ و نگهداری می‌شود تا امکان دستیابی مراجعه کنندگان به آن فراهم گردد.

مسئولیت تهیه و سفارش انواع منابع اطلاعاتی مورد نیاز کتابخانه مجلس شورای اسلامی، به عهده این بخش است. محور انتخاب منابع برای کتابخانه نیازهای بالفعل و بالقوه نمایندگان و کارکنان مجلس شورای اسلامی، کارکنان و اعضای شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس خبرگان، مسئولان وزارتخانه‌ها و نهادهای وابسته به دولت و قوه قضائیه و نهایتاً پژوهشگران و دانشجویان و دانش پژوهان حوزه علوم انسانی می‌باشد.

از جمله فعالیت‌های مستمر این بخش، کنترل و روزآمد نگهداشتن موجودی منابع کتابخانه ایران‌شناسی و بخش مرجع و مخزن کتابخانه شماره یک می‌باشد.

هر ساله انبوهی از منابع جدید و قدیم در اشکال گوناگون (از نسخه خطی و سند تا کتاب چاپی و لوح فشرده) و به زبان‌های مختلف (فارسی، عربی، انگلیسی، و...) و موضوعات معین شده در سیاست فراهم آوری و به تناسب اهداف و برنامه‌های کتابخانه مجلس، وارد این گنج خانه عظیم می‌شود تا تشنگان وادی تحقیق را با زلال اطلاعات ناب سیراب نماید.

در این راستا با توجه به سیاست‌های کتابخانه و نیازسنجی از مراجعان، کتاب‌ها و پایان نامه‌های فارسی در اولویت تهیه می‌باشند و پس از آن کتاب‌ها و پایان نامه‌های عربی. به خصوص در حوزه حقوق، علوم سیاسی، اسلام شناسی و ایران‌شناسی و کتب لاتین و زبان‌های سایر در اولویت‌های بعدی تهیه می باشند.

 شیوه‌های فراهم آوری منابع در کتابخانه

1.      خرید از نمایشگاه‌های بین المللی داخلی و خارجی

2.      خرید از کتابفروشی‌های قدیمی و کتابخانه‌های شخصی

3.      خرید از کتابفروشی های سطح شهر و استان‌های همجوار

4.      واسپاری: کتاب‌های تیراژ بالای 2400 از طریق واسپاری وارد کتابخانه می گردد

5.      اهداء (اشخاص و سازمان‌ها و ناشران دولتی و خصوصی)

6.       مبادله: با سایر مراکز و کتابخانه‌ها و مراکز پخش کتاب داخل و خارج

7.      ارتباط با کارگزاران منابع خارجی جهت تهیه کتب لاتین و عربی

8.      ارتباط با مراکز مهم پخش کتاب

فعالیت‌های بخش فراهم‌آوری

پیش بینی بودجه سالیانه و پیگیری‌های لازم جهت دریافت بودجه برای خرید منابع
برنامه‌ریزی و نظارت بر امور سفارش‌های داخلی و خارجی
تهیه سیاهه‌های پیشنهادی از منابع انتخاب شده جهت سفارش
شرکت فعال در نمایشگاه‌های کتاب
بررسی کتابشناسی‌های مختلف، کاتالوگ‌ها و فهرست ناشران داخلی و کارگزاران خارجی
برنامه ریزی و کنترل اجرای وجین در کتابخانه
ساماندهی و کنترل مبادله منابع

با تلاش این بخش طی پنج سال 1387-1392 بالغ بر 260 هزار جلد کتاب به مجموعه کتابخانه افزوده شده است که بخش مهمی از این آثار با کاوش در کتابفروشی های قدیمی و آثار خانگی به دست آمده و افزون بر نمایشگاه‌های داخلی، از نمایشگاه‌های خارجی استفاده شده است.