تولید فیلم و سریال در باره جنبش والاستریت و بیداری اسلامی
بنیاد فرهنگی روایت، از مجموعههای فرهنگی کشور است که زیر مجموعههای بسیاری را تحت پوشش خود دارد. انجمنهای هنری متفاوت، جشنوارههای بین المللی، نمایشگاهها و فعالیتهای مختلف با محوریت موضوع انقلاب و دفاع مقدس. جواد جباری مدیر عامل بنیاد فرهنگی روایت است. با او در زمینه فعالیتهای این مجموعه و دغدغههای فرهنگیاش سخن گفتیم. این گفتگو را بخوانید:
*تسنیم: برای شروع فکر میکنم بهتر است از اینجا شروع کنیم که اصولا بنیاد فرهنگی روایت چه فعالیتهایی دارد؟ و محور فعالیتهایش در چه زمینهای است؟
فعالیت محوری و اصلی مجموعه بنیاد روایت در راستای ترویج فرهنگ مقاومت و ارزشهای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس است و محور اصلی آن هم هنری است. تلاش مجموعهها بر این است که با ابزارهایی که در اختیار دارد بتواند در جهت هدف کلان خود فعالیت کند.
انجمن سینمایی، تئاتر، تجسمی، عکاسان انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، مؤسسه فرهنگی روایت فتح، مؤسسه نشر روایت و شهرک سینمایی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، مجموعه اجزای بنیاد را تشکیل میدهد که اشارهای به تک تک آنها میکنم:
انجمن سینمایی همانطور که از اسمش مشخص است، عرصه اصلی فعالیتش در حوزه فیلم و سینما است و در حوزههای سینما و تولید سریال، فیلم کوتاه و داستانی فعال است. از مأموریتهای اصلی که این انجمن دارد و در سالهای گذشته با این همین مبنا و محور راه اندازی شده است؛ تلاش برای جریان سازی در حوزه سینما است و کمک به تولیداتی است که باید در حوزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس انجام بگیرد. هر آنچه که در این حوزه تأثیر گذار است، تلاش دوستان در جهت تصمیم گیری در تولیدات دفاع مقدس است که در این سالهای متمادی نزدیک دو دهه فعالیت انجمن و قبلتر از آن انجام گرفته است. در طی سالهای متمادی منشأ اثرهای زیادی هم بوده است و شاید بتوان این بحث را مطرح کرد که غالب فیلمهایی که به شکلی در حوزه دفاع مقدس در طی این سالها تولید شده است، بالأخره انجمن در تولید آنها نقش داشته است.
به مرور زمان مجموعهای هم بنا به ضرورت شکل گرفته است و آن راه اندازی "شهرک سینمایی" دفاع مقدس بوده است و هدف اصلی آن این است که وقتی در انجمن نسبت به تولیداتی که در آن حوزه شکل گرفته، مطالعاتی انجام و کمکی برای تولید صورت میگرفته و قرار بوده که پشتیبانی شود، نیاز به امکاناتی بوده است که در دسترس عموم فیلم سازان نیست، لذا احساس شد که باید محلی آماده شود تا بتوان در اختیار افرادی که در حوزه تولید فیلم میخواهند فعالیت داشته باشند امکانات و تسهیلاتی قرار گیرد. لذا شهرک سینمایی از سال 73 راه اندازی شده است.
از سال 90 دنبال آن بودیم که شهرک را از حالت فعلی خارج کنیم و به عنوان شهرک نمونه ساخت و ساز آن را فراهم کنیم تا فیلمهایی که قرار است در حوزه انقلاب و دفاع مقدس تولید شود، دغدغه لوکشینهای مورد نیاز را نداشته باشد لذا تهیه طرح جامعی را برای شهرک آغاز کرده ایم و اطلاعات شهرکهای دنیا جمع آوری شد و مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفت و یک تیمی کارهای فنی را انجام دادند و در حال حاضر نیز در مراحل پایانی است و به محض تمام شدن و قطعی شدن ملکیت، ما ساخت و ساز را در شهرک آغاز خواهیم کرد. مجموعه وسیعی، قریب به 600 هکتار زمین است و موقعیت بسیار خوبی دارد و وضعیت زمینی آنها به گونهای است که آثار مورد نظری که میخواهند تولید شوند به راحتی بتوانند از آن فضا استفاده کنند. در آینده علاوه بر آن که مرکزی برای تولید فیلم خواهد شد، مرکز گردشگری و تفریحی نیز خواهد بود و قرار است با یک نگاه جامعی طراحی شود و از فضای آنجا در نزدیک ترین نقطه تهران میشود استفاده کرد. اکنون نیز بیش از هزار اثر در آن تولید شده است که نشان میدهد علی رغم محدودیتهایش تأثیر گذار بوده است. لذا محور اصلی فعالیت انجمن جریان سازی و کمک به افرادی است که میخواهند در این حوزه فعالیتی داشته باشند، کمک هم صرفاً مادی نیست بلکه در جهت غنا بخشیدن به محتوا نیز هست. علاوه بر این کارها یکی از فعالیتهایی که انجمن در حال حاضر و در سالهای گذشته در آن نقش داشته است، برگزاری "جشنواره ملی فیلم مقاومت" است و قبلاً تحت عنوان جشنواره فیلم دفاع مقدس بود و چندین دوره برگزار شده بود. منتها از سال 89 که اولین جشنواره ما با ترکیب جدید بعد از وقفه پنج ساله مجدداً کار خود را شروع کرد، با آن رویکرد در حوزه مقاومت هم ورود پیدا کرد که بتواند در گستره بیشتری فعالیت کند. علاوه بر این چون بنا بود که در حوزه بین الملل هم فعالیت داشته باشد طبیعتاً باید از این عنوان استفاده میکرد تا بتواند به راحتی با حوزه بین الملل ارتباط برقرار کند، لذا تحت عنوان "جشنواره مقاومت" نام گذاری شد و کار خود را آغاز کرد.
از زمانی که مجدداً جشنواره فعال شده، دو دوره در سال 91 و 89 برگزار شده است. توانسته هم در داخل ارتباط خوبی را تحت پوشش قرار دهد و هم در حوزه بین الملل توجه بسیاری از علاقهمندان به این حوزه را به خودش جلب کند. آثار خوبی در این جشنواره شرکت کردند. در جشنواره بعدی که در سال 93 برگزار خواهد شد یک نگاه جدید با تأثیر گذاری بیشتر، خصوصاً در حوزه بین الملل میتواند تعریف بهتری نسبت به آن چیزی که باید اتفاق بیفتد داشته باشد. با یک تعریف بهتر و انسجام بیشتر به آن بپردازند و کارهایی که به جشنواره تحت این عنوان وارد میشود با همان هدف گیری و سیاست جشنواره تطبیق پیدا کند. خصوصاً با توجه به تأکیداتی که بسیاری از فیلم سازان برای راه اندازی اتحادیه فیلم سازان حوزه مقاومت داشته اند، مورد بررسی قرار گرفته است.
نکتهای که در رابطه با انجمن سینمایی قابل ذکر میباشد این است که از سال 89 ما در دستور کار قرار دادهایم که انجمن علاوه بر مأموریتهای ستادی و سیاست گذاری خویش، در کنار آن در حوزه تولید هم ورود پیدا کند و علت آن هم این بود که نسبت به تولیداتی که در حوزه دفاع مقدس مطرح میشد که چرا ما کارهای فاخر و تأثیر گذار و پر محتوا و در عین حال تراز دفاع مقدس و انقلابمان را نداریم؟، لذا بنا بر این شد که انجمن در برخی از آثار ورود پیدا و نمونه را تولید کند. از آن سال تعدادی کار در دستور تولید قرار گرفت که ماحصل آن حدود 10 فیلم نامه سریال است که در حال حاضر بخشی از آنها نگارش یافته و با تحقیق و بررسی به صورت فیلم نامه آماده شده است و و به تولید خواهد رسید. امسال احتمالا چهار مورد از آنها کلید خواهد خورد.
8 فیلم سینمایی است که در دستور کار برای نگارش فیلم نامه هستند و برخی نیز آماده تولید هستند که انشاالله امسال به محض آماده شدن کلید زده خواهد شد. از سال88 ما به سه فیلم سینمایی ورود پیدا کردیم. سال 88 که فیلم "قلادههای طلا" بود و تولید شد و سال 91 هم اکران شد و مورد استقبال خوبی هم قرار گرفت. سال 91 فیلم "خاکستر و برف" را داشتیم که در جشنواره دیده شد و مورد توجه قرار گرفت و کار اول کارگردان بود که کار قابل قبولی هم با موضوع ارزشی خصوصاً خانوادههای شهید و رسم شهادت است و سومین کار "دلتنگیهای عاشقانه" با موضوع زندگی شهید مدق بود که آن هم آماده و در بخش مسابقه جشنواره هم پذیرفته شد اما به علت مشکلات فنی در مسابقه از طرف خودمان شرکت داده نشد اما امسال آماده حضور در جشنواره را خواهد داشت.
در کنار بحث تولید سینمایی و سریال، یکی از کارهایی که سالیان سال اتفاقی در آن نیفتاده است. پرداختن به بحث شهدای انقلاب اسلامی بود. ما سال گذشته به بهانه برگزاری جشنواره مقاومت، بیست نفر از شهدای انقلاب را در دستور کار گذاشتیم و مستند داستانی تولید شد و در جشنواره و مکانهای دیگر مورد توجه قرار گرفت. پنج کار نیز در مورد شهدای زن که مربوط به انقلاب و دفاع مقدس هستند و برای آنها کمتر کار انجام گرفته است، در دستور کار قرار دادیم. دو مورد آماده شده است و ما بقی نیز در حال تدوین است.
یک کار ویژه در ارتباط با "شهید فرهانیان" که از اولین شهدای خرمشهر بود ساخته شد که آن هم به صورت فاخر تولید شد و از تلویزیون هم در حال پخش است. اما هنوز کار زیادی از آن باقی مانده است که دوستان در جهت انعکاس و پخش بیشتر آن در گروههای مختلف باید اقداماتی را انجام دهند. انجمن تئاتر نیز یکی از زیرمجموعههای ماست که با همین نگاه که در حوزه سینما عرض کردم راه اندازی شده بود تا در حوزه تئاتر بتواند مجموعه فعال تأثیر گذار جریان ساز باشد و بتواند ارتباطات خوبی را با مجموعه هنرمندان حوزه تئاتر داشته باشد و علاوه بر حمایتهایی که در حوزه فرهنگ مقاومت و انقلاب و دفاع مقدس داشته اند، بتوانند کمک کنند آثار تولیدی در این زمینه با حضور جدی هنرمندان تقویت شود. در این رابطه فعالیتهایی در طی سالهای متمادی که انجمن راه اندازی شده است این اتفاق افتاده.
یکی از کارهای جدی که در حوزه تئاتر با آن مواجه هستیم بحث پژوهش در حوزه تئاتر و نگارش نمایش نامههایی است که متناسب با بحث دفاع مقدس باشد و در این زمینه مشکلات بیشتری داشتیم. از سال 90 دوستان، اقداماتی را شروع کردند که با علاقه مندان به این حوزه جلسات متعددی با نویسندهها و نمایش نویسها داشتهاند و ماحصل کارهایشان تعداد زیادی نمایش نامه است که اینها به مرور به اجرا گذاشته و منتشر میشود تا افرادی که علاقهمند به کار در این حوزه هستند بتوانند از متون مرتبط بهره برداری و استفاده کنند. در کنار این فعالیتها جشنواره سراسری "تئاتر مقاومت" هم از جمله فعالیتهایی است که دوسال پیش، بعد از سالیان سال که تعطیل شده بود، آن جشنواره هم تحت عنوان "جشنواره تئاتر دفاع مقدس" احیا شد و از سال 90 که امسال مجدداً چهاردهمین دور جشنواره را به صورت دوسالانه داریم که هفته دفاع مقدس برگزار خواهد شد.
این جشنواره فرصتی را ایجاد میکند که افرادی که در این حوزه علاقه مند به فعالیت هستند با اشتیاق بیشتری حضور پیدا کنند و آثار خود را بفرستند و فرصتی ایجاد شود که تعدادی از آثار، به اجرا در بیاید و برای عموم مردم سراسر کشور اجرا شود و بعد آثار برگزیده آنها هم در جشنواره به صورت متمرکز اجرا میشود و طبق روال آثار برگزیده معرفی و تشویق میشوند و این آثار برگزیده مجدداً فرصتی خواهند یافت در تهران و شهرهای دیگر زمینه اجرا را داشته باشند و تعدادی از آنها نیز در جشنواره فجر شرکت خواهند کرد. لذا این جشنواره هم فرصتی را ایجاد میکند که توجه هنرمندان را به حوزه مقاومت و موضوعات مورد نظر بیشتر شده و حضور آنها را افزایش دهند و گروههای زیادی طی همین جشنوارهها رشد پیدا کردند. البته هیچ محدودیتی برای گروههای حرفهای ندارند و فراخوان که اعلام میشود هر مجموعهای که آمادگی داشته باشد، در حول موضوع و محورهایی که مشخص شده کار کند، مورد توجه جشنواره قرار خواهند گرفت.
تولید انیمیشن از کارهای شاخص انجمن تجسمی است
در رابطه با انجمن تجسمی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، از حیث فعالیت در چند بخش فعال هستند و یکی از آنها همان مأموریت اصلی انجمن است که مانند بقیه انجمن ها تلاششان بر این است که ارتباط پیوستهای بین هنرمندان تجسمی و حوزه تجسمی داشته باشند و جریان سازی کنند. یکی از فعالیتهای شاخص این انجمن، تولید انیمیشن است. تولیداتی خوبی داشتهاند و در حال حاضر دوسالی است که فعالیتهای آن آغاز شده است.
به عنوان مثال طولانی ترین سریال انیمیشن کشور که در 104 قسمت با زمان 2080 دقیقه است در این کانون تولید شده و محور اصلی مباحثش در ارتباط با چگونگی شکل گیری هستههای مقاومت و بسیجی است که از قبل از انقلاب آغاز می گردد و تا امروز ادامه دارد. تقریباً یک چهارم آن آماده شده است و مابقی آن هم در حال تولید است به نام "فرزندان آفتاب" منتها زمان قطعی پخش آن منوط به میزان آماده شدن قسمتهایی است که باید با دوستان به جمع بندی برسد. اما فکر میکنم که تا پایان سال کل 104 قسمت آماده شود.
همچنین انیمیشنی راجع به بمباران مدرسه زینبیه در میانه ساخته میشود.عنوان کلی فیلم مشخص است اما بعد از آماده سازی، اسم گذاری نهایی صورت میگیرد. تقریبا بخشی از فیلم نامهاش انجام گرفته اما کامل نشده است. به صورت یک مجموعه در حدود 13 قسمت احتمالا ساخته شده و به صورت سریال در میآید. راجع به شهید بهنام محمدی یک فیلمنامه نوشته شده که تقریبا تأیید شده و اشکالات کوچکی دارد که در حال برطرف سازی آن هستند، در مورد شهید بروجردی هم در دستور کار داریم انیمیشن با سبک کمیک موشن کار کنیم و چند کار مشابه دیگر در حوزه انیمیشن داریم.
یکی از کارهایی هم که در انجمن تجسمی انجام گرفته و کار بسیار ارزشمندی است و دوسال قبل دومین دوره و امسال هم سومین دورهاش برگزار میشود، "جشنواره جهانی هنر مقاومت" است. که به صورت بین المللی در حوزه تجسمی برگزار میشود. این جشنواره قبلا در 8 رشته بود ولی جشنواره امسال در 12 رشته تجسمی برگزار میشود. دبیر کل آن آقای دکتر صادقی است. از سال گذشته فراخوانش در بخش داخلی و بین المللی منتشر شده و بخشی از کار مربوط به حوزههای حرفهای است که معمولا به اساتید داده میشود و اساتید بر اساس موضوعات داده شده کار میکنند که الان روی آن کار کردهاند و مقدار زیادی از آنها انجام شده، بخشی به صورتی (work shop) در دانشگاههای هنر برگزار و غیر از آن در استانهای زیادی برگزار شده است و سوم خرداد هم در تهران برگزار خواهد شد و تمام دانشگاههای هنری تهران بر روی آن متمرکز هستند. و در این جشنواره هم موضوع سوم خرداد و هم موضوعات دیگر به صورت آثاری از نقاشی و طراحی ادامه میدهند. در سطح بین الملل هم که فراخوان زده شده و آثاری ارسال شده و آثاری هم از کشورهای مختلف در حال ارسال است. بعضی کشورها طرح هایی را از طریق اینترنت میفرستند و بعضیها هم باید طرحهایشان را پست کنند و بعد از تأیید به آثار جشنواره ارسال شود.این جشنواره امسال در آذرماه برگزار خواهد شد. آغازش با آغاز هفته بسیج خواهد بود. آثار جشنواره در موزه صبا به نمایش گذاشته میشود و بعد هم به اختتامیه و مراسم اهدای جوایز هنرمندان ختم میشود.
به جرئت میتوان گفت که در حوزه تجسمی در کشورمان قویتر از این جشنواره وجود ندارد. جشنوراه فجر هم که چندسالیست در این زمینه در حال فعالیت است، سطح و وسعتش به اندازه این جشنواره نیست. چون جشنواره ما یک جشنواره موضوعی است و در سطح کشور گسترده، قویتر است و تلاش شده که همه دانشجویان دانشگاه حوزههای مورد نظر که برایشان کارگاه برگزار میشود به یک شکلی درگیر شوند و بتوانند آثارشان را به جشنواره بدهند و برگزیده آثار آنها به جشنواره سراسری و بین المللی میآید و در آن شرکت داده میشود.
انجمن عکاسان، با کمک عکاسان جنگ راه اندازی شد
در حوزه انجمن عکاسان دفاع مقدس همینطور که از اسمش پیداست به حوزه عکس -جدای از اینکه بخشی از آن تجسمی است – توجه میشود و این به علت اهمیتی است که در موضوع دفاع مقدس و انقلاب قائل هستیم. این حوزه با حضور عکاسان جنگ راه اندازی شده (کسانی که از دوران دفاع مقدس آثار زیادی دارند و در عین حال از اساتید این حوزه هستند) و تلاششان این است، با ارتباطی که با مجموعه عکاسان دفاع مقدس و انقلاب دارند، آثار مرتبط با این ایام را با توجه به فاصله بسیار زیاد زمانی که از آن زمان تا الان سپری شده و خیلی از این عکسها و نگاتیوها در حال از بین رفتن است، جمع آوری کنند و در آنجا علاوه بر اینکه به صورت استاندارد کارهایی را برای احیای این تصاویر و نگاتیوها انجام میدهند. آنها را شناسنامه دار میکنند و با استفاده از مواد و امکاناتی باعث افزایش عمر اینها برای نگهداری میشوند، همه این تصاویر، با رزومیشن بالا و پایین اسکن میشوند. بخشی با رزومیشن بالاست که برای بهره برداری و چاپ استفاده میشود و بخشی از آنها با رزومیشن پایینتر اسکن میشود که هم به عنوان سابقه ذخیره باشد و هم اگر که برای آثار اتفاقی بیفتد و از بین بروند از این طریق از آنها بهره برداری شده باشد. مجموعه آثاری که در انجمن عکاسان ما جمع آوری شده فعلا حدود یک میلیون و سیصد هزار فریم عکس است و این مسیر همچنان ادامه دارد. ارتباط با عکاسانی که آثاری دارند چه راجع به دفاع مقدس و چه راجع به انقلاب، رایزنی کرده و اگر لازم باشد خریداری میکنند. همچنین چنانچه لازم باشد برای عکس فرآیندی انجام شود که طی آن عکس به مدت طولانیتری عمر کند، این فرآیند انجام میشود. این عکس یا به خودشان تحویل داده می شود یا اینکه اگر مایل باشند در بانک اینجا با شرایط استاندارد نگهداری میشود.
همه این آثار به صورت نرم افزار و جستجوگر که برایش تعریف شده، قابل دسترسی است با موضوع و عناوینی که برایش تعریف شده یعنی نرم افزار طوری طراحی شده که شناسنامه عکسها هم در آن تلاش شده گنجانده شود و بتوان در استفاده از نرم افزار با حداقل زمان به عکسها دسترسی پیدا کرد. در کنار این کار که صرفا به جمعآوری منتج نشود کارهای نشر هم در حال انجام گیری است. یعنی آلبومهای عکس جنگ که در سالهای دفاع مقدس در آلمان به چاپ رسید و در 6 جلد چاپ شده بود منتشر شد.. خیلی از آثاری که در آن کتابها چاپ شده، کتابش هست اما عکسهایش معلوم نیست کجاست.
از سال 83 که این انجمن شکل جدی به خودش گرفت، این کارها در داخل انجام میگیرد و بعضی از آلبومهایی که بعد از جلد ششم منتشر شده را میتوان نام برد مثل "زن در دفاع مقدس"، آلبوم "عکس خرمشهر" و آلبوم "عکس شهدا" را میتوان مثال زد و بعضی آلبومها هم استانی چاپ شده مثل آلبوم حماسه الوند که در رابطه با نقش استان همدان است در جنگ و در مورد اصفهان هم همچین آلبومی به نام خروش لاجوردی به چاپ رسیده است.
در رابطه با آذربایجان شرقی نیز آلبوم "سپاه عاشورا" در دستور کار قرار دارد که از همین عکسها و آثاری که در استانها وجود دارد جمعآوری و پالایش و بازبینی میشود و بهترینها و شناسنامه دارترینهایشان انتخاب میشود و مجموعهشان در آلبوم منتشر و ارائه میشود. این آلبومها هر جلدش تقریبا تلاش سه سال زحمت دوستانی است که در این زمینه کار میکنند. فقط جمع آوری و انتخاب عکس نیست بلکه علاوه براین کارهایی که انجام میدهند باید شناسنامههای عکسها(موضوعشان و محلشان را جمع آوری کنند) را ایجاد کنند و بعد آن را منتشر میکنند. خود فرآیند چاپ هم باید با وسواسهای خاصی انجام شود. در کنار این کار (در واقع آلبومها تاریخ مصور جنگ است و البته در مورد انقلاب هم کارهایی در حال انجام است) کتابهای دیگر است درمورد آثار عکاسانی که شخصا عکسهای زیادی دارند در مورد جنگ تحت عنوان همان عکاس، مثلا آلبومی از احسان رجبی به چاپ رسید. نه در قطع رحلی بلکه مقداری کوچکتر و در قطع خشتی.
آلبوم عکس تبادل اسرای حزب الله با کشتههای صهیونیستها منتشر شده
همچنین در مورد موضوعاتی که میشد روی آن کار کرد مثل پشتیبانی در جنگ یا تبادل اسرای حزب الله با کشتههای صهیونیستها که آلبومش تحت عنوان تبادل منتشر شد. هم کارهایی شده است. آلبوم های مشابه این هم در دستور کار است و دوستان در حال تلاش هستند تا به دسترس عموم برسانند. ضمن اینکه آثار مکتوب تخصصی هم که مرتبط به حوزه جنگ منتشر شده مثل عکاس زیر آتش (کتابی است که ترجمه است منتها در رابطه با عکاسی جنگ)؛ در کنار این کارها، نمایشگاههای متعدد و تصاویری در قطعهای بزرگ و مختلف با توجه به امکانات در دسترس و بنا به درخواست و ضرورتها منتشر میشود مثل جاودانهها که متشکل از 40 قطعه عکس در بسته بندی خاصی است که برای مناسبتهای مختلف دفاع مقدس و ... از آن در سراسر کشور استفاده میشود.
فعالیتی که عکاسان اینجا در انجمن عکاسان انجام میدهند تقریبا بی بدیل است و نمونهاش در کشور نیست، تلاشش بر این است که بدون اینکه هزینهای دریافت کند آثار موجود را قبل از ازبین رفتن مورد بهره برداری قرار داده و اقدامات لازم را دربارهاش انجام دهند.در حال حاضر خیلی از نگاتیوها که ژلاتینی هم هستند به مرور قارج میزنند و از بین می روند و نمونههای زیادی از عکسهایی داشتهایم که این اتفاقها برایشان افتاده و از بین رفته. دست اندرکاران ناچار شدهاند که مجددا بازیافتش کنند ولی با مشقت بسیار، برای مثال عکسی را داشتهایم که 24 ساعت روی آن کار شده تا بازیافت شود. لذا یکی از بحثهای جدی اینست که متأسفانه در سراسر کشور، از مطبوعات و صدا سیما گرفته تا دیگر مکانها عکسهایی داریم اما چون روی آنها کار مرمت و نگهداری درستی انجام نمی گیرد در معرض انهداماند. و این خودش مسئولیت متولیان این امر را سنگین میکند چرا که هیچ یک از این عکسها اگر از بین بروند با هزینههای مادی قابل دستیابی نیستند. چون زمان گذشته و امکان بازگشت به عقب هم نیست. ولو اینکه این عکس به نظر پیش پا افتاده. انجمن عکاسان آمادگی دارد که به صورت رایگان روی عکسهای دفاع مقدس اقدامات لازم را جهت مرمت، طول عمر و ... انجام بدهد و آنها را به صاحبان عکس بازگرداند. فقط به این دلیل این کار انجام میشود که این عکسها حفظ شوند و از بین نروند.
یک مجموعه دیگری که داریم و برای همه شناخته شده است مجموعه فرهنگی روایت فتح است. همان مجموعهای که تحت عنوان روایت فتح کار مستند سازی میکرد این مجموعه هم در حال حاضر مطابق با گذشته در سه محور کلی فعالیت میکند. یکی از محورهایشان دفاع مقدس است به عنوان یک محور اساسی که رویش کار میکنند، محور دوم بیداری اسلامی است. محور سوم هم در رابطه با بحث انقلاب است که ما در حوزه دفاع مقدس و در حوزه انقلاب محور بسیج را هم در دل همینها میبینیم. فعالیتهایی که امروزه در دل بسیجیان ما با همان اتفاقهای دوران جنگ به شکل دیگری حضور پیدا میکند، مثل جهاد سازندگی که به مردم کمک میکند، راهیان نور که تلاشش این است که مردم از فضاهای دفاع مقدس بازدید داشته باشند و در جریان آن قرار بگیرند یا عرصههای دیگری که بسیج در آنها بدون منت فعالیت میکند. و امروزه در سراسر کشور به عنوان یک موضوع ملی در حال رخ دادن است. هیچ تشکلی به گستردگی بسیج در کشور نداریم و همه افردای که وابسته به نظام هستند بسیجی هستند و همه دستگاههای فرهنگی وظیفه دارند که برای بسیج کار کنند چون رقیب جایی نیست و همه نگاه ها در آن حضور دارد و یک سازمان ملی است و ما هم در این زمینه نقش خودمان را داریم که سعی کنیم آنها را منتشر کنیم و برخی خوب کار نم یکنند و انتظار دارند یک تشکل رسمی مانند بسیج در آن کار کنند و بسیج در اصل مسئولیت سازمان دهی به بسیج را دارد و مردم و همه سازمانها را به یک یک شکلی در بسیج زینت دارند. لذا یکی از فعالیتهایی که در روایت فتح اتفاق میافتد تلاش بر این است که این کارها را با نگاه مستند سازی(نگاهی که سالیان سال با آن کار کرده) مورد توجه قرار دهد. البته در حال حاضر اقداماتی را در روایت فتح داریم که علاوه بر مشی قبلی، در عرصههای جدیدی هم آغاز به کار کردهاند خصوصا با توجه به اینکه گروههای مستند ساز زیاد شدهاند تلاش بر این است که از آن عرصههایی که در آنها زیاد کار شده به عرصههایی که کمتر کار شده ورود پیدا شود. مثلا حوزه بین الملل از آن حوزههایی است که در یمن و بحرین و لبنان و افغانستان و عراق و دیگر کشورها کمتر گروههایی دیده میشود که در این زمینه کار کنند. ولی روایت فتح در این زمینه فعالیت میکند و بنایش بر این است که فضای جهان اسلام و بیداری اسلامی را به عنوان دستور کار در نظر داشته باشد.
در حوزه دفاع مقدس فیلمهای سینمایی مستند علاوه بر کارهای جاری در دستور کار قرار دارد که در آن عملیاتهای بزرگ مثل عملیات بیت المقدس و .. به تصویر کشیده میشود و تلاش میشود که در این حوزه تولیداتی داشته باشیم در زمان 90 تا 100 دقیقه به صورت سینمایی و قرار است به بهره برداری برسد. مثلا فیلمهای مشهوری از جنگهای جهانی میبینیم که این کارها هم در همان سبک و سیاق است با مدل بومی خودمان و در رابطه با استفاده از فضای مجازی هم تلاش این است که برنامهها بیشتر در فضای مجازی دیده شود به صورت قطعات کوتاتر، مجموعه برنامه و ... که در حال انجام گرفتن است. اتفاقاتی در این زمینه هم در حال افتادن است من جمله گرفتن خاطراتی از جبهه دشمن و برای به ثمر نشستن آن یکی دوسالی باید منتظر بمانیم.
راجع به برخی از شهدای شاخص و یا فرماندهان جنگ به علاوه موضوع انقلاب که همیشه مظلوم واقع میشود، کارهایی داریم. در بخش شهدای انقلاب راجع به شهید بهشتی مجموعه برنامههایی داشتیم که پخش شد و راجع به شهید مطهری هم با همکاری دوستانمان در بنیاد شهید مطهری در حال تلاش برای انجام کاری داخلی از این شاخص برجسته انقلاب هستیم. و در مورد حوزههای انقلاب به مرور موضوعاتی را در دستور کار داریم تا از این بخش غفلت نشود.
موضوع دیگر حوزه نشر است که دو نشر داریم یکی روایت فتح و دیگری ساقی از مجموعه هایی است که مرتبط به انتشارات آنهاست و آثاری که در حوزه دفاع مقدس است در آنها به چاپ می رسد.در حوزه نشر ساقی محورهای متفاوتی از جمله طنز، هنر، رسانه و .. را داریم. حتی فیلمنامه و نمایشنامه هم در نشر ساقی منتشر میشود. چندین حوزه که در رابطه با موضوعات مختلفی است. مثلا فیلم نامه ، نمایش نامه و امثال این ها هم وجود دارد؛ ما در طی سال در این دو نشر بیش از هفتاد عنوان کتاب منتشر میکنیم که بعضی از این آثار به کرات تجدید چاپ شده، بعضی کتابهای شهیدان در روایت فتح به بیستمین چاپ هم رسیده است و تا این حد مورد استقبال قرار گرفته است.
منتها روش ما در نشر "روایت فتح" و "ساقی" این است که کتب هدیهای توزیع نمیکنیم بلکه باید حتما فروخته شود تا توسط افراد به بهرهبرداری برسد. و دو فعالیت عمده ی دیگر: یکی برگزاری جشنواره "انتخاب کتاب سال مقاومت" در سطح بین الملل که تحت عنوان "جایزه شهید آوینی" میباشد که انشاالله در شهریور ماه دومین دوره این جشنواره برگزار خواهد شد. و این فرصتی خواهد بود برای برای معرفی آثار و توجه به افرادی که در حوزه مقاومت قدم میگذارند. محور های مشخصی هم در نطر گرفته شده است که شامل حوزه هنر، داستان، ادبیات، روایت و موضوعات مختلف دیگری را در حوزه نشر میشود.
بخش مهم و تاثیرگذار دیگر "کنگره شعر مقاومت بین الملل اسلامی" است که امسال چهارمین دورهاش برگزار خواهد شد و مختص کشورهای اسلامیست و محورش مقاومت و موضوع بیداری اسلامیست. دورههای قبل در ارومیه، بوشهر و کرمانشاه برگزار شد و امسال قصد برپایی در تهران را با حضور شعرا از کشورهای اسلامی داریم. سال گذشته شاعران از بیست و یک کشور در این کنگره شرکت داشتند. همچنین شعرا خواستار تشکیل مجمع شعرای جهان اسلام بودند که انشاالله ارتباط پیوستهای برای موضوعاتی که در جهان اسلام پیش میآید هماهنگی، حرکت و حضور جدی بین ما و این شعرا ایجاد شود.این کنگره روز به روز پربارتر، قویتر و تشکلمندتر میشود. زمان برگزاری کنگره شعر در سیزده آبان ماه است که در نزدیکی روز مبارزه با استکبار جهانی که سالروز تسخیر لانه جاسوسی است میباشد. در بازه سه روزه برگزار میگردد و با اختتامیه به پایان میرسد.
در کنار این فعالیتها در حوزه فضای مجازی، چند سایت به نامهای هم بلاگی، شهید آوینی، روشنگری (که تصویری است) و سایت انقلاب اسلامی فعال است.و مجموعه دیگری به نام مجتمع فرهنگی اسوه که که اگر ما بخواهیم حمایتی از آثارشان داشته باشیم برای اجرای نمایش، برپایی گالری و ... در آن خدمات و امکانات سالنی در اختیار حوزههای مختلف مورد نظر قرار میگیرد. و همچنین این مجتمع در حوزه آموزشهایی از قبیل آموزش انیمیشن، بهرهبرداری از فضای مجازی و ... هم فعالیتهایی را دارد.
*تسنیم: به طور خاص در زمینه بیداری اسلامی و شهدای منطقه چه فعالیتهایی دارید؟
ما موضوعات را تفکیک نکردیم که برای شهدای بیداری اسلامی یا حرکت و جوشش مردم به صورت جداگانه کار کنیم بلکه مجموعهای از همه اینها کارهای ما را تشکیل میدهد. یعنی ممکن است جایی روی شهدای شاخص کار کرده باشیم مثل عماد مغنیه که شهید شاخصی در لبنان است و یا در کشور بحرین نیاز به انجام کار روی افراد خاص یا رهبری و یا شهید خاص آن منطقه انجام شود و یا در فلسطین محمد الدوره یا در مصر سلیمان خاطر (که در زمینه بین الملل شهید سال معرفی شد)، منشا اثر هستند که روی اینها زمینه کار وجود دارد.
جشنواره تئاتر، جشنواره فیلم، جشنواره بین المللی مقاومت که در حوزه هنرهای تجسمی است، کنگره شعر مقاومت بین الملل اسلامی مشخصا روی بیداری اسلامی متمرکز و از موضوعات محوری هستند در حالیکه در حوزه هنرهای تجسمی چون تنها در کشورهای مسلمان نیست میتوان به جنبش وال استریت نیز نگاه داشت که از جنبشهای مردمی علیه ظلم میباشد و در دستور کار ماست و بیشتر تمرکز روی حرکتها و شهدای تاثیر گذارشان است.
تلاش بر این است که مقاومت مردمی را در داخل به روش خود و در بعد بین الملل بسته به شرایط موجود منطقه ترویج کنیم. ما در حوزه هنر تلاش میکنیم تا بتوانیم کاری انجام دهیم که به جاهای دیگر صادر شود مثل انقلاب اسلامی که مقاومت را به دیگر کشورها صادر کرد و بیداری اسلامی اتفاق افتاد.
در حال حاضر مقاومت مردم سوریه به دلیل تجاوزات دشمن خود بزرگترین حرکت است و با اینکه شرایط سوریه خاص است ولی در بعضی حوزهها مثل عکاسی کارهایی انجام میگیرد. بعضی مناطق نیاز به روشنگری بیشتری دارد مثل بحرین که به دلیل خفقان جو موجود، کار به راحتی در آنجا امکان پذیر نیست که ناچار به عمل به روش دیگری هستیم. و در یمن مسلمانان مسائل خاصی دارند. در منطقه سوریه مردم مثل بسیج ما، خود به صحنه آمده و میجنگند و تشکلهایی راه اقتاده است و مقاومتهای مردمی در حال شکل گیری میباشد و اینها چون مدل هستند باید اطلاع رسانی شوند. مثل انقلاب و جنگ ما که مدل شدند و حالا جنگ نرمی که گفته میشود، همین است که مردم بسیج شوند، شبکههای اجتماعی راه اندازی شود و در مقابل ظلم و ضایع کردن حقوق مردم ایستادگی شود و این سلسله مقاومت به جاهای دیگر هم بسط پیدا کند و بدانند که با ایستادگی میشود حق را زنده کرد؛ مثل جریان هستهای که ثمرهاش جریانی بزرگ را در خودکفایی و خودشکوفایی و غرور ملی ایجاد میکند و اینها ثمرات ایستادگی هستند و با تسلیم شدن کاری را نمیشود پیش برد.
تسینم* در آستانه انتخابات ریاست جمهوری هستیم. شما به عنوان یک مسئول فرهنگی چه توقع فرهنگی از دولت آینده دارید؟ در حوزه دفاع مقدس چه کارهایی باید انجام شود؟ چه کمکاریهایی در دولتهای قبل شده است؟
فرهنگ در دورههای مختلف مورد غفلت جدی قرار گرفته است، و به دلیل اینکه انقلاب کشور ما انقلاب فرهنگی بوده، باید در این عرصه بیشتر بدرخشد؛ معنای این حرف عدم توجه به دیگر حوزهها نیست چون گاهی دیگر حوزهها تاثیر فرهنگی به سزایی دارد و اگر بخشهای دیگر حل نشوند ما در این بخش هم توفیقات چندانی نخواهیم داشت؛ مثل فرمایشات مقام معظم رهبری برای نامگذاری سالها که در چند سال اخیر در حوزه اقتصادی بوده است، چون بحث اقتصادی لبه پیکان حمله دشمن به ما شده. بعد از جنگ تحمیلی 8 ساله، دشمن هم از طریق ماهوارهها و اینترنت و شبکههای اجتماعی و ... سعی در تاثیر گذاری بر اذهان مردم را دارد و رفتار سازی میکند و در حوزههای دیگر ما را تحت فشار قرار داده که در آن زمینه، نتیجه فرهنگی بگیریم.
به طور مثال دشمنان از بحثهای اقتصادی و تحریمها برای رسیدن به اهداف سیاسی فرهنگی خود استفاده میکنند؛ ما اگر این بخش را حل کنیم، در مقابل آن بایستیم و دشمن را عقب برانیم، خود به خود ثمرههایش روی فرهنگ جامعه تاثیر میگذارد چون آنچه که میتواند ما را در مقابل این ایستادگی مقاوم بکند، فرهنگ است و اگر فرهنگ مقاومت نباشد ما اقتصاد مقاومتی را هم نمیتوانیم به خوبی پیش ببریم و در عرصههای سیاسی و ... پیشرفتی نمیکنیم.لذا فرهنگ مقاومت که دستور کار جدی ماست و تلاش بر این است که ما هم نقشی داشته باشیم باید روحیه ایستادگی را در مردم تقویت و ترویج کند و اینگونه در عرصههای دیگر هم مقاومت و ایستادگی بیشتر شده به نتیجه مطلوب میرسیم. سلاح بدون روحیه مقاومت دردی را دوا نمیکند، شاید بتوان مقاومت کرد، اما نتیجه مطلوب نخواهد بود و در مقابل کشورهای بزرگ اگر این روحیه مقاومت وجود نداشته باشد، ابزار در مقابل ابزار قرار خواهد گرفت و بر هم غلبه میکنند. در حالیکه مردم ما در جنگ تحمیلی چهل و پنج روز با دست خالی در خرمشهر جنگیدند چون روحیه مقاومت داشتند. روحیه مقاومت میتواند کارهایی بکند که از سلاح و تجهیزات بر نمیآید و اگر سلاح و تجهیزات هم بود ایستادگی مضاعف میشود.
ما یکی از ضربهها که در حال حاضر از کشورهای بیگانه میخوریم، این است که این روحیه ضعیف شود. چون آنها دریافتهاند که عامل حضور مردم ما در همه عرصهها این روحیه است و چنین روحیهای باید شکسته شود. به همین خاطر این موضوع در فرهنگ و برنامهریزیهای ما بسیار مهم است و اگر از این بخش غفلت شود ضربه بزرگی را خواهیم خورد.
رهبر معظم انقلاب هم از فرهنگ دفاع مقدس به گنج تعبیر کردند. همه آنچه ما برای ادامه انقلاب نیاز داریم در دفاع مقدس وجود دارد. سلامت انقلاب، فرهنگ، مقاومت، تلاش، غرور ملی، وحدت و قناعت همه در جنگ هستند. باید نداشتههایمان را تولید کنیم ما در جنگ بدون امکانات و دست خالی بودیم و امروز در صنعت دفاعی به این دلیل پیشرفت کردهایم. این ثمره دفاع مقدس است، ثمره ایستادگیهای همان موقع است. در حوزههای سیاسی هم باید جلوی دشمن بایستیم و عقب ننشینیم تا این غرور و وحدت و در صحنه بودن را که در دفاع مقدس دیده ایم، حفظ کنیم.
اگر فرهنگ مقاومت را برای نسل امروز که با دفاع مقدس از نزدیک آشنا نبوده بتوانیم در قالبهای هنری و تاثیرگذار و ماندگار خوب ارائه دهیم، قطعا میتوانیم در این زمینه بهره برداریهای خودمان را داشته باشیم. در سالهای گذشته آنطور که باید و شاید در این زمینه کار نشده است. البته در صحبتها همه به این معتقدند اما در صحنه عمل تعداد اندک میشوند که چراییاش بحث مفصلی را میطلبد و در جملات کوتاه حق مطلب ادا نمیشود. و البته این به معنای بیاعتقادی نیست. مثلا ما در زمان وزارت ارشاد مهاجرانی این را به دلیل موضع گیریهای صریحش داشتیم. خصوصا راجع به سینما در جشنواره فیلم دفاع مقدس که میگفت اصلا چرا باید فیلم دفاع مقدس تولید شود؟ اما بقیه، انسانهای معتقدی بودند. ولی باز هم در عمل منشا اثر جدی دیده نشده است. خصوصا در سالهای اخیر.
تسنیم* یعنی ما دچار شعارزدگی شدهایم؟
در بخشهایی ممکن است اینچنین باشد. نباید همیشه یک طرفه قضاوت کرد و دیگران را محکوم کرد. اگر چه بودهاند کسانی که تا مسئولیتی نداشتهاند پر حرارت از فرهنگ دفاع مقدس حرف میزدند و بعد از آن کمتر توجه میکردند. همیشه هم شعار و شعارزدگی نیست. گاهی سیستم مدیریتی هم با سیستم اشخاص همراه نیست و نتیجه همین گفتهها میشود.
ما اگر امروزه به صورت جدی به فرهنگ مقاومت و انقلاب و جنگ بپردازیم از بقیه مباحث ضرر نخواهیم کرد و هرچه با کار هنرمندانه این فرهنگ به جامعه تزریق شود هم موفق خواهد بود و هم مورد اقبال قرار خواهد گرفت. تاثیر گذار هم خواهد بود و برای اقتصاد خودش مفید واقع میشود و ما از بسیاری مسائل دیگر بینیاز میشویم. تهاجم فرهنگی در همین فرهنگ است. ما اگر فرهنگ ملی خود را ترویج کنیم دیگر فرهنگهای بیگانه که درصدد از هم پاشیدن اساس و شالوده خانواده است موفق نمیشود، ولی گاهی ما با دست خود اعمال دشمن را انجام میدهیم.
تسنیم* انتظارات شما به عنوان یک مدیر فرهنگی از دولت بعد در این زمینه چه خواهد بود؟
بعضی دوستان فعالیتهای مقاومتی را به عنوان کار ارزشمند تحویل میدهند و به عنوان گزارش کار ارائه میدهند. حال باید گفت اگر چنین کارهایی واقعا خوب است مدیران بیایند و یاری دهند.
دو سال پیش جشنواره جهانی هنر مقاومت در حوزه تجسمی برگزار شد و کار هنرمندان بسیار عالی بود. اما با اینکه حرفش زده شده بود ما از هیچ جا ریالی هم دریافت نکردیم و این خود نشانگر تاثیرگذاری این فرهنگ است. اما سیستمها اجازه دستگیری و یاری نمیدهند. هر چند دل بخواهد و این ضعف مدیریت برای به انجام رساندن اهداف است. امیدواریم در دولت آینده انشاالله اهتمام جدی به این عرصه بشود. مثلا در زمان آقای خاتمی، رهبر معظم انقلاب بر موضوع مهندسی فرهنگی تأکید کردند و این موضوع در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت. اما به طور کامل اجرایی نشد و هنوز سندی در این رابطه بیرون نیامده است. بدون این سند ما در فرهنگ مشکل داریم. چون مدیریت کلان فرهنگی نداریم، هر مجموعهای مجزا کار میکند، همسو و همجهت نیستند، موازی کاریهای مخل صورت میگیرد، دستگاههای فرهنگی مدیریت فرهنگ داخل و خارج هنوز ظرفیتهای مدیریت داخل را نمیدانند. با این شرایط و عدم وجود مهندسی، همیشه دچار مشکلی که در حال حاضر با آن مواجه هستیم روبرو خواهیم بود. مقام معظم رهبری هم روی این موضوع تاکید دارند و ما هنوز در این زمینه ضعف داریم.
در انتخاب رییس جمهور باید به نگاه فرهنگی شخص رئیسجمهور هم توجه شود چون مسائل فرهنگی ما در آسیب شدید قرار دارد و در رنج است و این نیاز به اهتمام کامل رییس دستگاه اجرا دارد. دولت آینده میتواند با برنامهریزی دقیق این مشکلات را در دراز مدت مرتفع سازد. ضمنا جابهجایی زیاد افراد هم "سم" برای فرهنگ است و هر تغییر، بسیاری از برنامه ریزیها را دچار اشکال میکند. اگر برای مجموعههای فرهنگی برنامه ریزی دقیق و حساب شده دراز مدت با پشتیبانیها و فراهم کردن زمینههای درست اجرایی و حمایتهای مادی و معنوی صحیح انجام گیرد، موفقیت هم در پی خواهد داشت. اما به طور کلی در حوزه فرهنگ، ضعفهای اساسی داریم و به نظرم در این زمینه کم کاری کردهایم. وظیفه مسئولین آینده آن است و این آمارهای ما جهت را نشان میدهند و من به عنوان کسی که سی سال از عمر خود را در حوزه فرهنگی بودم، در حد شناخت خودم احساسم این است که یکی از حوزههایی که میتواند در حوزههای عمومی کشور اثر بگذارد، فرهنگ دفاع مقدس و انقلاب اسلامی است. حتی در سبک زندگی جاری مردم نیز اثر میگذارد و این یکی از مسیرهایی است که انقلاب ما برای فرهنگ خود باید طی کند. تا زمانی که ما دست از ارزشهای انقلاب خود برنداشتهایم، دشمن نیز دست بر نمیدارد و این مسیر را در تعارض جدی میبینند.
فرهنگ انقلاب اسلامی کارهایی را در دنیا انجام داده است که بسیاری تحمل آن را ندارند و به همین خاطر میخواهند ریشه جمهوری اسلامی ایران را با این فرهنگ بزنند. باید این فرهنگ را ترویج کنیم و دور از نگاههای کوچک امیدوارم در دولت آینده دوستانی با انگیزهتر، علاقهمندتر، مومنتر و با کیاستتر کمک کنند تا تأثیرات یک مجموعه را به مجموعههای متعدد برسانند.
خبرگزاری تسنیم
نظرات