نقد آثار و اندیشه‌های آخوندزاده در «سیرتفکرمعاصر»

جلد سوم «سیر تفکر معاصر» نوشته مرحوم دکتر محمد مددپور، پژوهشگر معاصر در سه باب برای چهارمین مرتبه  از سوی انتشارات سوره مهر منتشر شد.  این کتاب که تولید پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی حوزه هنری است در یازده فصل به بررسی حیات فکری و روشنفکری جدید و ابعاد آن با تأکید بر زندگی، آثار و آراء میرزا فتحعلی آخوندزاده می پردازد.  برخی از عناوین کتاب عبارت از: مبانی پروتستانیسم اسلامی، آغاز اصلاح دین از طریق پروتستانیسم اسلامی، دین طبیعی، سیر تکوینی فقه ونقد آن و پروتستانیسم در احکام شریعت است.

 نویسنده در سیر تفکر معاصر با نقد اندیشه‌های آخوندزاده و بررسی آثار و به ویژه نمایشنامه‌های او و ذکر نظرات متفکران دیگر درباره او سعی دارد روشنفکری وی را به بوته نقد کشیده و این تفکر را که اسلام مانع پیشرفت است و فقط با زدودن دین، جوامع می‌توانند پله‌های ترقی را طی کنند، بزداید‌. آخوندزاده که عده ای او را مظهر اصلی و نمونه کامل روشنفکری معاصر می‌دانند، با اعتقاد به برتری ذاتی تمدن اروپا در اثر «مکتوبات کمال الدوله» تمام توجه خود را به رفرم جهان اسلام معطوف می‌دارد و به نوعی این اثر را به خیال خود برای نابودی اسلام می‌نویسد.

 درقسمتی از کتاب می‌خوانیم: «مبانی و مواد فکری ماتریالیسم و راسیونالیسم آخوندزاده را باید در تفکر فلسفی و علمی قرن 18 ونوزده جست. این دو قرن که به قرون روشنایی و اصالت علم شهرت پیدا کرد به دنبال تحولات فلسفی و دینی قرن 16 و17 تکوین یافت. در این دوران شریعت قدیم به تدریج جای خود را به شریعت جدید داد . در این دوره دیگر دین نمی توانست شریعت جدید محسوب گردد، بلکه این بار علم بود که آن را می بایست در کلیسای علم وعقل ناسوتی جدید پرستید. عصر روشنایی داعیه جایگزینی کلیسای علم را به جای کلیسای دین داشت».

 چاپ چهارم از سومین جلد مجموعه «سیر تفکر معاصر» در 528 صفحه، قطع رقعی و در تیراژ 2 هزار و 500 نسخه و با قیمت 18500 تومان منتشر شده است.