اشاره

    شعبان جعفری مشهور به «شعبون بی‌مخ» یکی از چهره های جنجالی تاریخ معاصر ایران و از بازیگران اصلی کودتای ۲۸ مرداد 1332 بود. وی زورخانه دار و باستانی کار ایرانی بود و بیشتر به خاطر حضورش در حرکات و جنجال های سیاسی به نفع رژیم پهلوی دوم شهرت داشت. شعبان جعفری در پی کودتای ۲۸ مرداد، که منجر به سقوط حکومت دکتر مصدق و تحکیم پایه های سلطنت محمدرضاشاه پهلوی گردید نقشی دست اوّل داشت . او در این کودتا عامل به خیابان آوردن اوباش و ارازل و بسیج آنها به طرفداری از شاه بود. او این نقش را هیچگاه انکار نکرده است. وی در کتاب «خاطرات شعبان جعفری» که توسط هما سرشار مصاحبه گر وی به رشته تحریر درآمده ، تمامی اتهامات منتسب به خود از جمله سردمداری بدمستی، تجاوز به نوامیس، باج‌گیری، زورگویی، آدم‌کشی ( به استثنای چاقوکشی ) را رسما پذیرفته است. نفی چاقوکشی نیز ، نه به دلیل زشتی و قباحت این عمل، بلکه بدان لحاظ صورت گرفته که زور بازوی«شعبون بی‌مخ» را زیر سؤال می‌برد.
  شعبان جعفری در جریان انقلاب اسلامی از ایران گریخت و پس از همکاریهایی چند با گروههای معاند انقلاب از جمله ارتباط فعال با ارتشبد آریانا، به آمریکا رفت و سرانجام در 28 مرداد 1385 خورشیدی، و در سالروز همان کودتایی که وی را به شهرت رساند در هشتاد و پنج سالگی در آن کشور درگذشت.
اکنون در آستانه سالگرد کودتای 28 مرداد 1332 شصت و پنجمین شماره مجله الکترونیکی «گذرستان» را به بررسی زندگی و ویژگیهای اخلاقی این چهره فعال و تاثیرگذار کودتا اختصاص داده ایم. امید است مورد توجه محققان قرار گیرد.