اعلامیه حکومت نظامی در تهران و 11 شهر کشور

اعلامیه دولت درباره برقراری حکومت نظامی در تهران و 11 شهر کشور؛ 17 شهریور 1357

اعلامیه دولت

برقراری حکومت نظامی در تهران و 11 شهرستان مذکور

به دنبال اطلاعیه مورخ پانزدهم شهریورماه 1357 دولت که از تشکیل اجتماع در معابر عمومی خودداری شود به طوری که ملاحظه گردید کسانی که در جریان یک توطئه ضد مردمی عمل می‌کنند علی رغم تذکراتی که از جانب آیات عظام و علمای اعلام در جهت حفظ آرامش و خودداری از ایجاد بلوا و آشوب داده شده بود و همچنین با نادیده گرفتن مقررات اعلام شده در اطلاعیه دولت اقدام به برگزاری تظاهرات و آشوبگری وسیع نمودند و با طرح زننده‌ترین شعارها که دقیقاً با قانون اساسی کشور مغایر است، به قانون‌شکنی و برهم زدن نظم عمومی دست زدند و موجبات تعطیل زندگانی عادی مردم و توقف فعالیت‌های روزمره اقتصادی را فراهم کردند و وحشت و نگرانی برای آحاد و افراد کشور ایجاد نمودند که تحمل آن برای هیچ ایرانی غیرتمند و وطن خواه امکان‌پذیر نیست. با اینکه برای نیروهای انتظامی اجرای مقررات قانون و پراکنده ساختن اخلالگران میسر بود با اطلاع دقیقی که از نیات سوء آنان در دست است تنها برای جلوگیری از خونریزی، تظاهرات غیرقانونی و ضد ملی آنان تحمل شد و حداکثر ملایمت به عمل آمد. ولی با آگاهی دقیق از ریشه‌های این توطئه عمیق که با پول و نقشه خارجی و تحریکات بیگانه هر روز ابعاد تازه‌ای را در بر می‌گیرد و همچنین با اطلاع از چگونگی تجاوز مسلحانه گروه‌های تروریست و مخرب که علیه آزادی و استقلال کشور و برای درهم شکستن انقلاب ایران و متوقف ساختن پیشرفت مملکت شکل گرفته است و از آنجا که حقوق فردی و اجتماعی ملت زحمتکش و آزاده ایران به مخاطره افتاده است، دولت با اعتقاد کامل به اجرای قانون اساسی و به اصل آزادی‌های ملی که قوه مقننه ایران مظهر و محل تبلور آن است با عزمی راسخ و با وجدانی بیدار به نام همه مردم به منظور حراست از موجودیت و وحدت ملی و برای آنکه فرصت داشته باشد به اقدامات لازم در جهت تأمین هر چه بیشتر رفاه عامه مردم و حفظ آهنگ توسعه سالم اقتصادی و انجام سریع و قاطع اصلاحات اداری و تأمین عدالت اجتماعی و مبارزه با فساد و فاسد و تأمین آزادی‌های واقعی در جهت رفع علل نارضایتی‌های مردم اقدام کند و در محیطی آرام و با تلاشی مؤثر به نگرانی‌های همگانی خاتمه دهد، ناگزیر حکومت نظامی را برای مدت 6 ماه در شهرهای تهران ـ کرج ـ قزوین ـ قم ـ مشهد ـ تبریز ـ اهواز ـ آبادان ـ اصفهان ـ شیراز ـ کازرون ـ جهرم اعلام می‌نماید.

---------------------------------------------------------------------------------------

توضیحات سند:

1ـ طبق منابع موجود شورای امنیت ملی متشکل از نخست‌وزیر، وزیر امورخارجه، رئیس ستاد ارتش، رئیس ساواک، رئیس شهربانی، فرمانده ژاندارمری و وزیر کشور روز شانزدهم شهریور جلسه‌ای تشکیل می‌دهد. در این جلسه سپهبد مقدم رئیس وقت ساواک اظهار می‌دارد که طبق گزارش‌های رسیده تظاهرات پنج‌شنبه (16 /6 /57)، روز جمعه هم ادامه خواهد داشت و این که «قرار است فردا در مملکت آشوب به پا بکنند و مملکت را به هم بزنند. من مراتب را به عرض اعلیحضرت رساندم که به نظر من ضرورت دارد که اعلام حکومت نظامی بشود.»(انقلاب اسلامی به روایت رادیو بی بی سی، صص 228 و 229) شاه به مقدم دستور می‌دهد مسأله را در شورای امنیت بررسی کنند. رئیس اداره دوم و سوم ارتش هم که در این جلسه شرکت کرده بودند به برقراری حکومت نظامی تأکید می‌کنند. پس از این جلسه شریف امامی، نخست‌وزیرِ شاه هیأت دولت را تشکیل می‌دهد. اعضای هیأت دولت قبل از نیمه شب دور هم جمع می‌شوند و آنجا سپهبد مقدم و ارتشبد ازهاری رئیس ستاد ارتش نسبت به برقراری حکومت نظامی تأکید می‌کنند. هیأت دولت نیز به این موضوع رأی می‌دهد. شریف امامی در آخرین مرحله برپایی حکومت نظامی را به نظر شاه می‌رساند و تأیید نهایی را از او می‌گیرد.

منبع: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک؛ کتاب یازدهم