دلیل دشمنی آمریکا با ما این است که ما یک موضع مشخص ضد امپریالیستی داریم
مصاحبه با آیت الله شهید بهشتی
آیت الله دکتر سید محمد حسینی بهشتی رئیس دیوان عالی کشور در یک مصاحبه اختصاصی با خبرنگار کیهان به سؤالات خبرنگار ما در زمینه مسائل قضائی، کار شورای عالی قضائی، بخشودگی پاره‌ای از مجرمین و متهمین متنبه به مناسبت آغاز سومین سال انقلاب اسلامی، دادگاه‌های انقلاب، دادگاه‌های ویژه گرانفروشی، آزادی گروگانهای جاسوس و اسنادی که اخیراً در رابطه با ایشان از سوی گروه‌های سیاسی منتشر شده پاسخ گفتند. توجه شما را به متن مصاحبه با ایشان جلب می‌کنیم:
س: غالباً زمانی که امام سخنرانی می‌کنند و مطالب و رهنمودهای خود را ارائه می‌فرمایند هر کدام از روزنامه‌ها برداشت‌های خود را که با گرایش‌های مختلف است تیتر می‌کنند. بنابراین این ابهام وجود دارد که به راستی منظور امام چیست. نظر شما در این مورد چیست؟
ج: بسم الله الرحمن الرحیم. من این طور فکر می‌کنم که امام ترجیح می‌دهند در هر سخنشان معیارها را مطرح کنند، ارزش‌ها را طرح کنند و مورد تأکید قرار بدهند، به امید اینکه این مردم که در مسیر طولانی انقلاب بالاخره موفق شدند ارزش‌ها را و اشخاص و گروه‌هایی را که دارای آن ارزش‌ها و پشتیبان آن ارزش‌ها بودند بشناسند و جهت‌گیری مشخصی پیدا کنند و بشناسند و با قاطعیت تا پیروزی جلو بروند، در مراحل بعدی هم همان خط را ادامه دهند، یعنی ارزش‌ها را می‌شنوند بروند تحقیق کنند و ببینند که در میاں احزاب و گروه‌ها چه کسانی هستند که رفتارشان، گفتارشان با این ارزش‌ها هماهنگ یا هماهنگ‌تر است و از این طریق صفوف حق یکدیگر را باز بشناسند و با همدیگر منسجم شوند. بنابراین فکر می‌کنم که چون تداوم خط امام آنست که ملت مصممانه تصمیم بگیرند و در این تصمیم به شناخت و آگاهی که خودش مستقیماً به دست آورده یا از راه بررسی و جستجو و کنجکاوی به دست آورده تکیه داشته باشند، و به این ترتیب رشد و بلوغ فکری و اجتماعی ملت بیشتر خواهد شد. من این طور استنباط می‌کنم. البته این بدان معنی نیست که امام در مواقع بسیار خطرناک هم همین رویه را ترجیح بدهند. ایشان همان طور که فرمودند اگر واقعاً احساس وظیفه بکنند آن وقت با پس گرفتن آنچه داده‌اند مشخص می‌کنند منظورشان چه کسانی هستند.
س: به مناسبت آغاز سومین سال انقلاب دست‌آوردهای نهادهای انقلابی و شورای عالی قضائی را بفرمایید.
ج: شورای عالی قضائی موفق شده است که خط اساسی قوه قضائیه را مشخصاً ترسیم کند و ظرف این ۱۱ ماهی که گذشته، عناصر و افرادی را که به کار دعوت می‌کنند دارای چنین خطی باشند. قوانین را که تهیه کرده بر این اساس بوده اما در کار قوه قضائیه سرعت بسیار محدود یا کم است. علت هم اینست که فنی‌ترین کارها، کار قضاست و حتماً باید عناصری که به کار قضا دعوت می‌شوند تا حدود معقولی از قوانین و قضا آگاه باشند. از این گذشته کار قوه قضائیه با دو چیز ارتباط مستقیم دارد، یکی با انبوه قوانین حقوقی و جزایی که نمی‌شود یکباره آنها را باطل کرد، خلأ به وجود می‌آید، نمی‌شود اجرا کرد خیلی از آنها ناجور است، نه می‌شود یک عده را باطل و یک عده را اجرا کرد، که خود این یک تصمیم‌گیری می‌خواهد و مرتب برای هر موضوعی باید قانونی فرستاد. قوه مقننه موافقتی ندارد با اینکه ما خودمان رأساً تصمیم بگیریم. می‌گوید این قانونگذاری است و جزو حقوق قوه مقننه است. اخیراً ما یک راه‌حلی بر طبق قانون اساسی پیدا کردیم که بتوانیم یک حرکت میان‌بُر داشته باشیم و با سرعت بیشتری به سمت این کار پیش برویم و بستگی دارد به این که شورای نگهبان این راه‌حل را تصویب کند یا خیر. اگر تصویب شود ان‌شاءالله سرعت بیشتری خواهیم داشت. بنابراین مسأله انبوه قوانین زمان می‌برد. مقدار زیادی از قوانین بر اساس مکتب اسلام تهیه شده که قضای اسلامی را تسریع می‌کند. دیگر اینکه مسأله کادر مطرح است و حتی متصدیان امور دفتری در امر قضا که با مسائل فنی باید آشنایی داشته باشند. مسأله سوم مسأله اجراست. این هم نقش مهم در کار قضا دارد و ما برای اجرا پلیس قضائی را که می‌دانید مدتی است دست به کار شده‌ایم، در نظر گرفته‌ایم و کار نویی است و امیدوارم مسئولین این امر با تجربه‌هایی که از گروه‌های قبلی به دست آورده‌اند کار خود را دنبال کنند. در جمع می‌توانم بگویم از این که خط اصلی کار در قوه قضائیه مشخص شده و نیروهای آماده به کار در این خط حرکت می‌کنند راضی هستم. اما از مجموع پیشرفت کار راضی نیستم و آن را خیلی کند می‌یابم و کاریست دشوار، فنی و پیچیده، ولی من هم مثل همیشه به آینده امیدوار هستم و تلاش می‌کنیم.
س: ممکن است مقایسه‌ای بین قوه قضائیه در سابق و شرایط فعلی داشته باشید؟
ج: در نظام قضائی هنوز تغییرات زیادی داده نشده، چون ما در حال بازسازی نظام جدید هستیم. نظام چیزی نیست که بتوان خرده خرده آن را عوض کرد. باید یکی عوض شود. ما داریم نظام جدید را به وجود می‌آوریم و با به وجود آوردنش باید نظام قدیم منحل شود و عناصر صالح نظام قدیم جذب نظام جدید شوند. ولی در عین حال دو کار مطمئناً صورت می‌گیرد و این را قضات هم می‌دانند، یکی اینکه قضات احساس می‌کنند اعضای شورای عالی قضائی در کار قضات هیچ دخالتی نمی‌کنند و هر قاضی استقلال خود را حس می‌کند و آقای موسوی دادستان تهران همین را می‌گفتند که ما احساس می‌کنیم که کسی در کار ما دخالت نمی‌کند و این همانیست که ما می‌خواستیم، دوم اینکه دادگاه‌های مدنی گسترش پیدا کرده. قبل از انقلاب دادگاه‌های مدنی خاص اساساً نبود و حالا پس از پیروزی انقلاب به وجود آمده و گسترش پیدا کرده و طبق آخرین آمار ۴۹ دادگاه مدنی در کشور وجود دارد. دادگاه‌های انقلاب هم سامان جدیدی پیدا کرده و از نظر کمی و کیفی وضع بهتری به آنها خواهیم داد تا بتوانند کارهای جزایی را انجام دهند. به هرحال، مشغول ایجاد قوه قضائیه و دادگستری جدید هستیم و تا این درست نشود قبلی قابل حذف نیست.
س: آیا استقلال دادگاه‌های انقلاب حفظ خواهد شد؟
ج: استقلال این دادگاه‌ها همیشه حفظ خواهد شد و به صورت دادگاه جزایی حق قضائیه درخواهند آمد.
س: نتیجه کارهای هیأت بررسی شکنجه به کجا رسید؟
ج: هیأت بررسی مصمم بود که وقتی کارش انجام گرفت گزارش کامل کار خود را خدمت امام بدهند و نمی‌دانم هنوز این کار را کرده‌اند یا خیر؟ البته على‌القاعده اگر خدمت امام گزارش داده بودند نسخه‌ای هم به ما می‌دادند.
س: راجع به دادگاه‌های مبارزه با گرانفروشی چه اقداماتی انجام شده؟
ج: من به اطلاع ملت ایران می‌رسانم که ما در این مسأله بسیار جدی هستیم، ولی با کمبود قاضی‌هایی که آشنا به این فن باشند روبرو هستیم. قضاتی را می‌گذاریم، سخت‌گیری هم می‌کنند. بعد بعضی اجناس کمیاب می‌شود و نتیجه روشن نمی‌دهد، چون این کاری است فنی، ولی تجربه می‌شود و با افزایش تجربه ان‌شاءالله موفق می‌شوند. اگر هم بخواهیم از آنها که تجربه دارند استفاده کنیم طبیعی است که خیلی از آنها مورد اعتماد مردم نیستند و در نتیجه باز به نتیجه مطلوبی نمی‌رسیم. ولی تصدیق می‌کنیم که در این زمینه باید با سرعت و قاطعیت بیشتری کار کنیم.
س: بعد از آزادی گروگانها این سؤال مطرح است که اسناد و سرنوشت افرادی چون امیرانتظام چه می‌شود؟
ج: اینها مربوط به دادگاه‌هاست. اسناد باید طی مجموعه‌ای به دادگاه‌ها داده شود تا بررسی به عمل آید.
س: آیا این اسناد از نظر دادگاه‌ها سندیت دارد؟
ج: این مسأله را دادگاه تشخیص می‌دهد.
س: راجع به اصلاحات ارضی، مسأله توقف بند «ج» تا کی ادامه خواهد داشت؟
ج: اصولاً بر طبق خود این لایحه لازم بود هیأت واگذاری تلاش می‌کرد تا زمین‌های موات را که قابل عمران و آبادی هست تقسیم کند و با دادن امکانات لازم، که چه بسا [اگر همان روند قبلی ادامه پیدا می‌کرد] خیلی از کشاورزان بی‌زمین، دارای زمین نمی‌شدند. همچنین زمین‌های مصادره شده. بنابراین از نظر طبیعی هم اولویت با زمین‌هایی بود که آباد نبودند. دیروز قم بودم و دیدم در یکسال اخیر اینها ۷۰ چاه زده‌اند و آب هم بود. حتی دیدم در همان منطقه سد کوچکی ایجاد کرده‌اند. سد طغرل بیک که بسیار هم قدیمی است، با هزینه بسیار کم ۲ میلیون تومان که کار بسیار جالبی بوده. آب زیادی به وجود آورده بودند که یک میلیون متر مکعب آب را ذخیره می‌کند. پس بنا بر این بود روی زمین‌های موات کار شود، چون تلاش برای بالا بردن تولیدات است. البته آن مسأله زمین‌های به صورت غصب و احتکار بی‌جهت که در اختیار افرادی هست، باید رسیدگی شود و با رسیدگی تکلیف آنها را روشن کنیم و من گمان می‌کنم هیأت‌های هفت‌نفره باید با تأیید روی بند «الف» و «ب» نتایج خوبی بگیرند که با روشن شدن نتایج این ۶ بند نوبت به بند «ج» برسد و زمانی هم الان نمی‌توان مشخص کرد.
س: آیا مسأله تجدید محاکمه سعادتی صحت دارد؟
ج: ایشان تقاضا کرده که پرونده‌اش تجدیدنظر شود و من نمی‌دانم از نظر موازین قضائی می‌توانند تجدیدنظر بکنند یا خیر. برای اینکه تجدید محاکمه در موازین اسلامی نداریم. آن چه هست این است که اگر کسی در انطاق کار خود دادگاه با موازین نظامی تردید داشته باشد می‌شود یک بار دیگر تجدید محاکمه کرد والّا در مورد حکم دادگاه نمی‌شود تجدیدنظر کرد. به عبارت دیگر رسیدگی دو نوع است، رسیدگی ماهوی و رسیدگی شکلی، رسیدگی ماهوی قابل تجدید نیست و رسیدگی شکلی قابل تجدید است. اگر در رسیدگی شکلی معلوم شد که کار دادگاه درست نبوده آن وقت رسیدگی ماهوی زمینه پیدا می‌کند.
س: بعضی از گروه‌های سیاسی دادگاه‌هایی تشکیل داده و افراد برگشته از خود را محاکمه می‌کنند. در این مورد نظر شما چیست؟
ج: این کار خلاف نظام جمهوری اسلامی است و با قاطعیت باید جلو این کار گرفته شود. هر فردی در جمهوری اسلامی اگر گناهی کرد باید در دادگاه‌های اسلامی محاکمه شود.
س: آیا در رابطه با جنگ، درصدد تهیه سلاح هستیم یا با عدم توسل به یک جنگ کلاسیک می‌توان کار جنگ را پیش برد؟
ج: مسأله مهم برای ما اینست که در تله و دام کشورهای فروشنده سلاح نیفتیم، چون اینها به این ور و آن ور سلاح فروخته و بازار اسلحه خود را گرم می‌کنند، ولی در عین حال باید تمام نیروهای خود را برای پیروزی هر چه سریع‌تر و قاطع‌تر در جنگ به کار ببریم، بدون افتادن در این دام.
س: کسانی که در گذشته در مسایل نظامی قصور کرده‌اند آیا مورد مؤاخذه قرار نمی‌گیرند؟ مثلاً افرادی که در رابطه با ناوچه‌هایی که در فرانسه داریم و افرادی حتی پس از انقلاب آنجا بوده و حقوق هم می‌گرفته‌اند.
ج: چرا، بعضی از این افراد در حال حاضر در بازداشت به سر می‌برند.
س: در مورد تعدیل ثروت چه برنامه‌هایی وجود دارد؟
ج: این بیش از هر چیز بستگی به فعال‌شدن دادگاه‌ها دارد. دادگاه‌ها باید بتوانند به پرونده‌ها رسیدگی کرده، ورزیدگی خود را بیشتر کنند. در این رابطه ما به حسابرسی احتیاج داریم که تکالیف روشن شود. حسابرس‌ها باید شناسایی شوند و انجام این کارها متوقف است بر داشتن کادرها.
س: در مورد هماهنگی تبلیغاتی برنامه‌ای وجود دارد یا خیر؟
ج: چرا، ما فکر می‌کردیم روابط عمومی وزارتخانه‌ها با همکاری با هم حرکت هماهنگ و پیشتازی را به وجود خواهند آورد و انتطار من اینست که در شرایط فعلی که دولت منتخب مجلس بر سر کار است و می‌تواند با برخورداری از ثبات، برنامه‌هایی از این قبیل را دنبال کند، به این کار دست بزند. بجاست که در نخست‌وزیری روابط عمومی با وزارتخانه‌ها رابطه داشته باشد تا حرکت هماهنگی به وجود بیاید.
س: اخیراً اسنادی در مورد ملاقات شما با مقامات آمریکایی از سوی یکی از گروه‌های سیاسی منتشر شده است. در این باره چه می‌گویید؟
ج: بی‌شک درباره کارهای گوناگون ما، در لانه جاسوسی نوشته‌ها و اسنادی هست و بی‌شک در دوره مسئولیت ما امریکایی‌ها نزد ما هم آمده‌اند و از سفارت امریکا و نمایندگی‌های سیاسی با هم ملاقات‌هایی داشته‌ایم. این یک امر طبیعی است. البته این قبل از آن بود که امام خودِ ملاقات را هم ممنوع بفرمایند. بعد از اینکه ایشان ممنوع کردند دیگر ملاقاتی صورت نگرفته، ولی قبل از آن من مسئول شورای انقلاب بودم و به طور طبیعی ملاقات‌هایی داشته‌ام. این ملاقات‌ها اصلش مهم نیست. مهم اینست که در این ملاقات‌ها چه گفته می‌شده، آنها چه می‌گفته‌اند، من چه می‌گفته‌ام. بنابراین بسیار خوب است که کاوشگران و جستجوگران مجموعه آثاری را که از آن موقع است، والّا اسنادی که از این بعد آنها منتشر بکنند ممکن است برای آشفته کردن افکار، دروغ‌های بیشتری را منتشر بکنند، همان سندهایی که تا آن موقع وجود داشته که می‌تواند تا حدی طبیعی‌تر باشد، بسیار بجاست که همان‌ها را افراد بگیرند و با دقت مطالعه کنند. در همان اسناد(پیش خود من یکی از آنها را آورده‌اند دیده‌ام) در همین اسناد هست که اینها آمده‌اند با من صحبت کرده‌اند، بعد لینگن گویا رفته است گزارش کرده به این که ما رفتیم راجع به مسائل ایران صحبت کردیم و او یک آدمی است که نمی‌شود فریبش داد. خب، باید در این گزارش‌ها به نتیجه‌گیری مسئولان امریکایی توجه بشود. همچنین الان بیش از ۱۴، ۱۵ ماه از آن موقع می‌گذرد. مسأله اینست که ببینیم امریکا در رابطه با جناح ما در این ۱۵ ماهه چه موضعی دارد. موضع خصمانه دارد. موضع انتقام‌جویی دارد. اگر موضع خصمانه و انتقام‌جویانه دارد چرا از ما می‌خواهد انتقام بگیرد، چه خصومت با ما دارد. خب این خصومت مربوط به اینست که ما یک موضع مشخص ضد امپریالیستی داریم، چیزی که از اول داشته‌ایم، حالا هم داریم، در آینده هم خواهیم داشت. این گروهک‌ها و گروه‌های سیاسی هم از این بامبول‌بازی‌ها همیشه داشته‌اند و دارند و ملت هم دستشان را خوانده است. البته ممکن است در میان مردم و در میان نسل نوجوان کسانی باشند که به این نکته‌ها توجه نداشته باشند و برای کوتاه‌مدت تحت تأثیر اغوای آنها قرار گیرند، تحت تأثیر فریب آنها قرار بگیرند، ولی آن هم هر چه جلوتر می‌رویم روشن‌تر می‌شود. جالب است که در سخنرانی‌ها که می‌روم یادداشت‌هایی پس از سخنرانی دریافت می‌کنم. همین پریروز که قم بودم سه سخنرانی داشتم و یادداشت‌هایی دریافت می‌کردم. در این یادداشت‌ها متعدد می‌دیدم که افراد از من حلالیّت طلبیده‌اند و گفته‌اند که ما تحت تأثیر همین فریب‌کاری‌ها در مورد شما نظر درستی نداشتیم ولی حالا با مطالعه و تحقیق فهمیده‌ایم که اشتباه می‌کردیم و ما را حلال کنید. اینها نشان می‌دهد که جامعه هشیار است، حتی اگر در یک مواردی موقتاً به صورت استثنایی فریب این دغل‌کاران را و فریب‌گراها را بخورد، برای مدت طولانی نخواهد بود، باز هم بیدار می‌شود و خود به افشای این گروه‌های پُر نیرنگ می‌پردازد.
روزنامه کیهان؛ ۲۵ بهمن ۱۳۵۹
نظرات