علیرضا کمری: زندگینامه‌نویسی درباره کسی که شبیه هیچ‌کس نیست، سخت است

علیرضا کمری، نویسنده و پژوهشگر حوزه انقلاب اسلامی در آئین رونمایی از کتاب «الف لام خمینی»، گفت: این کتاب را می‌توان در زمره زندگینامه‌ها جا داد، اگرچه زندگینامه‌نویسی به‌ویژه در حوزه اسلامی با حال و هوای تذکره‌نویسی همراه بوده است. البته این نوع زندگینامه‌نویسی به ویژه درباره کسی که شبیه هیچ‌کس نیست، سخت است.

زندگینامه‌نویسی درباره کسی که شبیه هیچ‌کس نیست، سخت است

علیرضا کمری، نویسنده و پژوهشگر حوزه انقلاب اسلامی در آئین رونمایی از کتاب «الف لام خمینی» که عصر امروز (دوشنبه 22 مردادماه) برگزار شد، با اشاره به اینکه «الف لام» در نام این کتاب شاید تلمیحی به حروف مقطعه قرآن داشته باشد، بیان کرد: حروف مقطعه از زمره متشبهات قرآنی است. شاید بتوان این حروف را دلیل بر رمزوارگی موضوعی دانست و یا شاید موضوع برتر از کلمه و کلام باشد. البته الف لام، کاربرد دیگری نیز دارد که به اسم استعلام می‌بخشد و تشخص می‌دهد. الف لام در ابتدای نام کتاب، هم بر الهام‌بودگی و هم بر پیدایی دلالت می‌کند.
 
وی افزود: این کتاب بیشتر به جهان کثرت توجه داشته و آنچنان وارد مقولات عرفانی نشده است. این کتاب به عالم عینیات و زندگی و زمانه امام برمی‌گردد. هیچ زندگینامه‌ای ولو شرح آرا، بدون زمینه تاریخی نوشته شدنی نیست. این کتاب را می‌توان در زمره زندگینامه‌ها جا داد، اگرچه زندگینامه‌نویسی به‌ویژه در حوزه اسلامی با حال و هوای تذکره‌نویسی همراه بوده است. البته این نوع زندگینامه‌نویسی به ویژه درباره کسی که شبیه هیچ‌کس نیست، سخت است. زندگینامه‌ها در سیالیت بین دنیای تاریخ و ادبیات نوشته می‌شوند به‌هرحال آنچه در این کتاب قابل اعتناست اینکه ادبیات در این کتاب نقش خلاق معناآفرین ندارد و نگرش تاریخی بر محدوده اسناد و تاریخ اسناد است.
 
این نویسنده و پژوهشگر گفت: ساخت کتاب «الف لام خمینی» یک زندگینامه تاریخی است نه ادبی. البته چیزهایی در این کتاب وجود دارد که در کتاب‌های ماقبل آن نبوده است و برخی ابهاماتی که در دیگر کتاب‌های این حوزه وجود داشته را برطرف می‌کند. «الف لام خمینی» کتابی وفادارانه و مومنانه نسبت به امام است، به این سبب به‌نظر من طرز نگارش و زبان متن افزون بر جنبه‌های تاریخ‌شناختی، اهمیت خود را نشان می‌دهد.
 
کمری همچنین با اشاره با پیکره و مهندسی متن کتاب نیز بیان کرد: عنوان‌گذاری‌ها، فصل‌بندی‌ها و مواردی از این‌دست در کتاب به قدر و قاعده خود منظم و مدون است و پریشانی در این کتاب ندیدم. البته شیوه‌ای که در نوشتن کتاب به‌کار رفته موجز است و از بسیاری حوادث و رخدادها به‌صورت مروری عبور شده که شاید لازم باشد در ویرایش‌های بعدی شرح بیشتری از وقایع و موارد داده شود. حتی شاید لازم باشد در کتابی جدا نوشته مختصری برای نسل جوان امروز فراهم شود. همچنین به هدایت‌الله بهبودی پیشنهاد می‌کنم در جلد دوم کتاب از پیروزی انقلاب تا ماجرای رحلت امام را بیان کند.
 
وی در پایان سخنانش افزود: به‌نظر من این اثر کار ممتازی است و جاذبه و کشش لازم را دارد. همچنین لعاب و اسانس ادبی متن را خواندنی کرده است. در قیاس با کارهای دیگری که در این حوزه صورت گرفته، این کتاب حائز اهمیت است و نشان می‌دهد رفته رفته به بلوغ تاریخ‌نگاری نزدیک می‌شویم.

در بخش پایانی این آئین ضمن رونمایی از کتاب «الف لام خمینی» از هدایت‌الله بهبودی نویسنده این اثر نیز تجلیل شد.