دکتر مهدی بهار به روایت اسناد ساواک


دکتر مهدی بهار به روایت اسناد ساواک

دکتر مهدی بهار فرزند محمد جواد در سال ۱۲۹۹ ه ش در شهر مقدس مشهد به دنیا آمد. در تهران تحصیل کرد و به دانشگاه تهران راه یافت و در سال ۱۳۲۶ برای تحصیل در رشته پزشکی به فرانسه رفت و از دانشگاه پاریس، با تخصص اطفال، فارغ التحصیل شد و در دانشگاه لوزان سوئیس نیز در رشته فلسفه تحصیل کرد. پدر وی از سران مشروطه مشهد بوده و چندین دوره نیز از طرف اهالی مشهد در اوایل مشروطیت، به مجلس راه یافته است.

مهدی بهار در فرانسه با ایرج اسکندری و فریدون کشاورز ارتباط داشت و مدتی معاون بیمارستان کودکان ژنو شد و در سال ۱۳۳۱ به ایران مراجعت کرد. دکتر مهدی بهار که از نویسندگان روزنامه دمکرات ایران وابسته به حزب دمکرات قوام السلطنه معرفی شده، در سال ۱۳۳۲ به عنوان دکتر حزبی مطرح گردید که بیماران حزب توده را مجانا معالجه می کرده و جزو هیئت تدارک سومین کنگره جهانی جوانان بوده است. ساواک در تحقیقات پیرامون مشارالیه در سال ۱۳۴۴ چنین نوشته است:

«تحصیلات خود را در فرانسه به پایان برده، وی در فرانسه طرفدار توده بود ولی بعد از مراجعت به ایران و ازدواج با زن ثروتمندی، در زمان نخست وزیری دکتر مصدق، از مخالفین حزب توده شد. کتابی بنام «میراث خوار استعمار» به چاپ رساند. شاه  در باره این کتاب گفته بود : «اینکه ضد آمریکائی است، خوب باشد و خندیده بودند...». طرفداران مصدق گفته اند : «نویسنده این کتاب عضو سازمان امنیت و طرفدار شخص شاه می باشد و از ایشان برای نوشتن این کتاب الهام گرفته است... برخلاف آنچه شهرت دارد او حتی یک روز هم عضو حزب توده نبوده است...) و در خصوص انتشار کتاب «میراث خوار استعمار» رئیس ساواک گفته است: «ساواک خود را به نادانی بزند» مشارالیه که با محمد درخشش، عبدالمجید مجیدی، احسان نراقی، اسماعیل رائین و ... ارتباط تنگاتنگ داشته و در سال ۱۳۴۶ در ضیافت سه ساعته ناهار هویدا شرکت کرده است، در سال ۱۳۵۶، این چنین مورد ارزیابی قرار گرفته است:

مشارالیه باطناً دارای احساسات شاه دوستی و میهن پرستی می باشد، لیکن به سبب این که تا به حال مورد توجه مقامات مملکتی قرار نگرفته، در انزوا به سر می برد و بدینوسیله زمینه های بدبینی به وضع موجود پیدا نموده است. چنانچه به نحو مقتضی به وسیله یکی از مقامات مؤثر اداری و یا دولتی با وی تماس و ضمن مذاکرات لازم از او تحبیب و نسبت به تحریک و تقویت بیشتر حس شاهدوستی مشارالیه اقدام گردد، از وجودش می توان در آینده به نفع هدف های ملی و میهنی استفاده و ارتباطش را با عناصر مخالف قطع نمود... وی که اعلامیه کانون نویسندگان ایران را امضاء کرده بود، پس از آنکه متوجه شد در ذیل امضای او و دیگران، موضوع انعکاس مفاد نامه توسط انجمن قلم امریکا را هم ذکر کرده اند، شدیدا ناراحت شد و افرادی را که از او امضا گرفته بودند، تهدید کرده با اعلام موضوع در جراید امضاء خود را تکذیب خواهد کرد.» بر اساس این نظریه، دبیر کل حزب رستاخیز، با کسب اجازه از محمدرضا پهلوی، با دکتر مهدی بهار ملاقات کرده است. دکتر مهدی بهار که شهرت قبلی وی «تهرانیان» ذکر گردیده، و گفته شده با نام مستعار «م. تهرانیان» در روزنامه "داریا"، متعلق به حسن ارسنجانی مطالبی می نوشته و کتاب وی، با نظر و تائید شاه و ساواک، چاپ و منتشر گردیده و مدتی پزشک دربار بوده و گزارش های او با نام دکتر مهدیان به ساواک ارسال شده است، در تماسی در تاریخ 12 شهریور 1357 با احسان نراقی، در رابطه با انقلاب اسلامی و رهبری معظم امام خمینی«ره» چنین اظهار نظر کرده است: «... خدا نکند خمینی پیروز شود،چون در آن صورت هیچ چیز نخواهیم داشت... باور کن اگرنمی ترسیدم علیه خمینی به میدان می آمدم، برای اینکه خیلی وحشتناک است...»

دکترمهدى بهار که پس از پیروزى انقلاب اسلامى در کودتاى نوژه شرکت کرده بود، پس از شکست آن، از کشور متوارى شد.


کتاب کانون نویسندگان به روایت اسناد ساواک صفحه 207