آشنایی مختصر با حیات آیت‌الله حاج سید حسن قمی

 

در شهر مشهد که نسبت به تغییر لباس و کشف حجاب روی داد، ایشان به عنوان اعتراض به همراه پدر بزرگوارشان عازم تهران شدند و پس از آنکه به دستور رضا خان به عتبات تبعید گردیدند، از سوی پدر مامور جمع آوری خانواده و رساندن ایشان به عراق گردیدند. ازاین رو نامه ای برای محمود جم نخست وزیر وقت تنظیم نمود و از ایشان خواست تا ارز مورد نیاز را در اختیار خانواده قمی قرار دهد.

پس از ورود به عراق تحصیلات خویش را در محضر اساتیدی چون میرزا محمد حسین نائینی، شیخ محمد حسین اصفهانی و شیخ کاظم شیرازی دنبال کرده پس از مدتی به دلیل گسترش ارتباطات همراه با شجاعت ذاتی و حسن معاشرت در میان اقشار مردم محبوبیت خاصی پیدا کرد و به عنوان امامت جماعت مسجد گوهر شاد انتخاب شد. به همین دلیل از ابتدای مبارزات مردمی علیه رژیم پهلوی، وی از پیشگامانی بود که در تمامی مراحل نهضت اسلامی مردم ایران همگام با سایر مراجع و علمای بزرگ و مبارز نقش مهمی در پیشبرد انقلاب اسلامی ایفا نمود.

 

وی در جلسه ای که برای بررسی عواقب لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی در منزل آیت الله میلانی تشکیل شده بود، سید جلال تهرانی استاندار خراسان را تهدید کرد که در صورت عدم لغو تصویب نامه، مردم را به تحصن در مسجد گوهر شاد دعوت خواهد کرد. به دنبال تحریم عید سال 1342ش. ازطرف امام خمینی و اعلام عزای ملی، نیروهای نظامی و امنیتی خراسان به مجلس عزاداری که به همین مناسبت با حضور ایشان و آیت الله میلانی برگزار شده بود، حمله کردند. موضع گیری های قاطع آیت الله حسن قمی باعث گردید که قبل از فرا رسیدن محرم 1342ش. و 15 خرداد، ساواک مشهد در گزارشی پیشنهاد کند که آیت الله قمی به علت این که هسته اصلی تشنج در شهر مشهد می باشد، تبعید گردد. بالاخره درروز 15 خرداد 1342ش. ایشان در برگشت از مسجد گوهر شاد توسط نیروهای امنیتی رژیم پهلوی دستگیر و به تهران منتقل گردید.

 

ایشان را در تهران همراه امام خمینی به مدت 15 روز در زندان قصر زندانی کرده و بعد به پادگان عشرت آباد منتقل کردند. وی بعد از مدتی از زندان آزاد و به مشهد بازگشت وبه مبارزه خود علیه رژیم پهلوی ادامه داد. به دنبال تبعید امام خمینی  از ایران و انتشار خبر آن در مشهد، علمای مبارز آن شهر در منزل آیت الله میلانی اجتماع کردند و تصمیم گرفتند تا به عنوان اعتراض نسبت به اقدام رژیم پهلوی در اخراج امام از ایران، در مسجد گوهر شاد تحصن نمایند.

 

از جمله علمای شرکت کننده دراین اجتماع آیت الله قمی بود که بلافاصله منزل ایشان به محاصره نظامی در آمد. هم زمان با پخش تصویب قانون حمایت از خانواده در سال 1345ش. آیت الله قمی آن لایحه را مخالف شرع دانستند و با ارسال تلگرافی به هویدا ضمن اعتراض به اقدام وزیر دادگستری از تقدیم چنین لایحه ای به مجلس، بعضی از مفاد آن رادر زمینه ازدواج و طلاق مخالف احکام شرع و قران دانستند و از هویدا خواستند که لایحه مذکوررا پس بگیرد.

 

پس از این جریانات رژیم پهلوی تصمیم گرفت که آیت الله قمی را از محل اقامت شان دور کند و به همین سبب در سال 1346ش. ایشان را از مشهد به زاهدان و خاش تبعید نمودند. بعد از 14 ماه اقامت در خاش تا پیروزی انقلاب اسلامی نیروهای امنیتی و انتظامی رژیم ایشان را به خانه ای واقع در کرج منتقل کرده و تحت حصر کامل و مراقبت ویژه قرار دادند.

 

تصاویری از مراسم تشییع پیکر ایه الله حاج اقا حسن قمی در مشهد مقدس