گزارش حکومت نظامی در اسناد لانه جاسوسی آمریکا

خیلی محرمانه 11 سپتامبر 1978 ـ 20 شهریور 1357
از: سفارت آمریکا، تهران ـ 8670 به: وزارت خارجه، واشنگتن دی. سی
مرجع: تهران 8616
موضوع: گزارش حکومت نظامی
خلاصه:

تعداد رسمی تلفات تیراندازی 8 سپتامبر به 95 نفر رسیده است ولی تهران از 10 سپتامبر تا ظهر روز 11 سپتامبر نسبتاً آرام بود. روز عزاداری یعنی سه روز پس از 8 سپتامبر برخلاف آنچه انتظار می‌رفت در مخالفت با حکومت نظامی اجتماعاتی را ایجاد ننمود. صدای گاه و بیگاه تیراندازی می‌تواند به سیاست نظامی تیراندازی هوایی برای تأثیرگذاری نسبت داده شود. بازدید شخصی از طرف کنسولگری اصفهان، گزارشات قبلی مبنی بر خسارت‌های مالی وارد شده در صبح روز 10 سپتامبر را تأیید نمی‌نماید. روز 11 سپتامبر دستگیریهای وسیعی به خاطر فساد یا تخلفات امنیتی صورت گرفت. پایان خلاصه.
1ـ آمار رسمی تلفات درگیریهای خیابانی روز 8 سپتامبر به 95 نفر رسید ولی تهران روز 10 سپتامبر تا ظهر روز 11 سپتامبر نسبتاً آرام بود. گزارشات جدیدی مبنی بر مرگ، جراحت یا خسارت مالی وجود ندارد. هر چند روز 11 سپتامبر روز عزاداری سنتی است (سه روز پس از کشتار 8 سپتامبر در میدان ژاله) ولی برخلاف مقررات حکومت نظامی و در مقابله با آن اجتماعاتی تشکیل نشد. تیراندازی در تمام طول شب 10 و 11 سپتامبر خصوصاً در جنوب تهران شنیده می‌شد ولی این تیراندازیها را احتمالاً می‌توان به سیاست نیروهای امنیتی در خصوص تیراندازی هوایی به منظور جلوگیری یا ایجاد ترس در اخلالگران نسبت داد. با این وجود شایعات در مورد یک فاجعه قریب‌الوقوع یا واقعی اشاعه پیدا می‌کنند. جامعه آلمانیها خصوصاً مضطرب و نگران هستند.
2ـ از طرف کنسولگری اصفهان از محل تخریب‌های شایع شده (که در تلکس مرجع گزارش شد) بازدید به عمل آمد ولی هیچ‌گونه نشانه‌ای از تخریب مشاهده نشد. اصفهان صبح روز 10 سپتامبر شاهد تظاهراتی بود ولی این تظاهرات به وسیله سربازان حکومت نظامی بر هم زده شد. بازار با بستن مغازه‌ها با فرمانداری نظامی مخالفت نمود. هشتاد درصد مغازه‌ها روز 10 سپتامبر نبسته بودند. پس از این که فرماندار نظامی اصفهان به مغازه‌داران اخطار نمود که آنها بایستی مغازه‌های خود را باز نگاه دارند بیشتر آنان در 11 سپتامبر مغازه‌ها را بستند.
3ـ کنسولگری شیراز گزارش می‌کند پس از برخی اغتشاشات در روز اول حکومت نظامی وضعیت اکنون آرام است. در آنجا نیز مغازه‌ها بسته‌اند.
4ـ در روز 11 سپتامبر دستگیری‌های وسیعی به دلیل تخلفات امنیتی یا فساد صورت گرفت و انتظار می‌رود دستگیریهای بیشتری به دنبال باشد. نیروهای حکومت نظامی در شیراز دو روحانی به نامهای مشوهی و طاهری را دستگیر کردند. نیروهای امنیتی در اصفهان 6 نفر را دستگیر کردند که گفته شد توطئه‌کنندگان و محرکین آشوبهای آنجا بوده‌اند. احمد قیصری وکیل دعاوی که انتظار می‌رفت رهبر جبهه ملی اصفهان شود به عنوان رهبر فعالیتهای غیرقانونی تحت تعقیب است. دیگر افراد تحت تعقیب فقیه ایمانی، حجت‌الاسلام طاهری (نه آن طاهری که دستگیریش باعث اغتشاشاتی شد که منجر به برقراری حکومت نظامی در اصفهان گردید)، حجت‌الاسلام میردامادی، دکتر سیدحسین واعظی (یک داروساز که گفته می‌شود بمب‌های آتش‌زا ساخته است)، و فولادگر (نام کوچک مشخص نیست). در تهران 8 فرد مشهور بر اساس ماده 5 قانون حکومت نظامی (مخالفت با دولت قانونی و نظم و قانون) به زندان افتاده‌اند. هر چند که به نظر می‌رسد اتهام فساد باشد هیچ‌گونه اتهام خاصی در پرونده نیست. دکتر شجاع‌الدین شیخ‌الاسلام‌زاده وزیر اسبق بهداری در بالای لیست قرار دارد. دیگران از این قرار هستند: اسدالله نیلی آرام و محمدرضا تغابنی معاونین سابق شیخ‌الاسلام‌زاده، رسول رحیمی رئیس اتاق اصناف، علی‌اصغر رزازیان بزرگ‌ترین واردکننده میوه در ایران، محمدعلی نقیب‌زاده مدیرعامل سابق تعاونی فرهنگیان، باقر عاملی مدیرعامل سابق تعاونی شهر و روستا و ساربانها (اسم اول مشخص نیست) مالک یک شرکت بزرگ حمل و نقل (کامیون‌داران).
5ـ دولت ایران در 11 سپتامبر اعلام نمود که مقامات عالیرتبه وزارت دادگستری منجمله دادستان کل تهران برکنار شده‌اند. دولت همچنین بدون ارائه جزییات تجدید سازمان بزرگی را در شرکت ملی نفت ایران اعلام نمود.
سولیوان
از مجموعه اسناد بدست آمده از لانه جاسوسی در تهران – کتاب نهم

اصل سند در موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی موجود است