تجزیه طلبی - قاضی محمد
اشاره
جمعیتی که به تقلید از حزب دموکرات آذربایجان و فرقه پیشه وری، بدنبال ایجاد جمهوری مهاباد بود، یک جریان اصیل بر خواسته از مردم کرد زبان نبود و سعی داشت با کمک کمونیست های کشور شمالی ( شوروی ) به دنبال جدا نمودن بخشی از کردستان بودند که عمر آن حتی به یک سال نرسید و از هم فرو پاشید .
گرچه شوروی توانسته بود در آذربایجان و بخشی از کردستان با اغفال افرادی نظیر پیشه وری و قاضی محمد نفوذ کرده و حکومت خودمختار تشکیل دهد ولی دو جمهوری خودخوانده با معضل عدم حمایت مردمی روبرو بودند و جمهوری مهاباد هرگز نتواست اتحادی در میان قبایل کُرد ایجاد کند و عشایر کُرد در مخالفت با قاضی محمد درآمده و وی تنها با حمایت شوروی و به زور اسلحه توانسته بود در منطقه مهاباد حکومت خود خوانده را تشکیل و اعلام استقلال نماید؛ در صورتی که بخش بزرگی از اکراد مقیم شمال غرب و غرب کشور در این اقدام تجزیه طالبانه شرکت نکرده و از آن تبری جستند.
چند روز بعد از پایان غائله آذربایجان و فرار سران آن به شوروی ، سران دولت خود خوانده مهاباد نیز که بنیان و ریشه قوی در میان مردم نداشت، مجبور به تسلیم به نیروهای دولتی ایران شدند و رسما غائله آنان نیز خاتمه یاف. چندی بعد قاضی محمد به همراه تعدادی از یارانش در دهم فروردین ماه 1326در مهاباد به دار مجازات آویخته شدند. تجزیه طلبی در ایران و چشم داشتن به مرزهای آن هیچگاه عاقبت خوشایندی برای مجریان آن نداشته است.
«پرونده» حاضر، مجموعه مطالب و گزارشهایی راجع به شخصیت قاضی محمد و روند تحولات دوران فعالیتهای سیاسی وی میباشد.
روز 21 آذر 1324 از سوی حزب دمکرات آذربایجان، در شهر تبریز و 40 روز بعد در دوم بهمن همان سال از سوی حزب دمکرات کردستان در شهر مهاباد «جمهوری خودمختار» اعلام شد. تشکیل جمهوریهای خودمختار آذربایجان و کردستان از تبعات حضور دراز مدت نیروهای اشغالگر شوروی در ایران و ناشی از شکست روسیه در کسب امتیاز استخراج و بهرهبرداری از نفت دریای خزر از دولت ایران بود. در آن زمان استانهای آذربایجان شرقی،...
در جنگ جهانی دوم، با توجه به شکست آلمان و ژاپن بهتدریج نظام جدیدی در حال شکلگیری بود که دو قطب شرق به رهبری شوروی و غرب به رهبری آمریکا را به عنوان دو رقیب در برابر یکدیگر قرار میداد. اولین جرقه این رقابت که بعدها به جنگ سرد معروف شد در ایران زده شد دهه 1320، از جهات بسیاری، دارای خصوصیات منحصر به فردی است که آن را به روشنی از سایر ادوار تاریخ معاصر متمایز میسازد. کشور ایران در این دهه...
پس از اشغال ایران توسط متفقین در سال 1320، اتحاد جماهیر شوروی بخشهای از شمال ایران را اشغال کرد. در غیاب دولت مرکزی، اتحاد جماهیر شوروی سعی در پیوستن شمال غربی ایران به کشور خودش را داشت و ملیگرایی را در مناطق شمال ایران تبلیغ میکرد. بر اساس اسنادِ محرمانه که پس از سقوط اتحادیه جماهیر شوروی منتشر شدند، یکی از مهمترین اسناد حزب کمونیست شوروی با برچسب 'فوقالعاده سرّی' در در پانزدهم تیر...
روز چهارم بهمن 1357 حزب دمکرات کردستان ایران مجدداً با شعار خودمختاری کردستان اعلام موجودیت کرد و به دنبال آن شورای همبستگی کردستان در سقز و بانه با هدف کسب خودمختاری کردستان ایران تشکیل شد. جریان موسوم به خودمختاریخواهی در کردستان ایران به طور عمده به سالهای 1324-1320 بازمیگردد. در این دوره، ایده سیاسی خودمختاریخواهی به عنوان اولین گام، ابتدا از کردستان ترکیه و عراق وارد کردستان ایران...
پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری داهیانه حضرت امام خمینی(س)، منافع نامشروع و جهنمی ابرقدرت شرق و غرب را در ایران به چالش کشید و قطع نمود. غرب و شرق در همکاری و هماهنگی با هم حرکتها و اقدامات بسیار خطرناکی را برای قطع درخت تازه به ثمر نشسته انقلاب اسلامی طرح کردند و به اجرا درآوردند که از آن میان میتوان این موارد را برشمرد: کودتاهای نظامی، تحریم اقتصادی و نظامی، بلوکه کردن منابع مالی، تهدیدهای...