شهادتی که شعله انقلاب را دوچندان کرد


شهادتی که شعله انقلاب را دوچندان کرد

«سازمان ملی دانشگاهیان ایران» در مرداد ۱۳۵۷ توسط عده‌ای از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های ایران شکل گرفت و در مبارزات سیاسی منتهی به پیروزی انقلاب نقش داشت.

نجات‌اللهی از اعضای فعال این سازمان در واقعه ۱۳ آبان ۱۳۵۷ در دانشگاه تهران، و همچنین در تحصن استادان دانشگاه در کنار روحانیان در مسجد دانشگاه تهران، حضور داشت. از جمله فعالیت‌های او می‌توان به امضای بیانیه دانشگاهیان به‌مناسبت جنایت شاه در روز ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ و صدور بیانیه «منشور دفاع از حقوق زندانیان» اشاره کرد.

 

تحصن نخبگانی

صبح ۲۹ آذر ۱۳۵۷، ده‌ها تن از استادان دانشگاه در اعتراض به رفتار مأموران و نظامیان، در دبیرخانه وزارت علوم واقع در طبقه پنجم این وزارتخانه در خیابان ویلا (استاد نجات‌اللهی) متحصن شدند. آنان با صدور بیانیه‌ای به محاصره نظامی دانشگاه‌ها و بستن در دانشگاه‌ها و همچنین نسبت به سکوت مدیریت انتصابی دانشگاه اعتراض کرده و اعلام کردند تا بازگشایی کامل دانشگاه به حضور خود در این مکان ادامه خواهند داد. ساعت ۱۰ صبح درحالی‌که شورای رؤسای دانشکده‌ها در سالن اجتماعات طبقه پنجم دبیرخانه برپا بود، بیش از یکصد نفر از استادان از جمله کامران نجات‌اللهی در آنجا گرد آمده بودند. آنان در پایان این گردهمایی، تحصن ۲۵ روزه‌ای علیه حکومت پهلوی آغاز کردند.

روز پنجم دی، تعداد دیگری از استادان دانشگاه‌های تهران در محل ساختمان وزارت علوم به جمع اعتصاب‌کنندگان پیوستند. طبق قرار، در روزهای اعتصاب، هر روز یک استاد دانشگاه برای متحصنین صحبت می‌کرد. سخنرانی‌ها از ساعت ۱ بعدازظهر آغاز می‌شد. روز پنجم دی، استاد کامران نجات‌اللهی در بالکن وزارت علوم ایستاده بود و برای متحصنین صحبت می‌کرد.

 

تبدیل بالکن به صحنه اعدام

در این شرایط، جمعی از سربازان ارتش شاهنشاهی به دستور فرمانده خود برای درهم شکستن اعتصاب استادان، وارد عمل شدند و به آن‌ها حمله کردند. در جریان این تهاجم، نجات‌اللهی هدف تیراندازی قرار گرفت. گلوله به کبد وی اصابت کرد و او را مجروح نمود. او را به سالن ناهارخوری وزارت علوم انتقال دادند و از سوی پزشکان متخصص، کمک‌های اولیه برای او انجام شد، اما به دلیل وخامت حالش، او را به بیرون از وزارتخانه انتقال دادند تا به نزدیک‌ترین درمانگاه یعنی بیمارستان «به‌آور» (بیمارستان ۱۵ خرداد) برسانند. اما کامران نجات‌اللهی در بین راه بر اثر شدت خونریزی به شهادت رسید.

 

رازی که گلوله فاش کرد

اما واقعیت سر به مُهر شهادت استاد نجات‌اللهی، از اینجا آغاز می‌شود که ایشان یک افسر وظیفه بود.

کامران نجات‌اللهی، از مهرماه سال ۱۳۵۶ و با استفاده از طرح «دو تابستانی» به‌عنوان عضو پیمانی گروه مهندسی راه و ساختمان در دانشگاه پلی‌تکنیک تهران مشغول به کار بوده و عملاً دوره سربازی خود را در قالب آموزش در مراکز علمی دنبال می‌نمود.

براساس قرائن موجود، چنین به نظر می‌رسد که خبر فعالیت سیاسی وی علیه حکومت پهلوی در دانشگاه و همچنین تحریک دانشجویان با انجام سخنرانی توسط ستوان دوم وظیفه کامران نجات‌اللهی به گوش فرماندهان نظامی پهلوی رسیده بود.

همین موضوع نیز باعث برانگیخته شدن خشم آن‌ها علیه کامران نجات‌اللهی شد. چرا که در هر صورت استاد نجات‌اللهی افسر وظیفه محسوب می‌شد. برابر اظهارات شاهدین ماجرا، چندین نفر دیگر در آن محل به ایراد سخنرانی پرداخته و یا اعلامیه‌های هیئت متحصن را قرائت می‌کردند. اما، زمانی که نوبت به ستوان دوم وظیفه کامران نجات‌اللهی رسید، نظامیان شروع به تیراندازی به سوی وی کردند.

 

تیرباران در تشییع

فردای روز حادثه در روز ششم دی ۱۳۵۷، با حضور ده‌ها هزار نفر که پیشاپیش آن‌ها، آیت‌اللَّه طالقانی حرکت می‌کرد، پیکر شهید نجات‌اللهی تشییع شد. (متن سخنان آیت‌الله طالقانی درباره این استاد شهید را اینجا بخوانید.)

مراسم تشییع پیکر استاد نجات‌اللهی، یکی از صحنه‌های خونین دوران انقلاب را رقم زد. چرا که با یورش مزدوران پهلوی به تشییع‌کنندگان، تعدادی از مردم در میدان انقلاب به شهادت رسیدند. سرانجام پیکر مطهر شهید نجات‌اللهی در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.امام خمینی در تاریخ هفتم دی ۱۳۵۷ در دیدار با «ریچارد کاتم» استاد علوم سیاسی دانشگاه پیتزبورگ ایالت پنسیلوانیای آمریکا، با اشاره به جنایات رژیم پهلوی درباره کشتار مردم در تشییع جنازه شهید نجات‌اللهی فرمودند: «در همین امروز در تشییع جنازه‌ای که خود دستگاه اجازه داده بود، یک افسر دستور حمله داد. در حالی که تظاهراتی نبود، در یک میدان شهر آدم‌کشی شروع شد و بسیاری را کشته و زخمی کردند.» در این مراسم دست‌کم ۵ نفر کشته و ۱۳۰ نفر مجروح شدند.
پس از شهادت او، حوزه علمیه اعلام همبستگی با دانشگاهیان کرد. (سند آن را اینجا ببینید) و مراسم متعددی در بزرگداشت او در شهرهای گوناگون برگزار شد. (نمونه اسناد آن را اینجا بخوانید.)

اما آنچه کمتر شنیده شد، این بود که ستوان دوم شهید استاد کامران نجات‌اللهی، یکی از چند ده نفر کارکنان وظیفه حاضر در ارتش بود که در طول پیروزی انقلاب اسلامی و در پیوستگی با مردم و در مواجهه با حکومت پهلوی به شهادت رسید. (اسناد آن را اینجا ببینید.)