توافق هسته ای ایران و آمریکا در مرداد 1357

14 اسفند 1335 دولتهای ایران و آمریکا یک توافقنامه مهم درباره استفاده‌های غیرنظامی از انرژی اتمی را امضاء می‌کنند.  به موجب این توافقنامه که آذرماه 37 به تصویب مجلس سنای ایران می‌رسد، ایران به کمک آمریکا اقدام به ساخت و راه‌اندازی چندین نوع رآکتور تحقیقاتی با اهداف پزشکی ، کشاورزی و صنعتی خواهد نمود که سوخت آنها نیز توسط دولت آمریکا تامین می‌شود. 
«ایران» نیز در برابر «کمیسیون نیروی اتمی آمریکا»  متعهد به تضمینهای محکمی می‌شود. از جمله اینکه ایران نمی‌تواند مواد هسته‌ای را برای کاربرد نظامی استفاده کند ویا دراختیار کشور ثالثی قرار دهد، مگر با موافقت کمیسیون و در صورت وجود توافقنامه بین امریکا و آن کشور.
دو دهه بعد در تاریخ 2مرداد 1357 هیاتهای نمایندگی ایران و امریکا بر اساس توافقنامه قبلی و برای اجرایی شدن آن، توافق جدیدی امضاء می‌کنند. این توافقنامه نیز، اختیارات ویژه‌ای از جمله بررسی و دریافت گزارش از کلیه طرحها، تجهیزات، تاسیسات و مواد مربوط به برنامه هسته‌‎ای ایران که ناشی از این قرارداد است را به امریکا داده است. 
بر اساس این توافقنامه، آمریکا حق «بازرسی مواد یا تجهیزات یا تاسیسات مربوطه در ایران»، « نصب ادوات مربوطه» و «سنجشهای مستقل» را دارد.  این در حالی است که ایران، خود حق غنی‌سازی و تولید سوخت را نداشته و این نظارت‌ها و تضمین های سفت و سخت، تنها برای امکان استفاده ایران از سوخت هسته‌ای مقرر شده است. این توافقنامه پس از امضاء طرفین، توسط علی‌اکبر اعتماد، رئیس سازمان انرژی اتمی رژیم پهلوی به نخست‌وزیری ارسال و در تاریخ 23 مرداد 57 به تصویب هیات وزیران می‌رسد. 
گفتنی است با وجود توافقنامه‌های متعدد رژیم پهلوی با کشورهای مختلف از جمله آمریکا و آلمان غربی درباره استفاده از انرژی هسته‌ای و ساخت نیروگاه‌ها و راکتورهای مختلف؛ پس از انقلاب شاهد برخورد متفاوتی از سوی کشورهای غربی بودیم. آنها در حالی که خود جزو صاحبان منابع انرژی چون نفت و گاز هستند، می‌گویند ایران با وجود منابع نفت و گاز؛ نیازی به انرژی هسته‌ای ندارد. به عنوان مثال، یک چهارم راکتورهای دنیا متعلق به آمریکا است. (1)
موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی برای اولین بار تصویر و متن کامل توافقنامه مرداد ماه 1357 را منتشر می‌کند.  

مشاهده متن توافق