روز 25 شهریور 1358 بر اساس تصمیم شورای انقلاب

لغو قانون استخدام مستشاران نظامی آمریکا

لغو قانون استخدام مستشاران نظامی آمریکا
قانون استخدام مستشاران نظامی آمریکا در سال 1322، در اواخر جنگ دوم جهانی و در دوران کابینه علی سهیلی به امضا رسیده بود. پیش از سهیلی، احمد قوام ـ قوام‌السلطنه ـ تلاش فراوانی برای باز کردن پای مستشاران نظامی به ایران به عمل آورده بود. قوام در سومین دوره نخست‌وزیری خود1 که مقارن دومین سال پادشاهی پهلوی دوم بود توانست شا ه را به چرخش سیاسی به سوی آمریکا به جای اتکاء سنتی به روس و انگلس متقاعد سازد. او حتی کسانی را در مناصب مختلف برگزید که بیشترین توجه را به ‌آمریکا داشتند. 2 در چارچوب این تلاش‌ها نخستین دسته از مستشاران نظامی آمریکا که به «میسیون نظامی» شهرت داشتند در آذر 1321 وارد ایران شدند. در دوره کابینه قوام دو هیأت مستشاری دیگر نیز به تهران آمدند یکی به ریاست سرلشکر «جان گریلی» برای تجدید سازمان ارتش و دیگری به ریاست سرهنگ «نورمن شوارتسکف» برای نوسازی ژاندارمری. این دو هیأت قبل از آنکه اجازه استخدامشان در مجلس سیزدهم به تصویب برسد، به دعوت دولت وارد تهران شدند و کار خود را آغاز کردند.
قانون اجازه استخدام مستشاران نظامی آمریکا در اول آبان 1322 به تصویب مجلس شورای ملی رسید و از آن پس ورود آنان به ایران ابعاد گسترده‌تری یافت.
بعدها تصویب موافقتنامه فروش سلاح ـ خرداد 1326 ـ و قرارداد افزایش مستشاران آمریکائی در ایران ـ مهر 1326 ـ به این روند، شتاب بیشتری بخشید. این قراردادها که هر از چند‌ گاه یکبار، تمدید نیز می‌شد، کم و بیش تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران ادامه یافت. اما سرانجام در 25 شهریور 1358 با تصویب شورای انقلاب، لغو گردید.
براساس لایحه‌ای که از تصویب شورای انقلاب اسلامی گذشت «قانون اجازه استخدام هیئتی از افسران و درجه‌داران ارتش کشورهای متحده آمریکا برای وزارت جنگ لغو شد.»
صادق طباطبائی سخنگوی دولت در مورد لایحه قانونی الغاء قانون اجازه استخدام مستشاران نظامی امریکا مصوب 1322 و قرارداد مربوط به قانون مذکور منعقده بین دولت ایران و دولت امریکا مورخ 12 مهرماه 1326 که از تصویب شورای انقلاب گذشته و به وزارت دفاع ملی ابلاغ گردید، گفت: «از تاریخ تصویب این ماده واحده قانون اجازه استخدام هیئتی از افسران و درجه‌داران ارتش کشورهای متحده امریکا برای وزارت جنگ مصوب 1322 و قرارداد مربوط به قانون مذکور منعقده بین دولت ایران و دولت آمریکا مورخ 12 مهر ماه 1326 لغو می‌گردد.»3

پی‌نویس‌ها:
1ـ دوره اول نخست‌وزیری قوام از 9 خرداد 1300 شروع و تا اول بهمن همان سال ادامه یافت. دوره دوم نخست‌وزیری از 26 خرداد 1301 شروع و تا 5 بهمن همان سال تداوم پیدا کرد. این دو کابینه متعلق به عصر پهلوی اول بود و کابینه سوم وی در دوره پهلوی دوم از 10 مرداد 1321 آغاز شد و تا 24 بهمن همان سال ادامه یافت.
2ـ نشست تخصصی: حق قضاوت کنسولی کاپیتولاسیون، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی ، بهار 1384، ص 59.
3ـ روزنامه کیهان، 25 شهریور 1358.