دهمین چاپ ایستگاه خیابان رزولت در نمایشگاه سی‌و‌ششم
مروری بر کتاب ایستگاه خیابان رزولت
در روایت‌گری تاریخی، به‌ویژه درباره تسخیر سفارت آمریکا در تهران، آمریکایی‌ها فعال‌تر و مؤثرتر از ایرانی‌ها عمل کرده‌اند. ضعف در تاریخ‌نگاری ایران باعث شده که بیشتر منابع مربوط به این واقعه، توسط آمریکایی‌ها یا نزدیکان حکومت پهلوی نوشته شوند. جان لیمبرت، از کارکنان سفارت آمریکا در زمان انقلاب، با تعجب به این موضوع اشاره کرده که بر خلاف قاعدهٔ «تاریخ را فاتحان می‌نویسند»، بیشتر روایت‌ها از سوی بازندگان نگاشته شده‌اند. منابع منتشرشده عمدتاً بر پایهٔ خاطرات گروگان‌ها و مقامات آمریکایی‌اند و کمتر به اسناد رسمی یا روایت‌های داخلی ایرانی تکیه دارند. در حالی‌که خاطرات بسیاری از آمریکایی‌ها ثبت و ترجمه شده، آثار موجود از دانشجویان پیرو خط امام و مسئولان ایرانی بسیار محدود است.
رهبر انقلاب نیز در تقریظ خود بر کتاب ایستگاه خیابان روزولت، به این خلأ اشاره کرده و تأکید داشته‌اند که در «جنگ روایت‌ها» غافل مانده‌ایم و دشمن از این فرصت برای تحریف تاریخ استفاده کرده است. این کتاب نوشتهٔ محمد محبوبی و منتشرشده توسط مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، تلاش کرده تا این خلأ را پر کند. این کتاب با تکیه بر اسناد معتبر و منتشرنشده، به تحلیل روابط ایران و آمریکا در سال‌های ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۹ و خصوصاً واقعهٔ ۱۳ آبان ۱۳۵۸ می‌پردازد. بر اساس اسناد، این کتاب نشان می‌دهد که سفارت آمریکا بیشتر یک پایگاه اطلاعاتی سازمان سیا بوده تا یک نهاد دیپلماتیک، و تسخیر آن نیز واکنشی به سال‌ها دخالت آمریکا در امور داخلی ایران بوده است، نه صرفاً یک اقدام هیجانی. از ویژگی‌های مهم این اثر، رمزگشایی از اسناد طبقه‌بندی‌شده و معرفی برخی عوامل ایرانی سازمان سیا در دوران پس از انقلاب است. این کتاب، به عنوان نخستین روایت مستند و ایرانی از واقعه تسخیر سفارت، در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و با چاپ دهم در اردیبهشت ۱۴۰۴ عرضه شده است.
نظرات