اعتراف به یک حقانیت

روز بیستم تیر 1383 «خاویر پرز دکوئه‌یار» دبیرکل پیشین سازمان ملل در مصاحبه‌ای با بی‌بی‌سی گفت علت بی‌اعتمادی طولانی ایرانیها به شورای امنیت سازمان ملل در خلال جنگ با عراق، حمایت قدرت‌های دائم عضو شورا از رژیم عراق بود.
وی در این مصاحبه اظهار داشت: در حالی که دادگاه محاکمه صدام حسین رئیس جمهوری ساقط شده عراق در جریان بود، تجاوز عراق به ایران در فهرست اتهامات وی جای نگرفت. این به معنای پایمال شدن حق مسلم ایرانیان است. چنین امری در حالی صورت می‌گرفت که سالها قبل، سازمان ملل رسماً بغداد را در جنگ ایران وعراق متجاوز شناخت اما هیچ پیگیری حقوقی خاصی در این مورد انجام نشد.
  دکوئه‌یار گفت: متأسفانه هیچ واکنشی از طرف شورای امنیت در قبال حمله عراق به ایران صورت نگرفت، این چیزی است که ایرانیها همیشه بر آن تأکید داشته و نسبت به آن گلایه‌مند بوده‌اند؛ اعضای شورای امنیت در واقع حمله عراق به ایران را پذیرفتند بدون آن که در قبال آن واکنشی از خود نشان دهند.
  دبیرکل پیشین سازمان ملل متحد که در زمان انجام این مصاحبه، سفیر پرو در پاریس بوده است و در آذر 1370 با ارائه گزارشی به شورای امنیت سازمان ملل به صراحت از عراق به عنوان «آغازکننده جنگ» نام برد، افزود: «موضع ایران هم طبعاً انتقاد دایم از شورای امنیت بود؛  مقامات ایران اصلاً به این شورا اعتماد نداشتند، هیچ‌وقت هم اعتماد پیدا نکردند و این امر کار دبیرکل سازمان ملل را خیلی مشکل می‌کرد.»
  وی در پاسخ به سئوالی مبنی بر این که مقامات ایرانی در آن سالها بارها گفته بودند که قدرتهای بزرگ عضو شورای امنیت همواره از لحاظ نظامی و غیره حامی عراق هستند، آیا بی‌اعتمادی ایران به شورای امنیت به همین دلیل نبود؟ گفت: «بله همین طور است؛ ایران به همین دلایل که می‌گویید به شورای امنیت اعتماد نمی‌کرد، گلایه داشت که چرا شورای امنیت در زمان حمله عراق حرکتی نکرد. مشکلی که من با ایران داشتم این بود که همواره از من می‌خواستند عراق را متجاوز اعلام کنم. طبیعی بود که این مسئله با مخالفت عراق مواجه می‌شد.» وی افزود: «من دستور دادم کمیته‌ای از چند کارشناس بلژیکی و از کشورهای دیگر تشکیل شد؛ تحقیقی طولانی انجام دادند و به من اطلاع دادند که عراق مقصر و آغازگر جنگ بوده است، من هم آن را اعلام کردم. البته عراقی‌ها خیلی از این جهت از من گلایه کردند؛ اما من مطمئن هستم که اگر این مطلب اعلام نمی‌شد، صلح برقرار نمی‌شد.»
 دبیرکل پیشین سازمان ملل متحد همچنین در پاسخ به سئوالی مبنی بر این که چرا شورای امنیت سازمان ملل حاضر به پذیرش نتیجه این گزارش نشد؟ گفت: «بله قبول نکردند، اما از آنجایی که من گزارش کمیسیون را به سرعت به شورای امنیت ارائه دادم شورای امنیت آن را به عنوان یک سند پذیرفت؛ ولی طبق آیین‌نامه کاری خود موظف نبود درباره آن اظهارنظر کند.» وی افزود: «باید این نکته را اضافه کنم که به نظرم اشکال سازمان ملل این بود که پس از پایان جنگ ایران و عراق به تنبیه آغازگر جنگ نپرداخت. در مورد کویت بلافاصله و کاملاً آشکارا گفتند که باید صدام را چگونه تنبیه کرد. در حالی که درباره ایران و عراق هیچیک از قدرتهای بزرگ حتی روسیه یا چین هم متجاوز را محکوم نکردند. این در حالی است که بی‌بی‌سی پیشتر در گزارشی درباره علت حذف اتهام حمله به ایران از فهرست اتهامات صدام نوشته بود که این اتهام پای آمریکا، انگلیس و همچنین کشورهای عربی منطقه را به عنوان حامیان این جنگ به میان می‌کشید.»
  پرز دکوئه‌یار در پایان، در پاسخ به این سئوال که ایران در حال حاضر برای اقامه طرح دعاوی خود علیه صدام چه گزینه‌ای در پیش دارد؟ گفت: «من مطمئن نیستم که مقامات ایران این دادگاه را برای رسیدگی به این مورد صالح بشناسند. ایران با جنگ آمریکا در عراق مخالف بود و این دادگاه را نیز مقامات ائتلاف تشکیل داده‌اند؛ بنابراین تعجب نخواهم کرد اگر مقامات ایرانی تصمیم بگیرند که به چنین دادگاهی شکایت نبرند.»