کتاب روحانیت بوشهر و نهضت مشروطه منتشر شد
این کتاب شامل هشت فصل است که در فصل اول به بررسی اوضاع جغرافیایی و تحولات سیاسی جمعیتی و اقتصادی بوشهر در دورهای افشاریه، زندیه و قاجاریه پرداخته و اوضاع سیاسی اداری بوشهر که متاثر از تحولات سیاسی ایالت فارس میباشد مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است.
فصل دوم، به بررسی زمینههای فرهنگی مشروطیت بوشهر اختصاص یافته است. حضور سیدجمالالدین اسدآبادی در بوشهر و آموزههای نوین فرهنگی او به رجال و شخصیتهای بوشهری و نقش او در بنیانگذاری مدرسه سعادت مظفری که مادر مدارس جنوب ایران به شمار میرود. همچنین پیشگامی بندر بوشهر در عرصه چاپ و چاپخانه و انتشار روزنامههای ترقی خواهی چون مظفری، اصلاح و جنوب در بوشهر که مبلغان اندیشه مشروطهخواهی و حکومت پارلمانی در ایران بودند، مباحث اصلی این فصل را تشکیل داده است.
فصل سوم با عنوان «فارس در آستانه انقلاب مشروطیت» به بررسی جنبش ضد استبدادی مردم شیراز علیه حکمرانی شعاعالسلطنه و تحولات آن منطقه همزمان با شروع حوادث مشروطیت در تهران پرداخته است.
فصل چهارم به بررسی روند شکلگیری جنبش مشروطت در بندر بوشهر و چگونگی تشکیل انجمن ولایتی و تلاش برای اعزام اولین نماینده مردم به مجلس شورای ملی اختصاص یافته است. همچنین مخالفت مردم بوشهر با سیاستهای خودکامه محمدعلیشاه قاجار و تاسیس نهادهای سیاسی اجتماعی برای حفظ دستاوردهای انقلاب مشروطیت از دیگر مباحث این فصل است. درپایان تلاش شده است رسالههای برخی از علما و روحانیون بوشهر که در دفاع از مبانی تئوریک مشروطیت نوشته شده است، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
فصل پنجم، به وقایع دوران استبداد صغیر در تهران و تبریز اختصاص یافته است. مخالفت محمدعلی شاه با مشروطهخواهان و به توپ بستن مجلس و عکسالعمل علمای نجف علیه حکومت خودکامه شاه قاجار، همچنین قیام مردم تبریز و تلاش محمدعلی شاه برای سرکوب آنان و مداخله روسها در تبریز مباحث اصلی این فصل را تشکیل داده است. هدف اصلی از ارایه این فصل بررسی مقایسهای مشابهتهای موجود بین جنبش مردم تبریز و مردم بوشهر است که چگونه روسها در تبریز و انگلیسیها در بوشهر به بهانه حمایت از اتباع خود در تبریز و بوشهر مداخله نظامی کردند و اینکه چگونه جانفشانی و مقاومت دلیرمردانی چون ستارخان و باقرخان در برابر نیروهای استبداد زمینهساز مقاومت و جانفشانی مردم بوشهر در دفاع از آرمانهای مشروطیت شده است.
فصل ششم، به قیام فارس و لارستان و تاثیر آن در خیزش مردم بوشهر علیه حکومت استبداد و کارگزاران او در بوشهر اختصاص یافته است.
بررسی علل و عوامل قیام سیدمرتضی اهرمی و آسیبشناسی شکست قیام او که مدت دو ماه به طول انجامید، مباحث اصلی فصل هفتم را تشکیل میدهد.
و در فصل پایانی (فصل هشتم) حمایت آخوند خراسانی از سیدمرتضی اهرمی و تلاش این روحانی جلیلالقدر برای بازگشت رهبر مشروطهخواهان بوشهر از نجف به بوشهر پس از دو سال تبعید و اسناد و مکاتبات موجود در این رابطه مورد تبیین قرار گرفته است.
رسا
نظرات