نگاهی به کتاب «تاریخ نگاری در ایران»

کتاب «تاریخ نگاری در ایران (از آغاز دوره اسلامی تا حمله مغول)» نگاشته پروین ترکمنی آذر از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی راهی بازار نشر شده است.

بررسی تاریخ نگاری ایران دوره اسلامی تلاشی است برای ایجاد پیوند میان گسست‌های تاریخ ایران، تا ایرانی تاریخ خود را یکپارچه و پیوسته ببیند.

بازیابی هویت فرهنگی ایران مدیون تلاش گروه های بسیاری از جامعه ایران است و حکومت‌گران ایرانی سهم مهمی در این زمینه داشته اند. این پژوهش تلاشی است برای نشان دادن خدمات گروهی از فرهیختگان، مورخان ایرانی، برای احیا و اعتلای هویت ایرانی و ایران. این نوشته بر آن است بخشی از میراث گذشتگان را واکاود و با تامل و تعمق در میراث فرهنگی این سرزمین، که قدمتی چند هزار ساله دارد، بتواند به نتایجی منطبق با جامعه ایرانی – اسلامی دست یابد.

تحقیق حاضر تاریخ نگاری مورخان ایرانی را در شش قرن نخست اسلامی بررسی کند بینش و نگرش آنان را در تاثیرپذیری از میراث فرهنگی ایران و دستاوردهای اسلامی ارزیابی کند؛ لذا ایرانی بودن مورخان، از شاخصه‌های اصلی گزینش آنان است. ایرانی بودن مورخان نه با جست‌وجو در اصل و نسب و اصالت آنان، که با توجه به زیست‌گاه‌شان تعریف شده است. مورخانی که اصلات ایرانی داشتند یا غیر ایرانیانی که در ایران به دنیا آمده و زیسته بودند و بر اثر اقامت طولانی مدت نیاکانشان در این منطقه، در فرهنگ ایرانی مستحیل شده بودند، ایرانی شناخته می‌شوند. هم چنین مورخانی که ایرانیان و ایران زمین را ارج می‌نهند و آثارشان به تاریخ نوشته های ایرانیان شبیه‌تر است، ایرانی دانسته می‌شوند.

هدف از این تحقیق دست یافتن به میراث فکری و فرهنگی تاریخ نگاری ایرانیان در شش قرن نخست اسلامی است، لذا از تعمیم نظریات تاریخ نگاری و تاریخ پژوهی جدید به دوره مورد بحث پرهیز شده است.

فهرست مطالب کتاب به این قرار است: «مقدمه»، « پیشینه تاریخ نگاری ایران دوره اسلامی»، «مطالعه‌ اجمالی در ماهیت تاریخ»، «منابع خبری» و «تاریخ نگاری در ایران».

کتاب «تاریخ نگاری در ایران (از آغاز دوره اسلامی تا حمله مغول)» در 166 صفحه در سال 92 از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر شده است.