رضاخان و لباس متحدالشکل
0

اشاره

در تیرماه 1306، با حکم دولت تحت فرمان رضاشاه، استفاده از کلاه لبه‌دار پهلوی برای مردان اجباری شد. این دستور، در مرحله بعد شامل استفاده از لباسهای متحدالشکل نیز شد. هدف از آن نیز تغییر ظاهر مردان ایرانی جهت مدرنیزاسیون ادعایی رضاشاه، کاهش قدرت روحانیون، استحاله باورهای دینی، جایگزینی فرهنگ غربی و همچنین برداشتن گام اول در تغییر سبک زندگی ایرانیان به منظور نفی سنتها و باورهای اصیل جامعه بود. این دستور و سپس فرمان کشف حجاب زنان، هر دو به منزله تحمیل‌های فرهنگی برای زدودن اسلام و ارزشهای دینی در جامعه ایرانی بود.

«گذرستان» حاضر، کندوکاوی پیرامون لباسهای متحدالشکل رضاخانی است.


تاملی در طرح «اتحاد شکل البسه» در دوره رضاخان

تاملی در طرح «اتحاد شکل البسه» در دوره رضاخان

  رضاخان در ابتدا چنین تصور می‎کرد که برای رسمیت بخشیدن به کشف حجاب، باید زمینه‎های لازم را در کانون خانواده فراهم ساخت. از دید طراحان کشف حجاب، مخالفت مرد با حضور بی‎حجاب همسر در معابر عمومی، می‎توانست عامل اصلی عدم پیشرفت برنامة کشف حجاب باشد. از اینرو، برنامه‎های اولیة خود را در جهت تغییر ذهنیت سرپرست خانواده تدوین کردند و بدان جنبه رسمی و قانونی نیز بخشیدند. اول هم به سراغ کارکنان...

ادامه مطلب

تغییر لباس ، مظهری از تجددمآبی رضاخان

تغییر لباس ، مظهری از تجددمآبی رضاخان

  روز چهارشنبه سوم بهمن سال 1307 شمسی و در دوران حاکمیت رضاخان پهلوی نظامنامه لباسهای متحد الشکل در سه فصل و بیست ماده به تصویب هیات وزیران رسید.1 موضوعاتی مانند قانون متحدالشکل نمودن لباس و کشف حجاب در ایران پدیده هایی ناشی از آشنایی با غرب و تجددخواهی افرادی است که افکار و زندگی غربی را تجربه کرده بودند. به گونه ای که نخستین نشانه های این پدیده ها را می توان در محافل روشن فکری مشاهده نمود . اما...

ادامه مطلب

چرا پهلوی اول بر تغییر پوشش اصرار داشت؟

چرا پهلوی اول بر تغییر پوشش اصرار داشت؟

در پس کلاه برداشتن و کلاه‌گذاری بر سر ملت ایران چه می‌گذشت؟

: با روی کار آمدن مجلس هفتم ، در ۱۴ مهر‌‌ 1307 با وجود تمایل شدید دولت به خصوص شخص رضا شاه به تصویب طرح متحدالشکل کردن لباس، برخی نمایندگان به تنظیم طرحی در ۴ ماده پرداختند و در یکم آذر‌‌ همان سال این طرح را به مجلس ارایه دادند. طرح متحدالشکل شدن لباس ذکور در پانزدهمین جلسه مجلس به صورت دو فوریت در دستور کار قرار گرفت و به دلیل حساسیت موضوع ابتدا دو فوریت آن در چهارم  دی ۱۳۰۷ به تصویب...

ادامه مطلب

کلاه پهلوی و لباسهای متحدالشکل رضا شاهی در اسناد وزارت خارجه آمریکا

کلاه پهلوی و لباسهای متحدالشکل رضا شاهی در اسناد وزارت خارجه آمریکا

 در تاریخ 2 تیرماه 1306، با حکم دولت وقت، استفاده از کلاه لبه‌دار پهلوی برای مردان اجباری شد. هدف از این دستور تغییر ظاهر مردان ایرانی جهت مدرنیزاسیون ادعایی رضاشاه، کاهش قدرت روحانیون و استحاله باورهای دینی، جایگزینی فرهنگ غربی و گام اول در تغییر سبک زندگی ایرانیان به منظور نفی سنتها و باورهای اصیل خود بود. پس از اجبار به استفاده از کلاه پهلوی و تصویب قانون متحدالشکل شدن لباس و ابلاغ آن در تاریخ...

ادامه مطلب

تغییر لباس و قیام مردم تبریز (1307 ش / 1347 ق) بخش دوم

تغییر لباس و قیام مردم تبریز (1307 ش / 1347 ق) بخش دوم

 گرچه نگارنده که هنوز نوزده ورق تمام از صفحات کتاب هستی را طی نکرده است،اقتضای‌ سـنش اجـازه نـمی‌دهد که خویشتن را در عداد کسان مستقل الفکر شمرده و درباره‌ مسائل‌ مهمه‌ ابـراز نـظریات نماید ولی محض تمهید لازم می‌داند که در خصوص این انقلاب مهم‌ تاریخی آنچه به نظر تامش مـی‌آید بـا پوزشـ‌خواهی از خوانندگان گرامی سطوری چند به‌ عنوان‌‌ سرآغاز بر روی کاغذ آرد: علل و...

ادامه مطلب

تغییر لباس و قیام مردم تبریز (1307 ش / 1347 ق) بخش نخست

تغییر لباس و قیام مردم تبریز (1307 ش / 1347 ق) بخش نخست

درآمد در پژوهشهای تاریخی بـه‌ویژه تاریخ معاصر ضمن آنکه جزئیات بسیاری از چگونگی‌ وقوع‌ حوادث وجود دارد‌ منابع‌ متعددی هـم مورد استفاده قرار مـی‌گیرد.عـلاوه بر شیوه متداول‌ کتابخانه‌ای،تحقق میدانی یا انجام مصاحبه با دست‌اندرکاران و صحنه‌گردانان حوادث و تحقیق آرشیوی و مطالعه و پژوهش بر روی اسناد هم متداول گشته است‌.در کنار این شیوه‌های‌ تحقیق برای روشن کردن جـزئیات...

ادامه مطلب

روزگاری که پوشیدن لباس ایرانی اجباری بود

روزگاری که پوشیدن لباس ایرانی اجباری بود

اسنادی از دوره قاجار بر جای مانده است که نشان می‌دهد در برخی از مقاطع که کشور از ثبات اجتماعی و سیاسی بیشتری برخوردار بوده حرکتهایی در جهت حمایت از تولید ملی شکل گرفته است. مصداق این سخن اسنادی است که نشان می دهد در دوره احمد شاه قاجار مجلس قانون «استعمال البسه وطنی» را تصویب کرد و با حکم شاه قرار شد لباس مقامات و مستخدمین دولت از منسوجات داخلی تهیه شود. در قدم اول قرار شد لباس مقامات و...

ادامه مطلب