روزشمار تاریخ معاصر ایران / جلد سوم    سال 1302 خورشیدی

جلد سوم « روزشمار تاریخ معاصر ایران » منتشر شد . این مجموعه از جمله طرحهای بزرگ موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی است که از 1299 تا 1320، تاریخ ایران را بر اساس اسناد « کاخ مرمر »‌بررسی و واکاوی می کند . سومین جلد این مجموعه شامل رخدادهای سال 1302 شمسی است . این کتاب 750 صفحه ای فراز و فرود سه دولت ، دو دوره مجلس شورای ملی و گامهای ریز و درشت رضاخان برای گرفتن همه اهرمهای قدرت را در قالب کرونولوژی ( تقویم نگاری ) نمایان می کند . دو حادثه مهم بیشترین اخبار این شماره را به خود اختصاص داده است : انتخابات مجلس پنجم و موضوع جمهوریخواهی . اسناد وزارت جنگ و کاخ مرمر می گویند که چگونه رضاخان با شبکه در حال گسترش قشون خود نام نمایندگان مورد نظر خود را از صندوقهای رای بیرون می کشد ، مهمترین رکن مشروطیت ( مجلس شورای ملی ) را در اختیار خود می گیرد و منویات بعدی خود را که تغییر نظام سیاسی ( جمهوریخواهی ) است تحقق می بخشد . رخدادهای مربوط به جمهوریخواهی متراکم ترین اخبار ماههای بهمن و اسفند است . ساقط کردن قاجار و تغییر نظام سیاسی مهمترین هدفی بود که رضاخان پیش از سقوط دولت مستوفی الممالک مد نظر داشت . او با جلب نظر روسیه به راحتی توانست دولت بعدی ( مشیرالدوله ) را از پیش رو بردارد ، احمدشاه را از کشور به مسافرتی اجباری بفرستد ، دولت تشکیل دهد و در جهت تمرکز قدرت گام بردارد . مقاومت علمای تهران به ویژه آیت الله سید حسن مدرس و مخالفت مراجع مهاجر ایران ( آیات سید ابوالحسن اصفهانی و سید حسن نائینی )‌این نقشه رضاخان را هرچند موقت ، با شکست روبرو کرد .در اینجا بود که او با تدبیر بیشتر نه برای جمهوریت بلکه برای نشستن بر تخت سلطنت تغییر مسیر داد .