سرمقاله ۹۴ سال قبل روزنامه ایرانی؛

روزنامه اطلاعات: بندر دوبی متعلق به ایران است

در بهمن ماه 1306 خبر رسید که انگلیس قصد ایجاد یک خط هوایی بر فراز خلیج فارس را دارد. دوبی بندری بود که انگلیس قصد داشت با استفاده از آن خط هوایی قاهره-هندوستان را به یکدیگر متصل کند.

آنچه در ادامه می‌خوانید واکنش روزنامه اطلاعات به این موضوع است که در خلال انتقادش از اقدام انگلیس، بندر دوبی را متعلق به ایران می‌داند.

«نقشه جدید خط هوایی جنوب

دیروز خبر مهمی به وسیله یکی از مخبرین اداره که در یکی از بنادر جنوب اقامت دارد، به اداره واصل گردید که انتشار آن برای مزید اطلاع اولیای محترم دولت و خوانندگان گرام ضرورت دارد.

خبر مزبور این است که: «دولت بریطانیا(بریتانیا) بعد از آنکه موفق نگردید امتیاز تأسیس خط هوایی جنوب را برای عبور طیارات خود از سواحل خلیج فارس از دولت ایران بگیرد، نقشه سابق خود را نسبت به تأسیس خط هوایی مزبور تغییر داده و عبور طیارات خود را از نقاط دیگری تعیین نموده. یعنی اخیراً با شیخ دوبی وارد مذاکره شده و مشارالیه را راضی نموده است که عبور طیارات از آن نقطه انجام گیرد و ایستگاه خود را در بندر دوبی مستقر سازند و در تعقیب این تصمیم چندی قبل یک فروند طیاره هم به دوبی فرود آمد.»

اهمیت احداث خط هوایی جنوب که سابقاً از بنادر خلیج فارس در نظر گرفته بودند، بر کسی پوشیده نیست و همه می‌دانند که تأسیس این خط که یک خط مستقلی از طرف کمپانی هواپیمائی انگلیس و از قاهره مستقیماً به هندو ستان از راه ایران اتصال پیدا می‌کرد، از نقطه نظر موقعیت سیاسی - نظامی و اقتصادی برای مملکت ما فوق‌العاده حائز اهمیت می‌باشد.

تأسیس این خط که بنادر خلیج فارس را محل ایستگاه و انبار و مؤسسات خود قرار داده، بناها و تأسیسات در آن نقاط بنمایند مضرات سیاسی بی‌شماری برای ما در بر داشت که فعلاً زائد می‌دانیم در آن قسمت وارد بحث شویم. زیرا اولیای محترم دولت که همیشه مراقب جریانات و جزئیات امور می‌باشند به زودی به اهمیت و اشکالات این امتیاز که خدشه به استقلال مملکت وارد می‌ساخت، واقف گردیده و حاضر برای قبول آن نگردیدند.

چیزی که فعلاً مورد گفتگوی ما می‌باشد، خبر فوق است که نیز دارای اهمیت می‌باشد. گرچه خبر مزبور را با قید احتیاط تلقی می‌کنیم، ولی اصولاً باید از نقاطی که ممکن است بر اثر نقشه جدید محل ایستگاه و فرودگاه و تاسیسات مؤسسه مزبور واقع شود، اطلاع پیدا کرده و حتی‌المقدور نقاطی که جزو مستملکات ایران می‌باشد هرگاه آن نقاطه را بخواهند مورد استفاده قرار دهند، لازم است محترماً متذکر شویم که بر طبق قوانین و مقررات بین‌المللی اخذ هرگونه امتیازات و تأسیساتی که از طرف هر یک از ممالک در خاک دولت دیگری به عمل می‌آید قطعاً بایستی با موافقت نظر و تصویب هیئت مقننه و قوه مجریه آن دولت انجام بگیرد و الا آن حق و آن امتیاز و قرارداد از درجه اعتبار ساقط است و هیچ کس هم حق ندارد بر خلاف این معمول و رویه رفتار کند. خصوصاً از طرف یک دولت عضو جامعه ملل که نسبت به دولت ایران هم ابراز صمیمیت و علاقه می‌نماید و از دول دوست ایران به شمار می‌رود.

بندر دوبی از بنادری است متعلق به ایران. اگر شیخ محل از ضعف چند سال پیش حکومت مرکزی ایران سوءاستفاده نموده و در بندر دوبی برای خود شخصیتی قائل شده است، مربوط به امروز نیست.

امروز اینگونه شخصیت‌ها لگد کوب و هر فردی که ابراز حاکمیت مطلق وخودسری نماید، محو خواهد شد.

ما توجه اولیای محترم دولت را به این خبر معطوف می‌داریم که در صدد تعقیب و صحت خبر بر آمده و اقدامات مقتضیه به عمل آورند.

زیرا شیخ دوبی که یک متنفذ محلی بیش نیست، به هیچ وجه حق ندارد بدون اطلاع حکومت ایران وارد اینگونه مقاولات و قرارداد ها که مربوط به حق حاکمیت ملی و استقلال یک مملکت است شود و ما لازم می‌دانیم متذکر شویم که در صورت صحت خبر فوق اینگونه اجازه‌ها و امتیازاتی که از شیوخ بحرین یا بنادر متعلق به ایران داده می‌شود به هیچ وجه رسمی نیست و نباید مورد اعتناء قرار گیرد.

حقیقتاً اگر خبر مزبور را تردید نکنیم، مورد خواهد داشت که نسبت به دیپلمات‌های محترم دولت بریتانیا نیز تردید حاصل کنیم. زیرا هیچ دپیلمانی با اینگونه اجازه نامه‌ها و نوشتجات وارد اقدامات مهمی من جمله تأسیس خط هوایی نخواهد شد.

در هر صورت ما منتظر وصول اخبار بعد و کسب اطلاعات دیگری از منابع رسمی خود می‌باشیم و البته اولیای محترم دولت نیز کاملاً مراقب این گونه اخبار خواهد بود.»