جلسه‌ مخالفان حکومت پهلوی در خانه آیت‌الله فومنی حائری

 بنابر گزارش محرمانه مأمور ویژه ساواک تهران، در جلسه‌ای که در تاریخ 28 بهمن 1342 در منزل آیت‌الله شیخ جواد فومنی حائری، امام جماعت مسجد نو (اکنون: مسجد آیت‌الله فومنی) در خیابان خراسان در تهران برگزار گردید، حدود 60 نفر از روحانیون، وعاظ، اعضای نهضت آزادی و جبهه ملی و چند تن از نمایندگان دوره هفدهم مجلس شورای ملی در آن شرکت داشتند. در این جلسه پس از صحبت درباره «تظاهرات دانشجویان ایرانی مقیم اتریش علیه شاه» و قرائت اعلامیه نهضت آزادی ایران درباره آن، در باب «به رسمیت شناختن اکراد شمال عراق توسط عبدالسلام عارف، رئیس‌جمهور عراق» و حمایت مالی و تبلیغاتی جمال عبدالناصر از عراق در تقابل با شاه ایران» بحث شد. سپس از گسترش تز عربیسم در ایران، به‌خصوص منطقه خوزستان سخن به میان آمد. در ادامه سید شبستری، نماینده دوره 17 مجلس شورای ملی به تجزیه و تحلیل وضع سیاسی ایران پرداخت و گفت: «وضع کشور در دنیای امروز بی‌نهایت وخیم است و هر قدر دامنه تبلیغات مخالفین رژیم کنونی در داخل و خارج توسعه یابد، زودتر باعث سقوط دستگاه کنونی می‌گردد و این دستگاه جز دروغ‌گویی کار دیگری ندارد و به منظور تردد مخالفین مخصوصاً روحانیون و وعاظ با زجر و زندانی کردن آنها کار دیگری از دستش برنمی‌آید. ما خوشوقت هستیم که هر چه دولت برای روحانیون و وعاظ و مبلغین این تضییقات را فراهم سازد، قدرت آنها در داخل و خارج کشور روز به روز باشکوه‌تر می‌شود، چه وجهه روحانیون در اثر مبارزه اخیر با دستگاه حاکمه در داخل زیادتر گردید و این موضوع در تاریخ اسلام بی‌سابقه بوده.» آنگاه سید قاسم شجاعی، واعظ مشهور تهران گفت: «مبارزه‌ای که امروز از داخل ایران بر علیه هیئت حاکمه به وجود آمده شباهت کامل با نحوه مبارزه شیعیان در حکومت بنی‌امیه و اوائل بنی‌عباس دارد... و قطعه شعری از حافظ (صبر و ظفر دوستان قدیم‌اند/ بر اثر صبر نوبت ظفر آید) را قرائت نمود. در پایان برای آزادی آیت‌الله خمینی دعا کرد.» در بخش دیگری از جلسه، یکی از حاضران در جلسه به شدت از سپهبد نعمت‌الله نصیری، رئیس شهربانی کل کشور انتقاد کرد و گفت: «این شخص به‌قدری هرزه و فاسد و بیدادگر است که برای خوش‌خدمتی خودش هر روز موجبات ناراحتی مردم را فراهم می‌سازد. برای این که خود را خدمتگزار شاه قلمداد نماید به بازی‌های نوینی دست زده تا به ارباب خود ثابت کند فقط اوست نظم و امنیت را در مملکت مستقر نموده. وی کاملاً مخالفین را می‌کوبد و به وسیله، سرهنگ 2 طاهری، رئیس اطلاعات پلیس تهران، مردم بی‌گناه را می‌زند و به زندان می‌اندازد و پول می‌گیرند و آزاد می‌نمایند. حتی به نوامیس محبوسین و محکومین و زندانیان دست تجاوز دراز می‌نمایند. آنگاه شروع به لعن و نفرین به وی کرد و گفت نام این شخص در آغاز صفحه لیست سیاهی که تهیه شده ثبت گردیده است.»[1]

[1] سیر مبارزات یاران امام خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، ج2 (1 مرداد 1342- 28 مهر 1343)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1393ش، صص 217 -219؛ آیت‌الله شیخ جواد فومنی حائری به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1377ش، صص 348-350